Những chiêu trò xí phần: Trên có kế sách, dưới có... đối sách

Chuyện xí phần trở thành đương nhiên ở các KCN bỏ hoang, không ít chủ đầu tư chấp nhận bỏ cuộc vì chính quyền mạnh tay, nhưng cũng có trường hợp “sống sót” nhờ biết cách đối phó.

>> Những chiêu trò xí phần: Có ưu đãi tội gì không xí
>> Xã “đầu binh cuối cán”, dân tự cứu mình
>> Ý kiến chuyên gia
>> Cuộc chiến vì niêu cơm
>> Tan giấc mơ công nhân
>> Chủ đầu tư ''nổ'', dân khốn khổ
>> Khu công nghiệp mang lại nỗi buồn 

Độc chiêu đối phó “tối hậu thư”

Liên quan đến câu chuyện xí phần của các nhà đầu tư, ông Nguyễn Quốc Mậu, Chủ nhiệm HTX nông nghiệp và dịch vụ xã Bá Hiến (huyện Bình Xuyên, Vĩnh Phúc), địa phương mà KCN Bá Thiện đã bỏ hoang suốt 5 năm trời bức xúc: “Chủ đầu tư thu hồi đất lấy được rồi bỏ hoang thì chỉ có mục đích xí phần mà thôi. Họ cứ lấy lý do suy thoái kinh tế thế này thế nọ nhưng tất cả chỉ là viện cớ. Bởi vì khi suy thoái qua rồi, vẫn không thấy bóng dáng nhà đầu tư đâu cả. Mấy bận tôi tìm để khiếu nại vấn đề KCN ảnh hưởng đến diện tích lúa xung quanh nhưng tìm cả năm chủ đầu tư vẫn bặt vô âm tín”.

Nỗi bức xúc của ông Mậu không phải không có lý. Chủ đầu tư ở KCN Bá Thiện là Tập đoàn Hồng Hải, một trong những đơn vị khá “máu me” trong việc thu hồi đất để xây dựng KCN. Do bỏ hoang KCN thời hạn quá lâu nên năm ngoái UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã gia hạn đến ngày 31/12/2011 nếu không triển khai xây dựng sẽ thu hồi giấy phép đầu tư.

Sau khi nhận được “tối hậu thư” của tỉnh, Tập đoàn Hồng Hải đối phó bằng cách đợi đến ngày 30/12, tức trước thời hạn cuối cùng một ngày mới mang máy móc đến để xây dựng. Một động thái mà ngay khi bắt đầu thôi người dân địa phương đã “ngửi thấy mùi” của hình thức đối phó. “Ai đời, một KCN rộng hơn 300 ha nhưng hôm chúng tôi đến chỉ có một vài chiếc máy xúc đất để động thổ làm hàng rào. Động thái khiến bất cứ ai nhìn vào đều cảm thấy “ngứa mắt”:

Tiếp tục kể tội nhà đầu tư, ông chủ nhiệm HTX nông nghiệp Bá Hiến còn mỉa mai rằng, trái với tốc độ thi công rùa bò, sau khi có được đất của người dân, chủ đầu tư KCN Bá Thiện nhanh chóng phân diện tích được giao thành 36 lô rồi “găm” lại chờ giá thích hợp sẽ chuyển nhượng cho nhà đầu tư khác. Thành thử mới có chuyện, trước khi thu hồi đất cả chính quyền lẫn DN đều hứa đến thời điểm tháng 7/2011 sẽ xây dựng xong nhà điều hành nhưng đến nay vẫn còn là bãi đất hoang.

Tất nhiên, mục tiêu phấn đấu trở thành tỉnh công nghiệp vào năm 2015 nên Vĩnh Phúc “không để yên” những dự án như thế. Trong kỳ họp thứ 3, HĐND tỉnh Vĩnh Phúc khóa XV, rất nhiều cử tri bức xúc về vấn đề bỏ hoang, chây ì không chịu triển khai xây dựng của Tập đoàn Hồng Hải. Ông Phùng Quang Hùng, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc, đã phải trấn an: “Phát triển công nghiệp gắn liền với đô thị hóa là cần thiết, nhưng cần phải quản lý theo quy hoạch và có lộ trình thực hiện cụ thể. Việc giao đất, cho thuê đất trong thu hút đầu tư phải lựa chọn các dự án có suất đầu tư cao, có hiệu quả và tiết kiệm đất”.

