Kết thúc tưới vụ mùa 2012, đầu tháng 9/2012, Cty TNHH Khai thác công trình thủy lợi Bình Định đóng kín các tràn và các cống ở tất cả hồ chứa để tích nước. Mặc dù trong mùa mưa lũ, nhưng những cơn mưa đều “né” Bình Định, đồng nghĩa không có lũ xảy ra; các hồ chứa nằm trơ đáy...
Vắng mưa
Theo số liệu của Đài Khí tượng thủy văn Bình Định, trong tháng 10/2012, lượng mưa phổ biến trên địa bàn tỉnh này từ 144 - 291 mm, thấp hơn trung bình nhiều năm cùng kỳ từ 306 - 440 mm. Còn theo số liệu thống kê của Cty KTCTTL Bình Định đo thực tế tại các hồ chưa lớn trong tỉnh cũng cho thấy lượng mưa trong tháng 10 rất thấp. Các hồ chứa chỉ tích được từ 20 - 30% lượng nước so cùng kỳ.
“Mưa chỉ xảy ra rải rác, không tập trung, mỗi ngày chỉ mưa vài chục mm nên không thể tạo ra dòng chảy. Nếu 220 mm mà chỉ mưa 1 - 2 trận thì sẽ có dòng chảy vào hồ. Năm nay lượng mưa đã ít, lại rải đều từ 14 - 24 ngày nên nước mưa ngấm hết vào đất, các hồ chứa không tích được nước”, ông Nguyễn Văn Phú, GĐ Cty cho biết.
Nông dân Bình Định nạo vét kênh mương nội đồng chuẩn bị bước vào vụ ĐX
Cũng theo ông Phú, đã qua 10 ngày đầu của tháng 11 rồi nhưng vẫn không thấy mưa. Theo dự báo của Đài KTTV Bình Định, trong tháng 11 này, tổng lượng mưa tháng xảy ra trên địa bàn tỉnh này thấp hơn trung bình nhiều năm cùng kỳ, phổ biến từ 350 - 450 mm, có nơi từ 550 - 650 mm. Số ngày mưa từ 18 - 23 ngày.
Tuy nhiên, đã qua 10 ngày đầu của tháng 11 không có mưa, và hiện vẫn chưa thấy hình thái thời tiết gây mưa, nên theo dự đoán trong 10 ngày giữa tháng 11, chắc chắc trên địa bàn tỉnh cũng sẽ vắng mưa. Ngành thủy lợi Bình Định và bà con nông dân tỉnh này đang ngửa cổ trông trời, cầu mong cho 10 ngày cuối của tháng 11 lượng mưa xảy ra đúng như dự báo của Đài KTTV Bình Định thì may ra các hồ chứa mới mong tích thêm được nước phục vụ SX vụ ĐX.
“Đói” nước
Do lượng mưa ít là vậy nên tất cả các hồ chứa ở Bình Định đều “đói” nước. Hồ Định Bình hiện chỉ chứa được 56 triệu khối/226 triệu khối (thiết kế); hồ Núi Một: 34 triệu khối/110 triệu khối; hồ Hội Sơn: 6,9 triệu khối/44,5 triệu khối... Hiện tổng lượng nước trong các hồ chứa do Cty quản lý chỉ có khoảng 120 triệu khối, trong khí đó cùng kỳ năm ngoái là 191 triệu khối. So dung tích thiết kế, lượng nước các hồ đang tích đạt 24,6%.
Theo tính toán của ông Phú, kế hoạch năm tới, nếu các hồ đầy nước, nhiệm vụ của Cty phục vụ nước tưới cho cả 3 vụ là 63.576 ha. Trong đó vụ ĐX 26.550 ha, HT 27.926 ha và vụ mùa 9.099 ha. Nếu không xảy ra mưa, các hồ chỉ có chừng ấy nước thì vùng tưới của các hồ Hội Sơn, Thuận Ninh, Suối Tre, Vạn Hội... sau khi cấp nước làm đất, và cấp thêm vài đợt nước nữa là cạn.
| “Bên cạnh việc tiết kiệm nước, căn cứ tình hình thực tế tại các vùng tưới, chúng tôi sẽ kiến nghị cấp trên cho các địa phương bị thiếu nước trầm trọng chủ động bố trí SX theo hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với tình hình thiếu nước”, ông Nguyễn Văn Phú. |
“Đáng quan ngại nhất là vùng tưới ở các hồ Vạn Hội, Hội Sơn, Núi Một, Suối Tre, Thuận Ninh, Hà Nhe sẽ bị thiếu nước gay gắt ngay từ vụ ĐX. Nếu từ giờ đến qua mùa mưa vẫn không có mưa, và nếu các địa phương gieo sạ hết diện tích, tổng diện tích đất SX bị thiếu nước trầm trọng ngay trong vụ ĐX sẽ có đến 13.300 ha. Nếu 10 ngày cuối tháng 11 mưa xảy ra thì con số trên sẽ được giảm 1 nửa”, ông Phú lo lắng.
Cty KTCTTL Bình Định đã đề ra phương án tiết kiệm nước. Theo đó, việc cày ngâm chỉ nên thực hiện ở những vùng có nguồn nước tự nhiên, hạn chế mở nước hồ để cày ngâm. Chỉ cấp nước trước lịch gieo sạ từ 10 - 15 ngày để cày xong là bừa và gieo sạ ngay để tiết kiệm được 1 lần cấp nước. Tranh thủ các nguồn nước sông, suối, thực hiện bơm tát để gieo sạ.
Đặc biệt, lực lượng làm đất tại các địa phương phải được tăng cường năng lực, nước đến đâu phải cày ngay đến đó để tránh thất thoát nước. Chú trọng nạo vét kênh mương nội đồng và bố trí đủ lực lượng thủy nông viên dẫn nước vào ruộng khi mở hồ. Theo dõi sát sao và tuân thủ phiên lịch mở nước của các xí nghiệp thủy nông để tố chức SX.
