Quốc hội đang thảo luận sửa đổi Luật Đất đai, theo ông điểm nhấn trong nội dung sửa đổi Luật Đất đai lần này là gì?
Sửa đổi Luật Đất đai lần này sẽ có thêm những chế định rõ ràng, cụ thể để tháo gỡ những vướng mắc về pháp lý. Luật sửa đổi đề cập đến các chế định về cấp đất, thu hồi đất, thẩm quyền của các cơ quan được cấp đất, thu hồi đất đến đâu nhằm tránh trường hợp cấp đất tràn lan không đúng thẩm quyền thậm chí là không đủ thẩm quyền mà vẫn cấp đất vượt cả hạn điền. Lần này cũng phân tách rõ về mục tiêu thu hồi đất: thu hồi đất vì mục đích quốc phòng an ninh, an sinh xã hội hay thu hồi đất cho dự án kinh tế xã hội.
Ảnh minh họa
Với những dự án phát triển kinh tế lấy mục tiêu lợi nhuận hàng đầu nhất định phải có những quy định cụ thể để đảm bảo quyền lợi của dân vì thông thường trong những dự án như thế này nông dân là người chịu thiệt. Theo tôi đối với những dự án phát triển KTXH chính quyền địa phương không thể đứng ra thu hồi mà doanh nghiệp cần phải thỏa thuận với dân, đền bù cho người dân theo giá thị trường. Một điểm nữa đặc biệt quan trọng là sẽ cấp đất lâu dài hơn cho người dân. Không phải 20 năm mà thậm chí có thể sẽ là 50 năm (cái này do QH quyết định) nhưng xu hướng là cấp đất lâu dài để người dân ổn định hơn trong sản xuất.
Bên cạnh việc kéo dài thời hạn giao đất còn có ý kiến cho rằng chúng ta nên bỏ hạn điền để tích tụ ruộng đất, tạo điều kiện cho người dân đưa ứng dụng KHKT, cơ giới hóa sản xuất nông nghiệp. Ông có quan điểm thế nào về hạn điền?
Đất đai là nguồn tài nguyên không tái tạo, không sinh sôi. Là tài sản hữu hạn. Cho nên nếu không đặt giới hạn thì dần sẽ hình thành nhóm người đầu cơ tích tụ đất với diện tích lớn lúc ấy chúng ta sẽ không kiểm soát được. Sở hữu đất đai là sở hữu toàn dân, do Nhà nước quản lý vì vậy cần phải có bàn tay quản lý của Nhà nước. Nhưng nếu như hạn điền ít quá thì cũng cản trở việc tích tụ ruộng đất, quỹ đất manh mún không thể phát triển sản xuất lớn và không thể tạo ra những vùng hàng hóa. Tôi cho rằng nới hạn điền thì phù hợp hơn là bỏ hạn điền.
Vậy dự thảo Luật Đất đai lần này, chúng ta dựa trên những căn cứ nào để đưa ra mức hạn điền?
Có rất nhiều căn cứ, trước hết là phải căn cứ vào tổng quỹ đất của chúng ta, nhu cầu sử dụng đất của từng ngành, từng lĩnh vực, quy hoạch sử dụng đất, nhu cầu sản xuất của người dân. Không phải chỉ riêng nông nghiệp mà đất còn phục vụ cho rất nhiều lĩnh vực khác. Công nghiệp, an ninh quốc phòng, các dịch vụ, du lịch, sân bay, bến cảng, giáo dục, y tế… cho nên phải cân đối để các ngành, các lĩnh vực đều có quỹ đất để phát triển.
Các địa phương thu hồi đất vượt thẩm quyền, vượt cả hạn điền. Luật sửa đổi cần có quy định như thế nào để hạn chế?
