Người dân Văn Lãng điêu đứng vì khu công nghiệp

Chưa bao giờ cuộc sống của người dân Văn Lãng (Yên Bình, Yên Bái) lại trở nên điêu đứng như lúc này.

Kể từ khi Khu Công nghiệp phía Nam được xây dựng, ruộng vườn bị bồi lấp, nguồn nước bị ô nhiễm, đường sá bị tàn phá, quy hoạch treo khiến họ chả biết làm gì…

Khu Công nghiệp (KCN) phía Nam tỉnh Yên Bái được khởi công xây dựng từ năm 2003, với tổng diện tích quy hoạch 400ha, nằm trên địa phận hai xã Văn Tiến, Văn Lãng. Đây là KCN thuộc hệ thống KCN quốc gia nằm trong KCN tỉnh Yên Bái, bao gồm: KCN phía Nam, KCN Minh Quân, KCN Âu Lâu.

Khu ruộng bỏ hoang vì ô nhiễm

KCN phía Nam đã thu hút được hơn chục DN đầu tư xây dựng: Nhà máy nghiền Pensfat của Cty CP Khoáng sản Yên Bái; Nhà máy nghiền bột đá Cacbonatcanci CaCO3 - Cty CP khai thác đá Mông Sơn; Nhà máy Sơn dẻo nhiệt phản quang - Cty TNHH sơn dẻo nhiệt SYNTHETIC; Nhà máy SX ván dăm - Cty CP ván nhân tạo Yên Bái; Nhà máy luyện gang thép thép Cửu Long Vinashin; Nhà máy chế biến Gỗ xuất khẩu - Cty CP Đoàn kết; Nhà máy luyện chì, kẽm - Cty TNHH Vân Hải; Nhà máy sản xuất gang lò điện công suất 13.300 tấn/năm - Cty CP đầu tư khoáng sản Kim Sơn…

Một số nhà máy đã đi vào sản xuất, nhiều nhà máy mới đăng ký xây dựng, có nhà máy xây dựng dở dang thì đắp chiếu, điển hình là Nhà máy luyện gang thép Cửu Long Vinashin nay đã nhượng lại cho Cty TNHH Tân Tiến Sơn. KCN còn nhiều diện tích bỏ hoang cho cỏ dại và cây rừng, trong khi đó người dân thiếu đất SX, khiến không ít hộ dân bị thu hồi đất vô cùng bức xúc.

Ông Lê Hồng Quân - Chủ tịch xã Văn Lãng cho biết: Thôn 5 có 80 hộ thì có tới 38 hộ bị ảnh hưởng, với diện tích 15ha. Nguyên nhân do xây dựng đường trục của KCN cao hơn mặt ruộng trên 20m, nước từ KCN xả thẳng xuống đồng ruộng, khiến hơn 4ha không cày cấy được. Công trình thủy lợi Đầm Mụa tê liệt hoàn toàn, hồ bị bồi lấp, nước thải của KCN đổ thẳng xuống hồ, khiến cuộc sống của 52 hộ dân các thôn 2, 3, 5 bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Vừa rồi bà con bức xúc quá ra ngăn cản việc xây dựng con đường qua thôn 5, nên công trình đang tạm dừng…

Ông Lê Hồng Quân (trái) Chủ tịch xã Văn Lãng làm việc với PV

Năm 2017 người dân Văn Lãng gửi 40 lá đơn lên xã, huyện và tỉnh đều không được giải quyết, từ đầu năm 2018 đến nay UBND xã Văn Lãng nhận được 13 đơn kêu cứu, xã có công văn gửi lên huyện, nhưng vẫn bế tắc. Trong khi đó nước thải của KCN chứa rất nhiều bột đá tràn vào 8ha ruộng của thôn 5 trắng xóa, trong đó hơn 4ha không cấy được.

Bà Trần Thị Tiến, người dân thôn 5 xăn xắn cầm con dao phát dẫn chúng tôi ra khu ruộng mà công trình thủy lợi Đầm Mụa cung cấp nước cấy hai vụ ăn chắc, bà bảo: Gia đình tôi có hơn một sào ruộng ở khu đồng này thôi, kể từ năm 1979 khi tôi về đây chưa bao giờ thiếu nước và mất mùa. Từ năm 2017, đến nay đã 3 vụ KCN xả nước bột đá xuống không thể cấy hái được.

Gia đình làm đơn gửi đi khắp nơi, nhưng chẳng ăn thua gì. Kêu mãi mỏi miệng, ai đền bù cho mình đâu. Tôi năm nay hơn 70 tuổi rồi, chồng hy sinh trong kháng chiến chống Mỹ, nhà chẳng còn ruộng, cuộc sống chỉ trông vào 1,4 triệu tiền vợ liệt sĩ thôi… Nói rồi bà Tiến xòe tay kể tên các hộ có ruộng bỏ hoang chẳng có việc làm phải đi làm thuê khắp nơi.

Bà Trần Thị Tiến bên khu ruộng bỏ hoang

Gia đình ông Nguyễn Văn Nhu có hơn 4 sào ruộng, đất làm đường vành đai KCN tràn xuống ngập sâu cả mét, rồi nước bột đá phủ trắng xóa chẳng cày cấy được, khi chúng tôi đến nhà thì nghe cô con dâu Đặng Thị Tâm bảo: Chẳng biết hôm nay bố mẹ cháu đi làm thuê ở đâu, cháu vừa ở bệnh viện về lấy mấy thứ giấy tờ để ngày mai làm thủ tục cho con cháu ra viện...

Được biết, nhà ông Nhu nằm trong quy hoạch treo của KCN đã hơn chục năm nay dù có tiền cũng chẳng dám xây dựng. Ngoài ra một số hộ có diện tích đất nằm trong KCN nhưng chưa thu hồi đền bù nên việc đi lại qua con đường vành đai vô cùng khó khăn. Anh Hà Văn Hùng cay đắng bảo: Người dân đi làm ở khu ruộng Đồng Quan phải vượt qua con đường vành đai của KCN dốc thẳng đứng, khó khăn lắm, khi đi nhờ qua các hộ dân ở đấy họ còn thu tiền nữa…

Sáng 2/8 PV báo NNVN đến làm việc với lãnh đạo Ban quản lý KCN tỉnh Yên Bái, một vị lãnh đạo ở đây cho biết: Anh phải đợi Trưởng ban về, tôi là phó không được quyền phát ngôn…

Thế là phải đợi, cũng như người dân Văn Lãng đã dài cổ đợi câu trả lời của KCN về những lá đơn của họ đã mấy năm rồi. Chắc còn phải đợi lâu hơn nữa…