Nghe những lời ấy nông dân Bá Hiến mừng ra mặt. KCN Bá Thiện lập tức đón luồng gió mới khi chính quyền tỉnh Vĩnh Phúc ra tay giải thể trước thời hạn cho Cty TNHH Tocad và thu hồi giấy chứng nhận đầu tư của hai dự án đầu tư trong nước. Nguyên nhân là do các nhà đầu tư này đã nhiều lần giãn tiến độ và không thèm trả lời ngay cả khi tỉnh có văn bản đôn đốc. Nhưng với Tập đoàn Hồng Hải thì chưa có lúc nào người dân cảm thấy được giải quyết thỏa đáng. Bỏ hoang suốt 5 năm trời vậy mà nhờ vào độc chiêu động thổ trước thời hạn thu hồi nên đến nay họ vẫn còn “sống sót”.

Tương tự Bá Thiện là câu chuyện về 111,9 ha ở KCN Vân Trung (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang), và lại là Tập đoàn Hồng Hải. Năm 2011, UBND tỉnh đã 3 lần làm việc với chủ đầu tư và có những yêu cầu quyết liệt, nếu đến hết tháng 9/2011 mà chủ đầu tư không triển khai xây dựng kết cấu hạ tầng thì UBND tỉnh sẽ đơn phương điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư, sau ngày 15/12/2011, nếu các yêu cầu trên không được thực hiện thì ban quản lý các KCN tỉnh sẽ thu hồi giấy chứng nhận đầu tư. Tiếp tục phát huy “độc chiêu” ở Vĩnh Phúc, sau khi nhận “tối hậu thư” quy định đến hết ngày 15 thì ngày 14 chủ đầu tư kéo máy móc về “múa may” để khởi động lại dự án. Người dân địa phương bức xúc quá nên kéo nhau ra giữ đất không cho làm. Cấm càng tốt, bởi mục đích của chủ đầu tư chỉ để che mắt chính quyền.

Giữ đất do ám ảnh chuyện xí phần

Trong khi nhiều KCN dành cho cỏ mọc, UBND tỉnh Bắc Giang lại tiếp tục cấp phép cho DN khác lấy hàng chục ha đất 2 lúa của nông dân. Trái với thời điểm “chỉ cần hứa, đền bù và lấy đất”, mấy dự án này vấp phải sự phản ánh gay gắt, thậm chí là sự chống đối. Nguyên nhân? Trong mắt nông dân, các nhà đầu tư chỉ nhăm nhăm xí phần nên họ không còn tin nữa.

Dự án sản xuất gạch của Cty CP Tập đoàn Thạch Bàn được cấp Giấy chứng nhận đầu tư tại địa điểm N3 và CX4 thuộc xã Tiền Phong, huyện Yên Dũng. Tổng diện tích hơn 24 ha với hình thức cho thuê không quá 50 năm. Ông Chủ tịch HĐQT kiêm TGĐ Nguyễn Thế Cường say sưa nói về dự án trong tương lai: Với số vốn đầu tư gần 700 tỷ đồng, nhà máy sản xuất gạch sẽ thu hút gần 1 nghìn lao động địa phương. Doanh thu từ nhà máy đạt 940 tỷ đồng, bình quân 1 lao động làm ra gần 1 tỷ đồng/năm. Ngân sách của tỉnh Bắc Giang mỗi năm sẽ có thêm 50 tỷ đồng từ tiền thuế nhà máy nộp và người lao động tại đây sẽ được hưởng lương ít nhất 3 triệu đồng/người/tháng. Với năng lực như chúng tôi thì tỉnh nào cũng muốn trải thảm đỏ để đón tiếp. Năm 2007, tỉnh Bắc Ninh cũng đã phê duyệt cho chúng tôi 22 ha, tuy nhiên, chúng tôi ưu tiên chọn tỉnh Bắc Giang.

Vì người dân quan niệm như thế nên mặc dù UBND huyện Yên Dũng đã 2 lần tổ chức cưỡng chế thu hồi đất nhưng dự án vẫn chỉ nằm trên giấy.