Mỹ Chánh khát

Tình trạng trên đã là nỗi khổ kéo dài nhiều năm qua của người dân nơi đây.

Gần nhà máy vẫn “khát”

Không chỉ riêng địa phương nào, cả 16 thôn ở xã Mỹ Chánh với hơn 3.300 hộ dân hiện đang vật vã với tình trạng thiếu nước sinh hoạt. Nghiêm trọng nhất là các thôn An Xuyên 1, An Xuyên 2 và An Xuyên 3 với gần 700 hộ dân đang từng ngày chạy đôn chạy đáo mới kiếm đủ nước sinh hoạt cho cả gia đình.

Người dân ở đây cho biết, trong 3 năm gần đây, khi Nhà máy nước sạch Mỹ Chánh bị xuống cấp, hư hỏng nên mất năng lực cung cấp nước cho người dân.

Điều này thật tệ hại, bởi đây là vùng đất nằm cạnh biển nên nguồn nước ngầm bị nhiễm mặn, nhiễm phèn nặng nên không thể đào giếng, mọi sinh hoạt về nước đều trông chờ vào nhà máy. Khi nhà máy bị “tịt”, để có nước sinh hoạt, người dân ở đây phải đi qua tận xã Cát Minh (Phù Cát) hay qua các xã khác cùng huyện để mua nước giếng về sử dụng.

Ông Dương Công Mót (57 tuổi) ở thôn An Xuyên 1, thở dài: “Nhà nông nhu cầu dùng nước nhiều, nước tắm giặt còn phải đi mua nói gì nước ăn uống. Nước dùng để nấu cơm hàng ngày tui phải qua xã Cát Minh mua 1.000đ/can 20 lít để dùng; còn nước tắm, giặt mua 500đ/can.

Nước mua bằng tiền nên sử dụng cũng rất dè sẻn, chỉ dám tắm nước mặn rồi xối qua vài ca nước ngọt cho khỏi ngứa. Tiết kiệm là thế mà mỗi ngày tui phải đi mua 11 can nước mới đủ cho gia đình dùng cho cả ngày. Đó là nói vào mùa này, đến mùa hè, nhu cầu dùng nước tăng cao nên mỗi ngày phải đi 2-3 chuyến mới đủ dùng”.

Gia đình bà Nguyễn Thị Mai (ở cùng thôn An Xuyên 1), dù có hệ thống ống nước sạch bắc từ Nhà máy nước sạch Mỹ Chánh nhưng đã 3 năm nay không có nước để dùng. Hàng ngày, bà Mai cũng phải đạp xe đi mua nước. “Chẳng có cái cực nào bằng thiếu nước.

Tắm rửa, giặt giũ quần áo đều dùng nước mặn, nước phèn xong rồi mới dùng nước sạch tráng qua. Thậm chí đến nước lau nhà cửa, nước vệ sinh phải dùng nước ruộng. Bệnh đâu thì chưa biết, chứ nước dùng vào các chuyện đó mà cũng phải đi mua thì chỉ có chết”, bà Mai vừa nói nói thở dài.

Trưởng thôn An Xuyên 1, ông Trần Cảnh Triệu, cho biết: “Ba thôn An Xuyên 1, 2, 3 là thiếu nước nghiêm trọng, trong đó riêng thôn An Xuyên 1 với gần 300 hộ nhưng không có một cái giếng nước ngọt nào, bởi nguồn nước ngầm ở đây bị nhiễm mặn, nhiễm phèn nặng.

Trong 3 năm qua, hàng năm, tình trạng này kéo dài từ tháng 3 đến tháng 10, nhưng đỉnh điểm là từ tháng 6 đến tháng 9, đó là khi nguồn nước sông đã cạn kiệt. Có nước dùng là mừng, chứ thật ra nguồn nước sông bị ô nhiễm nặng do chăn nuôi gia cầm ven sông mật đồ dày đặc. Mùa khô năm ngoái, ba thôn An Xuyên 1, 2, 3 khốn khổ vì thiếu nước, huyện Phù Mỹ phải điều xe chở nước sạch về cấp cho bà con”.

“Nhà máy nước sạch xã Mỹ Chánh được đầu tư trên 2,4 tỷ đồng, được đưa vào sử dụng năm 2004, công suất thiết kế 900m3/ngày đêm, cung cấp nước cho khoảng 3.300 hộ dân thuộc 16 thôn trong xã và hàng trăm hộ dân thôn An Mỹ (xã Mỹ Cát).

Thiết kế là vậy, nhưng thực tế nhà máy chỉ cung cấp cho khoảng 1.500 hộ do thiết kế không đúng kỹ thuật, nhanh chóng xuống cấp. Đến mùa khô hạn là nguồn nước ngầm trên sông La Tinh cạn kiệt, nhà máy chỉ còn hoạt động cầm chừng”, ông Lưu Trọng Đạo, Chủ nhiệm HTX Điện - Nước xã Mỹ Chánh, cho biết.

Chặn sông lấy nước

Toàn xã Mỹ Chánh có hơn 3.300 hộ dân với khoảng 18.000 nhân khẩu, nhu cầu nước sinh hoạt rất lớn. Trong khi đó, tổng số giếng tạm dùng để ăn uống chẳng có là bao nhiêu.

Để có nước sử dụng trong sinh hoạt, chính quyền địa phương đã huy động nguồn vốn xã hội hóa đắp đập Bờ Mun trên sông Cạn, một nhánh của sông La Tinh nhằm giữ mực nước ngầm cho 4 giếng được đóng ngay dưới lòng sông để duy trì hoạt động của nhà máy nước sạch Mỹ Chánh.

Giếng nước dưới lòng sông Cạn, 1 nhánh của sông La Tinh

Ông Lưu Trọng Đạo, cho biết thêm: Từ năm 2010, khi nguồn nước sông La Tinh cạn kiệt, 3 giếng bơm đặt trước đó khô khốc không còn giọt nước, Trung tâm Nước sinh hoạt – Vệ sinh và môi trường nông thôn Bình Định mới làm thêm giếng thứ 4 để duy trì hoạt động.

Tuy nhiên, do thiếu nước gay gắt nên công suất đưa vào sử dụng chỉ đạt chưa tới 150 m3/ngày đêm. "Mỗi ngày, chúng tôi chỉ xả nước cầm chừng khoảng 2 tiếng phục vụ cho khoảng 600 hộ dân các thôn trong xã, còn hàng ngàn hộ dân vẫn phải mua nước sử dụng”, ông Đạo nói.

 Ông Trần Văn Sang, Chủ tịch UBND xã Mỹ Chánh, cho biết: Hiện địa phương đã có kế hoạch đầu tư 50 triệu đồng đắp đập Bờ Mun trên dòng Sông Cạn để tích nước đảm bảo mạch nước ngầm cho Nhà máy hoạt động cầm chừng.

Tuy nhiên, đó chỉ là giải pháp tạm thời trong mùa khô năm nay. Về lâu dài, địa phương cần hỗ trợ kinh phí để đầu tư sửa chữa, nâng cấp nhà máy nước. Hai năm trước, tổ chức Đông – Tây hội ngộ đã về đây khảo sát để đầu tư xây dựng công trình Nhà máy nước sạch, với kinh phí khoảng 10 tỷ đồng, đủ cung cấp nước cho cả xã, nhưng mãi đến nay chưa thấy động tĩnh.