Thu hoạch hồ tiêu ở Cùa, Cam Lộ
Một sự kiện quan trọng vừa diễn ra tại Quảng Trị- dưới sự ủng hộ và chứng kiến của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, Cty TNHH MTV Thương mại Quảng Trị (gọi tắt Cty TM Quảng Trị) phối hợp với UBND huyện Cam Lộ triển khai đề án phục hồi cây tiêu vùng Cùa, nhằm nâng vị thế loại cây nông sản này lên ngang tầm giá trị thương hiệu của nó vốn đã nổi tiếng từ thế kỷ 18. 
Tiêu khô Quảng Trị là đặc chủng
Tỉnh Quảng Trị có nhiều huyện trồng được cây hồ tiêu như Cam Lộ, Gio Linh, Vĩnh Linh, Hướng Hoá với diện tích gần 3.000 ha đang trong độ tuổi thu hoạch, mỗi năm thu về hàng vạn tấn hồ tiêu khô. Song với sản lượng tiêu khô từng ấy vẫn không đủ cung cấp cho thị trường. Đặc điểm nổi bật của tiêu khô Quảng Trị là cay và thơm ngon nổi tiếng, nhất là hồ tiêu trồng ở vùng Cùa của huyện Cam Lộ.
Ông Hồ Xuân Hiếu - TGĐ Cty TM Quảng Trị nói vui nhưng rất chính xác là, ai đã một lần đến Quảng Trị thưởng thức ẩm thực của vùng đất này, ít nhiều cũng được nếm gia vị tiêu khô cay đến chảy nước mắt. Người dân ở địa phương thường đùa với nhau đó là đặc sản “cay đắng”. Cũng theo ông Hồ Xuân Hiếu, từ thế kỷ 18, trong tác phẩm nổi tiếng "Phủ biên Tạp lục", nhà bác học Lê Quý Đôn đã nhắc đến hồ tiêu Quảng Trị như là sản vật nổi tiếng. Nhiều thương lái nước ngoài đến Quảng Trị bằng đường biển để thu mua sản vật này và xem đó là “vàng đen”.
Ghi nhận giá trị độc đáo của hồ tiêu Quảng Trị, Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam công nhận tiêu khô Quảng Trị có chất lượng tốt nhất, thuộc mặt hàng đặc chủng. Các nhà khoa học cho rằng, khí hậu khắc nghiệt của Quảng Trị đã làm cho hạt tiêu ở đây vỏ mẩy, hạt chắc, cay và thơm nồng. Cây tiêu được trồng trên cây choái sống, người trồng tiêu chỉ sử dụng nguồn phân bón hữu cơ, chăm sóc theo kiểu truyền thống nên đã tạo ra cho hồ tiêu Quảng Trị một tính chất khác biệt.
Dung trọng của tiêu khô vùng này đạt 600 gam/lít (hạt tiêu đặc), tiêu cay hơn và thơm hơn những nơi khác. Thế nên, mỗi lần xuất khẩu ra nước ngoài, "vàng đen" Quảng Trị rất được bạn hàng ưa chuộng, mua với giá cao hơn các nơi khác nhiều lần. Giá hiện tại ở mức 170 ngàn đồng/kg.
“Bốn nhà” bắt tay
Điều làm cho ông Hồ Xuân Hiếu cũng như huyện Cam Lộ băn khoăn nhất là quy mô, sản lượng vườn tiêu ở vùng này cũng như cả tỉnh Quảng Trị chưa tương xứng với những giá trị thương hiệu đã được xác lập từ mấy thế kỷ nay. Do không được đầu tư, chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật và thiếu hẳn một thị trường tiêu thụ ổn định, người dân trồng hồ tiêu nhiều lúc bất an, nên đa số vườn tiêu ốm yếu, năng suất hồ tiêu vùng này chỉ đạt mức 6 đến 7 tạ tiêu khô/ha. Trong lúc đó nếu chăm sóc đầu tư đúng cách, năng suất sẽ đạt 1,5 tấn đến 2 tấn tiêu khô/ha.
Vì vậy, cái bắt tay hợp tác của bốn nhà gồm: Cty TM Quảng Trị, người dân trồng tiêu, Uỷ ban nhân dân huyện Cam Lộ và Cty Sinh thái Trung Việt (về mặt khoa học) như một đảm bảo để tiêu Cùa được phục hồi mạnh mẽ. Ông Hồ Xuân Hiếu cho biết, đã đăng ký quyền sở hữu trí tuệ thương hiệu sản phẩm mang tên tiêu Cùa. Tiêu Cùa không những được tỉnh Quảng Trị chọn làm món quà đặc sản của địa phương, có mặt trong 50 siêu thị của hệ thống Coopmart trên toàn quốc, mà còn có mặt tại thị trường của nhiều nước.
| Theo kết quả điều tra đánh giá phân hạng tài nguyên đất tỉnh Quảng Trị của Viện Quy hoạch và Thiết kế Nông nghiệp, tổng diện tích đất thích nghi phát triển cây hồ tiêu của tỉnh này có hơn 46 ngàn ha. Trong đó, mức độ thích nghi nhất có hơn 18 ngàn ha thuộc các vùng đất đỏ bazan ở huyện Cam Lộ, Gio Linh, thị trấn Khe Sanh thuộc huyện Hướng Hóa và huyện Vĩnh Linh. |
Ông Đào Mạnh Hùng-Phó Chủ tịch UBND huyện Cam Lộ, cho biết, cái bắt tay của “bốn nhà” sẽ góp phần giải quyết vấn đề sản xuất gắn liền với chế biến, xây dựng thương hiệu sản phẩm và tiêu thụ, những vướng mắc mà lâu nay một mình huyện và người nông dân chưa tháo gỡ được.
Không dừng lại ở đó, theo TGĐ Hồ Xuân Hiếu, Cty cũng có kế hoạch mở rộng diện tích, phục hồi, phát triển các vườn tiêu đến các huyện trong toàn tỉnh Quảng Trị.
