Theo VASEP, trong năm 2016, XK tôm sang Nhật Bản đã tăng trưởng trở lại (tăng 2,7%) sau mấy năm liên tục sụt giảm. Mức tăng trưởng còn khá khiêm tốn, nhưng là một dấu hiệu tích cực cho sự hồi phục của con tôm Việt Nam trên thị trường quan trọng này, nhất là khi suốt hơn nửa năm đầu 2016, XK tôm sang Nhật Bản vẫn theo đà sụt giảm và chỉ tăng trưởng trở lại trong 5 tháng cuối năm.
 |
| Chế biến tôm XK |
Điều đáng mừng là đà tăng trưởng XK tôm sang Nhật Bản trong những tháng cuối năm 2016 đã được tiếp nối trong những tháng đầu năm 2017. Trong quý 1 vừa rồi, XK tôm sang Nhật đạt giá trị 135,4 triệu USD, tăng tới 29,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Qua đó, đưa Nhật Bản từ vị trí thứ ba vươn lên thành thị trường lớn nhất của tôm Việt Nam và chiếm 21,9% giá trị tôm XK của nước ta trong quý 1/2017.
Việc tăng trưởng XK như trên cũng giúp cho Việt Nam tiếp tục đứng vững ở vị trí là nhà cung cấp tôm NK lớn nhất cho thị trường Nhật Bản. Trong quý 1 năm nay, tôm Việt Nam chiếm 26,9% tổng giá trị NK tôm vào Nhật Bản, bỏ xa những nước đứng tiếp theo là Thái Lan (18,3%), Indonesia (16,3%), Ấn Độ (7,9%)...
XK tôm sang Nhật Bản tăng mạnh, trước hết là nhờ nhu cầu NK tôm tăng lên ở nước này. Việc đồng Yên tăng giá góp phần không nhỏ làm tăng nhu cầu NK tôm của các DN Nhật Bản. Người tiêu dùng Nhật Bản có xu hướng chuyển sang tiêu thụ thủy sản có giá rẻ hơn cũng làm tăng nhu cầu NK tôm, bởi tôm có giá phải chăng hơn so với các mặt hàng thủy sản khác như cá ngừ, cá hồi, mực nang... Ở phân khúc thị trường cao cấp, nhu cầu đối với các loại tôm sú biển, tôm nuôi còn đầu... cũng được cải thiện.
Điều đáng chú ý là giá trung bình tôm Việt Nam XK sang Nhật Bản vẫn đang cao hơn so với các đối thủ trong khu vực. Đầu năm nay, giá trung bình tôm Việt Nam XK sang Nhật Bản là 12 USD/kg, trong khi của Indonesia là 11 USD/kg, Thái Lan 10 USD/kg... Thế nhưng XK tôm của Việt Nam sang Nhật Bản vẫn đạt sự tăng trưởng rất tốt và cao hơn sự tăng trưởng của Thái Lan (13,9%), Indonesia (2,4%), trong khi 2 nước này XK tôm sang Nhật Bản có một số lợi thế hơn so với tôm Việt Nam là hưởng thuế suất 0% và một số ưu đãi khác. Còn giá trị XK tôm Ấn Độ sang Nhật Bản lại giảm tới 33,9%.
Lý giải về điều này, một số doanh nhân ngành tôm cho rằng tôm Việt Nam vẫn giữ được khả năng cạnh tranh ở thị trường Nhật Bản nhờ chất lượng và có các sản phẩm tôm phù hợp với nhu cầu tiêu dùng ở Nhật Bản. Các chương trình thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp giữa Việt Nam và Nhật Bản cũng giúp cho XK tôm sang Nhật có những thuận lợi hơn. Tuy nhiên, các DN XK tôm vào Nhật Bản vẫn phải đặc biệt lưu ý về việc giữ uy tín, chất lượng sản phẩm. Bởi chỉ cần một lần bị mất uy tín, nghi ngờ chất lượng, DN sẽ bị mất ngay đối tác kinh doanh Nhật Bản.
Sự tăng trưởng mạnh ở thị trường Nhật Bản và một số thị trường khác như Hàn Quốc, EU…, đã góp phần quan trọng giúp cho trong quý 1 năm nay, dù nhiều thị trường lớn bị giảm mạnh về giá trị NK như Mỹ, Trung Quốc, Úc…, nhưng giá trị XK tôm chỉ giảm nhẹ 0,1% và đạt 618 triệu USD.
