Người trồng mía như ngồi trên đống lửa

Niên vụ mía năm 2017-2018, không ít chủ vườn mía ở huyện Chư Păh (Gia Lai) như ngồi trên đống lửa, bởi giá mía năm nay giảm mạnh; bởi đã đến kỳ thu hoạch, cây mía đã trổ cờ đồng loạt nhưng phía nhà máy vẫn... bảo dưỡng máy móc; và còn bởi nhiều ruộng mía đã bị "bà hỏa" thiêu rụi...

Một ruộng mía bị lửa thiêu rụi

Thời điểm này những năm trước, người trồng mía ở huyện Chư Păh đã hoàn tất việc thu hoạch mía. Vậy mà niên vụ mía 2017-2018 - tính đến chiều ngày 24/1, nông dân nơi đây mới xuất bán được đúng một xe mía!

Ngày 11/12/2017, Công ty Cổ phần Đường Kon Tum có thông báo đến nông dân Chư Păh, về việc thu mua mía nguyên liệu niên vụ 2017-2018. Theo tinh thần của thông báo này thì, phía công ty sẽ thu mua toàn bộ mía cho bà con trước Tết Nguyên đán 2018. Tuy nhiên đến nay, hơn 40 ha mía của nông dân nơi đây vẫn trổ cờ dưới cái nắng như thiêu như đốt của mùa khô Tây Nguyên, trong khi đó chỉ còn chưa đến một tháng nữa là đã đến Tết.

Chủ tịch xã Chư Đăng Ya (huyện Chư Pah) - ông Nguyễn Văn Nội, cho biết: Trước đây, cả xã có khoảng 300 ha mía. Mấy năm gần đây, giá mía xuống thấp, nông dân tự chuyển đổi sang các loại cây khác. Hiện cả xã chỉ còn khoảng hơn 40ha mía. "Dù cây mía đã bước vào vụ thu hoạch từ rất lâu, những huyện khác đã thu gần hết, nhưng ở đây người dân mới bán được đúng một xe", ông Chủ tịch xã Chư Đăng Ya cho biết.

Cây mía ở huyện Chư Păh chủ yếu được trồng ở hai xã Chư Đăng Ya và Chư Zô. Ở Chư Đăng Ya đã vậy, còn người trồng mía ở Chư Zô cũng không khá khẩm hơn. Theo ông Nguyễn Văn Bình - trưởng thôn Ngô Sơn (xã Chư Zô) thì: Công ty Cổ phần Đường Kon Tum đã gửi thông báo cách đây hơn một tháng, nhưng đến giờ vẫn chưa thấy về thu mua, trong khi thời điểm này mọi năm, người trồng mía ở đây đã thở phào cuối vụ.

Không chỉ lo lắng về việc công ty chậm thu mua mà còn nhiều vấn đề khác, người trồng mía nơi đây cũng vô cùng bức xúc. Cũng theo ông Bình: "Trước đây, mía thu mua tại ruộng giá 800 đồng/kg, công ty lo chi phí vận chuyển. Năm nay lại mua theo trữ lượng đường, mà trữ lượng đường xe thứ nhất đang được 9-10 chữ, sang xe thứ hai còn 7 thì bà con phải thắc mắc chứ! Còn nữa, trước kia chỉ tính tạp chất là 3%, nay tăng lên 5%, trong khi giá mía liên tục giảm, người trồng mía cầm chắc thua lỗ". Ông Bình làm một phép tính: Bình quân năng suất đạt 60 tấn/ha, một ha bán được hơn 30 triệu, trong khi công chặt mất 160.000 đồng/ngày, bốc vác 80.000 đồng/tấn. Tính ra trừ hết các chi phí, mỗi ha vẫn phải bù thêm 5-7 triệu đồng.

Mía đã trổ cờ trong khi công ty đang... bảo dưỡng máy móc

Bên cạnh nỗi lo thu hoạch muộn sẽ giảm chữ đường, người trồng mía ở đây đang như ngồi trên đống lửa khi mà mùa khô Tây Nguyên đang dội cái nắng xuống những ruộng mía. Có không ít ruộng mía ở đây đã bị thiêu rụi. Cách đây hơn một tháng, 2 ha mía của nhà anh Nguyễn Thế Vinh (con trai ông Bình - trưởng thôn Ngô Sơn) đã bị "bà hỏa" trút cơn giận dữ. “Gia đình đã báo với công ty, bên phía công ty đã xuống làm việc nhưng không thấy động tĩnh gì. Hiện con tôi phải thuê thêm người chặt dọn bãi. Tổng cộng con cháu, anh em tôi có hơn 25 ha mà giờ giá thì giảm, nhà máy chưa thu mua. Thêm vào đó gần đây mía cháy rất nhiều, không lo sao được!...”, ông Bình lo lắng.

Làm việc với chúng tôi, ông Nguyễn Đức Cần - Trưởng phòng Kế hoạch Tổ chức Công ty Cổ phần Đường Kon Tum, trả lời nhẹ bẫng: “Hiện tại lãnh đạo đang đi vắng. Nhà máy thì mới đi vào hoạt động được 2 ngày sau quá trình bảo dưỡng tu sửa máy móc. Hiện tại, chúng tôi đang ưu tiên thu mua ở các huyện ở tỉnh Kon Tum”.