Diêm dân cho rằng, họ bị thiệt thòi là do Bộ Công thương cho NK muối. Trả lời câu hỏi của NNVN về trách nhiệm của Bộ Công thương, ông Nguyễn Thành Biên, Thứ trưởng Bộ này nói: "Nói Bộ Công thương không có trách nhiệm là không chính xác. Nhưng trách nhiệm đến đâu thì cần phải bàn".
Thời điểm cấp hạn ngạch: Bộ Công thương quyết định
Ông Lê Xuân, Cục trưởng Cục Chế biến thương mại NLTS và muối (Bộ NN- PTNT) một lần nữa khẳng định: Từ tháng 11/2009, 3 Bộ: NN-PTNT, Tài chính và Công thương đã có nhiều cuộc họp bàn về muối. Đến 30/11, đi đến thống nhất cân đối cung-cầu XNK. Riêng về sản xuất, Bộ NN-PTNT khẳng định, do thời tiết thuận lợi, năm 2010 sản xuất muối trong nước sẽ đạt trên 1 triệu tấn. Trên cơ sở đó Bộ Công thương cân đối đưa ra hạn ngạch cho phép các DN NK. Và Bộ Công thương đã đưa ra hạn ngạch NK là 260 ngàn tấn.
“Bộ NN-PTNT chỉ bàn bạc thống nhất với Bộ Công thương về sản xuất, cung cầu như vậy. Còn thời điểm công bố, thời điểm cấp hạn ngạch cho các DN là do Bộ Công thương quyết định”- ông Lê Xuân nói. Ông Lê Xuân cũng cho biết thêm: Sản xuất muối 2 tháng đầu năm ở miền Nam đã đạt khoảng 150 ngàn tấn, gấp 4,7 lần so với năm 2009. Năm 2010 hạn hán gây khó khăn cho SXNN nhưng lại thuận lợi cho sản xuất muối. Ở miền Bắc diêm dân chuẩn bị bắt tay vào sản xuất. Nếu không có gì quá đột biến về thời tiết thì sản lượng muối sản xuất trong nước năm 2010 sẽ đạt trên 1 triệu tấn. Như vậy có thể thấy, được mùa muối đã được báo trước và đã được Bộ Công thương tỏ tường.
Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Thành Biên lại nói: “Việc cho NK muối đã có sự phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ với nhau bằng các cuộc họp và bằng văn bản, chứ không phải không có sự phối hợp, thiếu sự phối hợp như báo chí nêu về hạn ngạch nhập và thời điểm nhập. Thời điểm đưa ra hạn ngạch NK, bao giờ chúng tôi cũng đưa từ năm trước để cho các DN có kế hoạch SX năm sau".
Theo ông Biên, sau khi nhận được ý kiến của các Bộ ngành vào cuối tháng 11/2009, đầu tháng 12/2009 Bộ Công thương công bố Thông tư về hạn ngạch NK muối. "Đến tháng 1/2010 chúng tôi phân bổ. Và chúng tôi đã phân bổ 146 ngàn tấn. Chỉ có điều, mọi năm thời tiết nó không thuận lợi cho sản xuất muối. Năm nay sản xuất muối thuận lợi nên giá muối giảm. Nhưng không chỉ có Việt Nam, thế giới cũng ảnh hưởng Elino, thời tiết nóng thuận lợi cho sản xuất muối nên giá muối thế giới cũng giảm. Chứ không phải chúng tôi cấp hạn ngạch mà làm giảm giá muối trong nước”.
Giá muối giảm: Bộ Công thương có trách nhiệm!
Việc sau khi được cấp quota nhập hàng trăm ngàn tấn muối nhưng đến nay chỉ có 20 ngàn tấn muối được NK theo hạn ngạch, điều đó càng chứng minh rằng động thái cho NK muối của Bộ Công thương để cung ứng muối cho nhu cầu trong nước là không đúng. Bởi nếu thiếu muối thì chắc chắn DN sẽ nhập ngay sau khi có quota. Ông Phùng Hà, Cục trưởng Cục Hoá chất, Bộ Công thương thì cố giải thích theo hướng khác: Các DN chưa NK nhiều muối là do giá USD tăng và Vedan không sản xuất. Họ đang chờ thời điểm để nhập.
NNVN đặt câu hỏi: Việc quyết định thời điểm cho NK muối, Bộ Công thương có nghĩ đến thời tiết nắng nóng, được mùa muối không, có nghĩ đến giá muối sẽ giảm do sản lượng sản xuất ra lớn không? Ông Nguyễn Thành Biên trả lời: Chúng tôi công bố hạn ngạnh NK muối là muối công nghiệp. Các NM công nghiệp không dùng muối trong nước sản xuất mà chỉ dùng muối NK. “Trong giấy hạn ngạch đều ghi là muối NK về chỉ để sản xuất cho công nghiệp, chứ không đưa ra thị trường bán và trao đổi”- ông Nguyễn Thành Biên khẳng định.
Trong 2 tháng đầu năm, lượng muối đã được NK về là 75 ngàn tấn, trong đó chỉ có 20 ngàn tấn là NK theo hạn ngạch thuế quan.
Nhưng theo thông tin NNVN có được thì sau khi NK về, muối được dùng cho công nghiệp hay chế biến muối ăn là do nhu cầu, không ai giám sát việc này. Trước câu hỏi, diêm dân cho rằng giá muối xuống thấp là do Bộ Công thương cho NK muối vào đúng thời điểm được mùa muối, dù Thứ trưởng cho rằng không phải do NK muối làm giá muối trong nước giảm, vậy cuối cùng, Bộ Công thương có trách nhiệm trong việc này không? Lúc này ông Nguyễn Thành Biên mới nói: “Nói giảm giá muối mà Bộ Công thương không có trách nhiệm là không chính xác. Nhưng trách nhiệm đến đâu thì cần phải bàn”.
Sau khi khẳng định là có trách nhiệm, ông Nguyễn Thành Biên đã đưa ra hướng giải quyết để "khắc phục" hậu quả: "Trong bối cảnh sản xuất thuận lợi và sản lượng tương đối lớn, giá muối trong nước giảm rất đáng kể, chúng tôi cần các Bộ ngành bàn các biện pháp thu mua muối cho diêm dân. Chúng tôi sẽ có kế hoạch triển khai trong thời gian tới để giữ cho giá muối giảm không quá sâu. Chúng tôi cũng đã chỉ đạo các DN tăng cường sử dụng muối trong nước, hạn chế muối NK ở những lĩnh vực nào, ngành nghề nào mà có thể sử dụng được. Đấy là những biện pháp mà chúng tôi cho là cần làm kịp thời"- ông Biên nhấn mạnh.
