Một người buồn, cả làng góp

Bà con ở thôn La Lay thường xuyên mang ngô tặng cho bà con bên Lào. Ảnh: Văn Chương.

Mỗi khi bên này có một người đau ốm, mất mát, nhà cửa bị hỏa hoạn, thiên tai thì cả làng bên kia góp tiền, góp gạo, góp sức để chia sẻ khó khăn.
 

Vui, buồn cùng chia

Đầu năm 2019, bà Căn The ở xã La Lay A Sói của Lào qua đời vì già yếu. Tin tức trên lan nhanh trong bản và được ông Quỳnh Dực, trưởng thôn phía Lào thông báo ngay cho ông Hồ Văn Thủy, thôn trưởng La Lay ở phía Việt Nam. Ngay lập tức, nhiều gia đình phía thôn La Lay gác bớt việc nhà, cắt cử người đi lo đám tang cho bà con bên Lào. Trước đó, ông Võ Dem qua đời thì bà con ở thôn La Lay cũng gác ngay việc nhà và gọi nhau “sang bên đó lo đám ma”.

Bà con bên Lào và ông trưởng thôn La Lay A Sói là Quỳnh Dực rất vui khi nhìn thấy cả đoàn người sang chia sẻ nỗi mất mát với bà con dân bản. Ông trưởng thôn cảm ơn bà con phía bên Việt Nam chia sẻ quá nhiều với bà con bên Lào. Ông không thể quên vụ nhà của ông Quỳnh Thợi bị hỏa hoạn, cháy rụi mọi thứ. Ngay hôm sau thì bà con phía thôn La Lay đã sang rất đông, ông Côn Thương cùng 2 người cõng 26 tấm tôn sang biếu; anh Hồ Văn Thủy thì gọi 4 người cõng 50 kg gạo và 4 chiếc nồi nhôm, bà con khác thì khiêng chăn, màn, cuốc…

Có một giao ước mà người dân thôn La Lay đã giao kết với phía bạn, đó là cứ có người mất thì 67 hộ dân phía La Lay sẽ cử người sang lo đám tang cho bạn. Thời gian lo đám tang không phải 1 buổi, mà kéo dài đến tận 3 ngày cho hết tình hết nghĩa. Nghĩa tử là nghĩa tận, bà con thôn La Lay cho biết, “cứ thu xếp việc nhà để đi lo cho bạn rồi bạn lo cho mình sau này”.

Ông Quỳnh Dực (thứ 3 từ trái sang), thôn trưởng La Lay A Sói, Lào cho biết, người dân ở bản rất trọng tình nghĩa, tình nghĩa quý hơn vàng. Vì vậy cứ có chuyện vui buồn là bà con bên Việt Nam sang giúp, chia sẻ, vì vậy tình nghĩa anh em ngày càng gắn bó. Ông Dực đưa ra nhiều câu chuyện rất cụ thể, như bên này có chuyện gia đình, cưới hỏi, đi săn được con thú rừng thì bên kia cũng nghe, cũng biết, giống như người trong một nhà.
 

Trưởng thôn biết hết

Đường từ thôn La Lay dẫn sang thôn La Lay A Sói hằn những vết bùn in dấu bánh xe và khô cứng như đất nung dưới cái nắng hè chói chang. Anh Hồ Văn Thủy, Bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn La Lay sang thăm thôn La Lay A Sói, nhưng cách nói của anh Thủy cho thấy, anh nắm rành rẽ mọi chuyện bên Lào. Anh Thủy lần lượt giới thiệu với phóng viên từng cán bộ thôn của thôn La Lay A Sói, chỉ vào từng căn nhà trong bản để nói về hoàn cảnh gia đình, bao nhiêu người con...

Thanh niên trong làng vừa gặp Thủy thì đã vồn vã “chào thôn trưởng!”. Tại căn nhà đầu xóm, anh Thủy giới thiệu đó là hộ chị Hồ Thị Nhấp, có hoàn cảnh cha mất sớm, kinh tế khó khăn.

Anh Thủy giới thiệu ngôi nhà tiếp theo là ông Hồ Văn Thê, vợ chồng anh Thê sinh một lúc 7 đứa con nên phải cố gắng làm lụng thì mới đủ gạo và ngô cho con ăn. Thỉnh thoảng bà con bên thôn La Lay lại sang lay vai anh Thê và nói “ngô nhà tao đã chắc hạt, mai mang gùi lớn sang bẻ về nấu hoặc bán để lấy tiền mua sách vở cho con”.

