Ngọc lan hoa trắng (Mechelia alba D.C, thuộc họ mộc lan Magnoliaceae) là loại hoa mọc nhiều ở các vùng miền nước ta, ngoài ra còn được trồng làm cảnh vì hoa đẹp và có mùi thơm quyến rũ. Ngọc lan trắng có thân gỗ to, cao 10 – 20m. Vỏ cây màu xám, phát triển nhiều cành. Lá to dài, mặt trên phiến nhẵn, mặt dưới có lông thưa, nhọn đầu, cuống mảnh, ngắn.
Hoa đơn mọc ở nách lá, màu trắng, bao hoa thường có 5 – 10 mảnh, dài, mỏng, nhọn, có mùi rất thơm, ngay khi hoa khô vẫn giữ được mùi thơm mát. Quả xếp hình nón, hạt nhiều có hình trứng. Mùa hoa và quả vào tháng 4 – 9 hàng năm, người ta thu hái hoa và lá, rễ phơi khô hoặc để tươi dùng làm thuốc chữa nhiều bệnh.
Đông y cho rằng, ngọc lan hoa trắng có vị đắng cay, tính hơi ấm, tác dụng lợi tiểu, long đờm, chữa ho. Chữa trị nhiều bệnh được sử dụng ngọc lan hoa trắng như: Ho gà, đau đầu, chóng mặt, viêm phế quản, đau ngực, viêm tuyến tiền liệt, bạch đới. Liều trung bình cho mỗi thang thuốc sắc là 6 – 12g. Lá dùng chữa viêm phế quản mãn tính, bệnh đường tiết niệu ... Sau đây là những phương thuốc cụ thể.
Chữa đau đầu
Ngọc lan hoa trắng 8 cái, hoa nhài 10 cái, lá hoa sen 20g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 3 lần. Dùng trong 5 ngày liền.
Chữa viêm phế quản
Ngọc lan hoa trắng 7 hoa, hoa hồng bạch 5 hoa, mật ong 15ml. Tất cả cho vào bát hấp cách thủy, chia 3 lần uống trong ngày. Uống liền 3 – 5 ngày.
Chữa đái dắt
Rễ ngọc lan hoa trắng 15g, râu ngô 20g, rau dấp cá 10g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 3 lần. Dùng 5 – 7 ngày.
Chữa ho gà
Ngọc lan hoa trắng 8 cái, lá chanh 10g, gừng 3g. Sắc uống ngày 1 thang chia 3 lần. Uống 5 ngày liền.
Chữa mụn nhọt chưa vỡ mủ
Lá ngọc lan hoa trắng 3 lá, lá táo 20g, muối ăn 2g. Tất cả giã nhỏ đắp vào chỗ sưng đau.
