Từ thủa hồng hoang cho đến mãi cuối Thế kỷ 20, dân thổ cư sống ven biển Hà Tĩnh phải gồng mình chống chọi với sa mạc cát. Ở đó, không nhà không cửa, không cây cối, không ruộng đồng, cuộc sống hoang sơ 4 mùa đầy gió và cát.
Mãi cho tới Thập kỷ thứ hai của thế kỷ 21, cuộc Cách mạng XD-NTM được lan truyền, cả vùng cát bạc ven biển Hà Tĩnh nhanh chóng trở thành những cánh đồng rau, củ, quả bạt ngàn, đưa lại cuộc sống ấm no cho người dân nơi đây.
Kỳ tích trên cát
Vào ngày nghỉ cuối tuần, giữa cái nắng miền Trung như thiêu đốt, trên chiếc xe bán tải Tổng giám đốc, Tổng Công ty Khoáng sản và thương mại Hà Tĩnh Dương Tất Thắng cùng chúng tôi xuống thăm vùng rau, củ, quả trên dãi cát bạc thuộc 6 xã ven biển của huyện Thạch Hà.
Vừa lái xe Thắng vừa khoe với tôi, Nhà báo biết đấy, nắng nóng ở Miền Trung kéo dài cả tháng nay, nhiệt độ trung bình trên dưới 40 độ C, nhiều diện tích cây trồng nông nghiệp chết đứng, chết ngồi, ngược lại toàn bộ cánh đồng rau, củ, quả của Công ty không hề phi sơ một cây nào. Tôi tâm đắc lời của Thắng, nếu quả thế thật dáng bái phục, bái phục.
Tuy từ thành phố Hà Tĩnh xuống vùng rau khoảng vài chục cây số, đường được rãi thảm nhựa êm ru, “bác tài” chỉ cần nhấn ga vài lần sau 15 phút là đến nơi. Thế nhưng tôi biết, vị Tổng Giám đốc trẻ này trong đầu luôn trăm công, nghìn việc.
Bởi ngoài sản xuất kinh doanh các loại khoáng sản, doanh nghiệp anh còn là con chim đầu đàn trong phong trào XDNTM liên doanh, liên kết phát triển sản xuất chuổi hàng hóa với nông nghiệp, nông dân, nông thôn.
Nào là dự án nuôi lợn, nuôi bò, hươu hàng vạn con, nào là nhà máy chế biến súc sản, chế biến nhung hươu, chế biến thức ăn gia súc, nhà máy chế biến rau quả… đến cả SX cung ứng các loại giống cây trồng SX nông nghiệp công nghệ cao nên lái xe với tốc độ vừa phải.
Vừa lái xe thắng vừa kể cho tôi nghe: “Nhảy” vào lĩnh vực nông nghiệp mới biết tiềm năng nông nghiệp thật đa dạng, phong phú. Nếu khéo liên doanh, liên kết với nông dân đôi bên cùng có lợi thì đây quả là nơi hốt bạc tỷ đối với doanh nghiệp.
Thắng có vẻ tâm đắc rồi kể tiếp: Nhà báo biết đấy, Hà Tĩnh còn có hàng ngàn ha đất cát hoang hóa ngàn đời nay chưa được tận dụng khai phá. Sau khi Nghị quyết của Đảng bộ tỉnh đề ra, phải biến vùng cát ven biển trở thành vùng SX nông nghiệp tập trung, Hà Tĩnh ngoài nuôi trồng các loài thủy hải sản là trồng rau, củ, quả tiêu dùng trong nước còn hướng tới xuất khẩu ra các nước trong khu vực.
Trồng rau trên cát
Thế là chuyến tham quan thị sát vùng trồng rau củ quả tại đảo Đông Shan, Phúc Kiến, Trung Quốc nơi mà cả khu vực Đông Nam Á phải thán phục bởi toàn bộ dãi cát bạch sa ven biển của hòn đảo này được dân thổ cư nơi đây biến thành vùng đất SX nông nghiệp trù phú, phát triển nuôi trồng thủy sản và trồng các loại rau, củ, quả như măng tây, củ cải trắng, cà rốt, lạc, đậu, khoai tây, khoai lang, hành tây, bí xanh và các loại thủy hải sản đặc sản như, bào ngư, tôm, cua đến cả các loài cây lâm nghiệp, cây ăn quả bạch đàn lấy gỗ, nhãn, đào tiên, cam, bưởi…
Ngoài Phúc Kiến Trung Quốc, Thắng còn lặn lội sang cả các xứ sở trồng rau, củ, quả ở Hồng Công, Thái Lan, Nhật Bản, IsraeI… để tìm hiểu học hỏi kinh nghiệm, tiếp nhận công nghệ, du nhập các loại giống đưa về Việt Nam nhằm biến những bãi cát hoang hóa thành những vùng rau, củ, quả mang tầm chiến lược kinh tế, đưa lại hiệu quả thiết thực.
Những làng rau Hàn Quốc trên cát
Xe dừng trước dãy nhà cấp 4 xinh xắn, vừa bước xuống xe, cô bạn đồng nghiệp cùng đi phải thốt lên, rau xanh bạt ngàn chân trời. Thắng tự hào khoe với chúng tôi, các nhà báo biết đó, nắng nóng như đổ lửa hừng hực suốt ngày đêm, thế mà cả cánh đồng rau vẫn mượt mà xanh tươi.
