Nhiều bất cập ở khu tái định cư thủy điện

Cuộc sống của bà con ở 3 bản TĐC Pù Khoóng, Piềng Văn, Pù Duộc (xã Đồng Văn) rất nan giải.

So với thời điểm mới triển khai dự án Thủy điện Hủa Na thì Đồng Văn hôm nay có nhiều chuyển biến. Những con đường gồ gề, chi chít những ổ gà, ổ voi trước kia đã được nâng cấp, giải quyết phần nào nhu cầu đi lại…

Nhưng đó chỉ là bề nổi, bởi đằng sau là “cả núi” những nỗi lo chưa tìm ra lời giải. Ở cái nơi xa phố xá, người dân chẳng mặn mà việc kinh doanh, buôn bán, chỉ muốn trồng trọt, chăn nuôi để đủ ăn nhưng khổ nỗi là nguồn đất SX có hạn, chưa kể nhiều diện tích lại quá cằn cỗi. Hệ quả là không ít gia đình cảm thấy khó sống ở vùng đất mới.

Bản Pù Khoóng có 34 hộ với 140 nhân khẩu nhưng chỉ có tổng cộng 46 ha đất SX. Điều đáng nói là người dân chỉ canh tác được hơn 5 ha lúa và 20 ha sắn nhưng năng suất không đáng kể, số còn lại đành bỏ hoang vì trồng cây gì cũng không sống nổi.

Theo ông Hà Văn Chiến, Phó chủ tịch xã Đồng Văn, người dân chấp nhận dời khỏi nơi chôn rau cắt rốn là một sự hy sinh lớn. Do đó phải có những chính sách, chế độ phù hợp để bù đắp lại phần nào: “Trong cam kết của dự án thì khi chuyển về nơi ở mới, mỗi nhân khẩu sẽ được chia 200m2 trồng lúa nước, nhưng đến nay vẫn chưa thấy áp dụng ở bản nào. Với tình hình này thì khi hết chương trình cấp gạo (năm 2016), nhiều nhà sẽ nguy to”, ông Chiến trăn trở.

Trong số 4 bản TĐC ở xã Đồng Văn thì Piềng Văn là địa phương duy nhất chưa được giao đất SX, dẫn đến việc một số hộ dân bức xúc đâm đơn kiện vì lí do giá đền bù chưa thỏa đáng.

Cụ thể, họ yêu cầu chủ đầu tư tăng từ 5.000 đ/m2 lên 28.000 đ/m2. Sau khi tiến hành kiểm tra và xác minh lại, Thanh tra tỉnh đã có Văn bản số 231/TTR-P1 ngày 10/4/2013 trình lên UBND tỉnh kiến nghị giải quyết đền bù theo mức 28.000 đ/m2.

Bên cạnh đó, UBND huyện Quế Phong cũng đã chỉ đạo lập bổ sung phương án bồi thường cho các hộ dân nói trên. Thế nhưng cho đến thời điểm này, phía chủ đầu tư là Cty CP Thủy điện Hủa Na lại đang cố tình làm ngơ.

Không có đất sản xuất nên người dân khu TĐC Piềng Văn buộc phải vào tận rừng sâu hái măng, rau rừng…, sinh sống qua ngày. Nhiều gia đình còn cất công xuống dưới xuôi mua sắm dụng cụ để hành nghề đánh cá, nhưng lượng cá, tôm trong lòng hồ có hạn. Với cung cách này thì sớm hay muộn đồng bào nơi đây cũng sẽ… đói. 

Người dân ở khu TĐC thiếu đất sản xuất

Bản Pù Khoóng (thuộc điểm tái định cư Khủn Na 2) cũng đang “khát” đất nông nghiệp. Bên cạnh đó thì tình trạng sạt lở đất cũng là nỗi lo thường trực của chính quyền và bà con, nhất là khi mùa mưa bão đang đến.

Theo quan sát của PV, nhiều điểm sụt lún sâu đến hàng chục mét, điều đáng nói là những điểm này lại nằm ngay sát nhà dân và trường mầm non. Trưởng bản Lang Văn Thoại lo ngại: “Vừa qua huyện và nhà đầu tư cũng có về khảo sát thực tế nhưng chưa thấy triển khai gì cả. Nếu không sớm có biện pháp khắc phục thì tình hình sẽ rất đáng ngại”.

Một vấn đề nữa mà người dân bản Pù Khoóng đang phải đối mặt là tình trạng thiếu nước sạch trầm trọng. Được biết, đường ống chính bắc từ đầu nguồn Nậm Hinh thi công mãi chưa xong, trong khi đường dẫn phụ công suất lại thấp, không đáp ứng đủ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày.

Ngày mưa chẳng nói làm gì, chứ ngày nắng dân phải xuống khe cõng nước. Để có nước sinh hoạt, nhiều nhà quyết định đào giếng, nhưng khổ nỗi nước đục ngầu không sử dụng được.  Những bất cập trên không biết bao giờ mới được cải thiện.