Anh Thủy cho biết, từ khi 2 bản tổ chức kết nghĩa thì cả 2 giống như 1 và anh phải nắm chi tiết từng hộ gia đình sinh sống ra sao, hoàn cảnh như thế nào, có ai đau ốm…để từ đó về bản vận động bà con sang hỗ trợ giúp đỡ kịp thời. Vừa kể chuyện về kết nghĩa bản – bản, anh Thủy vừa vào gặp gỡ ông trưởng thôn của thôn La Lay A Sói để bàn công việc trong quý tới. Việc mà 2 thôn trưởng quan tâm nhất, đó là các cuộc họp toàn dân được tổ chức vào hàng quý. Cứ theo định kỳ, quý 1 tổ chức phía bên Lào, quý 2 là bên Việt Nam. Cuộc họp này huy động toàn dân của 2 bản đến tham gia.

Những cuộc họp dân của 2 bản hoàn toàn không mang tính hình thức và khô khan, mà trở thành một buổi sinh hoạt văn hóa đầy ý nghĩa. Mở đầu cuộc họp, ông trưởng thôn của cả 2 bên thông báo về tình hình an ninh trật tự, hoạt động tăng gia sản xuất, tình hình nhân dân, tuyên truyền về luật biên giới quốc gia, những quy định mới của 2 quốc gia đã có hiệu lực đang tác động trực tiếp tới cư dân 2 bên biên giới.

Ông Quỳnh Dực (thứ 3 từ trái sang), thôn trưởng La Lay A Sói, Lào đang trao đổi tình hình bà con nhân dân với BĐBP và chính quyền thôn La Lay. Ảnh: Văn Chương.

Kết thúc buổi họp là ăn uống và nâng cốc chúc mừng mối quan hệ đoàn kết. Anh Thủy cho biết, mỗi gia đình đóng góp 20 ngàn đồng/hộ để có được bữa tiệc. Các hoạt động giao lưu trên còn được BĐBP và Hải quan hỗ trợ. Vừa qua, UBND tỉnh Quảng Trị đã quyết định hỗ trợ cho mỗi buổi giao ban 2 bên là 1,2 triệu đồng.
 

Của mình cho bạn

Thôn La Lay A Sói vào cuối buổi chiều, ông Hồ Văn Thân từ thôn La Lay trở về với vẻ mặt phấn chấn. Mấy ngày qua, anh đều nhận được món quà đặc biệt từ phía bà con ở bản La Lay của Việt Nam. Đó là ông trưởng thôn phía Việt Nam biết gia đình ông Thân có hoàn cảnh khó khăn nên đã chia sẻ với bà con trong buổi sinh hoạt. Vậy là bà con bên Lay Lay tặng ông Thân món quà rất độc đáo, đó là mời ông Thâm mang gùi lên rẫy ngô và cứ bẻ ngô thỏa thích, khi nào đầy một chiếc gùi to (khoảng 50 kg ngô) thì mang về phơi.

Ngô được phơi ngay tại sân nhà của đồng bào ở thôn La Lay. Nếu trời đổ mưa thì mọi người cào giúp ngô mang cất vào trong nhà. Ai đi qua cũng nói “ngô tặng cho ông Thân bán lấy tiền nuôi con”. Khi ngô khô ráo thì ông Thân gom lại bán lấy tiền mang về. Một giỏ ngô 50 kg bán ra được 250 ngàn đồng. Người nhận ngô phấn khởi, còn người cho thì cũng cảm thấy vui vẻ vì đã làm việc nghĩa, đi đâu cũng được mọi người hỏi “mới cho ông Thân một gùi ngô à?”.

Không chỉ ông Thân được bà con mời sang bẻ ngô thỏa thích mang về, mà còn rất nhiều hộ dân khác được tặng quà như vậy. Gia đình ông Hồ Văn Thê có hoàn cảnh khó khăn, nuôi 7 miệng ăn. Vậy là ông Côn Thương, già làng thôn La Lay cũng mời ông Thê “sang bẻ ngô về nuôi con”. Gùi ngô to nặng kiũ kịt sau lưng, ông Thê trở về bản. Dọc đường đi vào bản, bà con Lào thấy ông Thê đều nói “bà con bên La Lay cho ngô, mới hôm trước cho chị Nhấp mấy gùi rồi”.