Chúng tôi cùng nhau đến với những cánh đồng được quy hoạch theo các loại sản phẩm măng tây, củ cải, cải thảo, dưa lưới, cà rốt, cà chua, mướp đắng, hành lá…tất cả đều được quy hoạch mỗi vùng, mỗi giống trên những cánh đồng mẫu lớn.
Mọi máy móc trang thiết bị, đến các hệ thống giao thông, điện, hệ thống nước tưới phun, nước tưới nhỏ giọt, các công trình phụ trợ, tất cả đều được trang bị quy mô hiện đại trên các cánh đồng mẫu lớn công nghệ cao. Vì thế sản phẩm SX đều đạt tiêu chuẩn Việt GAP.
Tôi hỏi, các loại giống này được nhập từ đâu? Thắng trả lời: Nguồn giống được chuyển giao từ các nước: Nhật Bản, Hàn quốc, Israel, Thái Lan, Mỹ, Hà Lan, Ấn độ… trong đó có một số giống chất lượng cao được chuyển giao từ trong nước. Tôi hỏi, còn công nghệ?
Thắng trả lời, công nghệ sản xuất tổng hợp từ các nước Israel, Hong Kong và Trung Quốc, bởi khi hậu của các nước nói trên hoàn toàn thích ứng với vùng khí hậu, thổ nhưỡng với vùng cát biển và gió lào ở ta.
Nói về hiệu quả kinh tế, Thắng cho biết, mỗi năm SX được từ 3-4 vụ tuỳ theo từng chủng loại cây, năng suất bình quân đạt từ 20-40 tấn/ha/vụ như củ cải 25-30tấn/ha/vụ; cải thảo 30-35tấn/ha/vụ, cà chua 35-40tấn/ha/vụ…doanh thu trên mỗi ha đạt từ 100-300triệu/vụ. Đặc biệt đối với măng tây doanh thu đạt từ 500-600triệu/ha/vụ. Cũng theo Thắng, đối với măng tây sẽ là cây phát triển chủ lực.
Tranh thủ trong lúc “sếp” nghe điện thoại tôi hỏi công nhân Nguyễn thị Hồng đang lao động trên cánh đồng măng tây, Hồng cho biết: Quê em ở gần đây, nhưng hơn tháng nay em không thể về thăm Bố mẹ được, bởi mùa nắng nóng này ai nấy đều phải bám vườn, bám cây, chăm sóc, tuyệt đối không để cây đói, cây khát.
Tôi hỏi, thế lương và mọi chế độ của em, Hồng trả lời, bọn em làm việc cho Cty giống như làm việc cho nhà mình, nên mọi chế độ đều được Cty chi trả đầy đủ, kịp thời từ lương, thưởng đến các chế độ bảo hiểm… mỗi tháng thu nhập đạt từ 5 triệu đồng, mọi sinh hoạt ăn uống, nghỉ ngơi Cty lo chu tất.
Hái tiền tỷ trên cát
Sau buổi tham quan trở lại văn phòng làm việc, Trưởng Ban nông nghiệp Tổng công ty Thân Văn Quế cho biết, Dự án phát triển rau, củ, quả trên cát được triển khai từ tháng 10 năm 2013 tại xóm Tân Văn, Thạch văn, Thạch Hà. Bước đầu khảo nghiệm trên diện tích 12 ha xem như “đánh bạc” yển cát với trời.
Hái tiền tỷ trên cát
Sau quá trình thử nghiệm, 32 loại sản phẩm phát triển không thua kém gì Phúc Kiến, Trung Quốc, hay Israel, Hàn Quốc... và cũng từ đó diện tích ngày một được nâng dần lên. Đến nay đạt trên 200ha, trong đó Tổng công ty trực tiếp sản xuất, quản lý 100 ha, còn 100 ha Cty đứng ra liên kết với 15 tổ HTX thuộc 6 huyện trong tỉnh, bao gồm các huyện, Cẩm xuyên, Thạch Hà, Nghi Xuân, Đức Thọ, Vũ Quang và thị xã Hồng Lĩnh.
Nói về hiệu quả kinh tế, Quế khảng định, đối với măng tây là cây chủ lực, sản phẩm này doanh thu mỗi ha đạt từ 500-600 triệu/ha/vụ, x 4 vụ/năm cho thu nhập đạt từ 2-2,5 tỷ đồng/ha/năm, đây là phần cứng Cty chúng tôi đã khảng định. Nói về thị trường tiêu thụ, Quế cũng cho biết, thị trường tiêu thụ hiện nay đang chủ yếu trên các kênh Siêu thị, chợ đầu mối từ Quảng bình ra Hà Nội.
Còn XK, Cty có các đối tác như Nhật Bản Tokai tsukemôn Co.ltd, Công ty TNHH I.B.C đã ký biên bản ghi nhớ xuất khẩu rau sạch lâu dài cho 100ha. Trước mắt trong năm 2015 sẽ có 5ha trồng dưa bao tử làm dưa muối theo đơn đặt hàng từ Nhật Bản. Ngoài thị trường Nhật, Công ty Thailoeifarm của Thái Lan chuyên về nông sản cũng đã ký Hợp đồng nguyên tắc với Tổng Cty về tiêu thụ sản phẩm nhằm cung cấp cho thị trường Thái và Lào.
Tạm biệt làng rau trên cát, trong tôi hình ảnh Dương Tất Thắng Tổng Giám đốc, Tổng CTY KS-TM Hà Tĩnh như vị cứu tinh cho những vùng cát từ hoang sơ biến thành những cánh đồng rau, củ, quả luôn hái ra bạc tỷ.
