Chị Nguyễn Thị Nhân ở Hưng Yên xin hỏi:
Hiện gia đình tôi có người thân tham gia bảo hiểm xã hội (cả đóng BHXH tự nguyện và tham gia BHXH bắt buộc) và đang hưởng chế độ hưu trí, nay từ trần (hiện đang có người thân hưởng trợ cấp hàng tháng). Được biết nhà nước có chính sách mới về chế độ tử tuất đối với trường hợp này. Gia đình rất muốn hiểu rõ hơn các quy định của pháp luật về vấn đề trên, xin luật sư giải thích.
Trả lời:
Thực hiện Luật BHXH, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 152 ngày 22/12/2006 hướng dẫn một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội bắt buộc và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã ban hành Thông tư số 03 ngày 30/1/2007 hướng dẫn thực hiện Nghị định 152, trong đó có hướng dẫn về chế độ tử tuất. Ngày 30/12/2009, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành Thông tư số 41 hướng dẫn bổ sung Thông tư số 03 nêu trên; theo Thông tư số 41 thì chế độ tử tuất được bổ sung như sau:
+ Thân nhân của các đối tượng quy định khoản 1 Điều 36 (Thông tư 03) nếu bị suy giảm khả năng lao động thì việc giám định mức suy giảm khả năng lao động xét hưởng trợ cấp tuất hằng tháng do tổ chức BHXH giới thiệu trong khoảng thời gian từ 4 tháng kể từ khi người lao động bị chết.
Trường hợp khi người lao động chết mà con đang trong độ tuổi hưởng trợ cấp hàng tháng, thì thời hạn giới thiệu giám định mức suy giảm khả năng lao động tròng vòng 4 tháng trước và 4 tháng sau thời điểm dừng hưởng trợ cấp theo quy định. Khi có kết luận suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên thì được hưởng tiếp trợ cấp kể từ tháng dừng hưởng trợ cấp.
+ Trợ cấp tuất đối với người tham gia BHXH bắt buộc trước đó đã tham gia BHXH tự nguyện.
Người tham gia BHXH tự nguyện và bảo lưu thời gian đóng BHXH tự nguyện, thì thời gian làm cơ sở tính hưởng chế độ tử tuất là tổng thời gian đã đóng BHXH bắt buộc và BHXH tự nguyện.
Người đã có thời gian đóng BHXH bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên khi chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng theo quy định tại khoản 2 điều 36 và điều 37 Nghị định 132.
Người có thời gian đóng BHXH bắt buộc dưới 15 năm hoặc có thời gian đóng BHXH bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên mà khi chết không có thân nhân đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hàng tháng thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần; mức trợ cấp một lần mức thấp nhất bằng 3 tháng mức bình quân tiền lương, tiền công và thu nhập tháng đóng BHXH.
Người đang hưởng lương hưu có dưới 15 năm đóng BHXH bắt buộc hoặc có từ đủ 15 năm đóng BHXH bắt buộc trở lên nhưng không có thân nhân thuộc diện hưởng tiền tuất hàng tháng thì thân nhân được hưởng trợ cấp một lần (theo khoản 2 mục V phần B Thông tư số 03); mức thấp nhất bằng 3 tháng lương hưu đang hưởng trước khi chết.
Trên đây là quy định của pháp luật, luật gia đã nêu, chị căn cứ vào các văn bản như đã nêu để vận dụng vào trường hợp của gia đình.