Trong những năm vừa qua các cơ quan hành chính địa phương sử dụng quyền cấp đất, thu hồi đất rất tự do, một số cán bộ có chức, quyền ở địa phương cấp đất quá độ, gây lãng phí đất, đất để hoang hóa, dự án treo xuyên thế kỉ và chúng ta còn đau lòng vì mất một loạt cán bộ do liên quan đến việc cấp đất, thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Như Tiên Lãng, Đồ Sơn… những vụ việc đó là tiếng chuông cảnh tỉnh đối với chúng ta khi cân nhắc thông qua Luật Đất đai lần này. Cần xác định rõ thẩm quyền của cấp hành chính trong giao đất, thu hồi đất. Cấp nào thì được giao đất, thu hồi đất với diện tích bao nhiêu. Nếu sai phạm thì xử lý vi phạm như thế nào. Phải có những chế tài cụ thể.
Đây là buổi thảo luận cuối cùng của kì họp này về sửa đổi Luật Đất đai, vậy theo ông đánh giá Luật Đất đai sửa đổi có thể được thông qua trong kì họp này không?
Điều này phụ thuộc vào việc tiếp thu ý kiến của các đại biểu. Nếu tiếp thu chưa đầy đủ ý kiến của các đại biểu QH thì chưa nên thông qua trong kì họp này. Vấn đề không phải là thời điểm thông qua mà vấn đề là chất lượng của luật nếu không chúng ta sẽ đi theo vết xe đổ cũ. Thông qua nhiều văn bản pháp luật mà luật không đi vào đời sống thì sẽ làm mất đi tính nghiêm minh của pháp luật và gây lãng phí.
ĐB Trương Văn Vở (Đồng Nai): Cần bổ sung trách nhiệm người đứng đầu cơ quan ra quyết định thu hồi đất Quy định về thu hồi đất sử dụng vào từng mục đích khác nhau chưa rõ ràng dẫn tới việc có thể giải thích theo nhiều cách khác nhau. Theo tôi khi thu hồi đất cần xem xét mục đích sử dụng phi lợi nhuận hay mục đích kinh tế thương mại. Ngoài ra, cần phải bổ sung trách nhiệm cá nhân, trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan ra quyết định thu hồi đất trong trường hợp phát hiện thu hồi đất sai quy hoạch, sai thẩm quyền, sai quy trình thủ tục… ĐB Bùi Sĩ Lợi (Thanh Hóa): Nghiêm cấm hành vi từ chối cung cấp thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Đề nghị bổ sung hành vi bị nghiêm cấm đối với các cơ quan, người có thẩm quyền. Hiện tình trạng thu hồi đất, chuyển đổi mục đích sử dụng còn nhiều qui định chưa rõ ràng nên nảy sinh nhiều tiêu cực vì vậy cần phải công khai thông tin về quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất. Đề nghị bổ sung qui định nghiêm cấm người có thẩm quyền từ chối cung cấp thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Đồng thời trong hoạt động lập quy hoạch sử dụng đất cũng cần phải lấy ý kiến của dân. ĐB Đinh Xuân Thảo (Hà Nội): Cần thống nhất nội dung sửa đổi Hiến pháp với sửa đổi Luật Đất đai Cần phải rà soát dự thảo sửa đổi Hiến pháp với dự thảo sửa đổi Luật Đất đai sao cho có sự thống nhất. Những tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu của người dân nên cần phải có qui định cụ thể và đầy đủ hơn. Cụ thể, QH cần nghiên cứu bổ sung chính sách bồi thường thiệt hại cho người dân với những tài sản gắn trên đất bị thu hồi sao cho đảm bảo nguyên tắc: chủ sở hữu tài sản được đảm bảo quyền lợi hợp pháp, không bị phân biệt đối xử.
![Cứu lấy gần 30ha rừng ngập mặn ở Nam Định: [Bài 2] Chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm?](https://t.ex-cdn.com/nongnghiep.vn/resize/220x132/files/doanhtq/2024/04/16/0812-screenshot_1713233018-nongnghiep-090806.jpeg)
