Một ngày giữa tháng 3/2013, chúng tôi đến Trung tâm Ứng dụng công nghệ sinh học tỉnh Đồng Nai (xã Xuân Đường, huyện Cẩm Mỹ) đúng lúc cả ngàn nông dân miền Đông, ĐBSCL đang hân hoan với "Ngày hội ruộng đồng" do Cty Giống Việt Nông (Vino) và Sở KH-CN Đồng Nai tổ chức.
KHỞI NGHIỆP TỪ SỐ KHÔNG
Dù đang tất bật với vai trò chủ nhân của “Ngày hội ruộng đồng”, nhưng TGĐ Cty Vino Trần Xuân Trường vẫn dành thời gian trò chuyện với chúng tôi. “Tôi nghĩ, khả năng của con người là vô tận”, anh mở đầu bằng câu “không đầu, không cuối” như thế rồi im lặng khiến chúng tôi không khỏi sốt ruột. Mãi sau, nghe anh kể chúng tôi mới vỡ lẽ…
Sinh ra ở Thái Bình trong một gia đình thuần nông. Ngay từ nhỏ, cậu bé Trường đã gắn bó với ruộng đồng. Khi lớn lên, đi học và thoát ly, anh không khỏi tự hào về quê hương “5 tấn” của mình. Nhưng, theo anh đó là ngày xưa. Còn bây giờ, 5 tấn/ha không thể gọi là năng suất được. Hàng ngày, nhìn bà con quần quật với ruộng đồng mà vẫn cứ nghèo. Mình được đào tạo để “làm ruộng” mà không giúp bà con được thấy có lỗi. Nghĩ thế nên Trường quyết tâm gắn bó với nông dân, với cánh đồng.
Vườn bí, mướp lai lúc lỉu quả
Tháng 12/2006, Trường cùng 2 thành viên khác cho ra đời DN mang tên Việt Nông bằng “vốn tự có” là những đôi bàn tay, khối óc và sự quyết tâm với mục tiêu là phát triển ngành giống rau màu cho nông nghiệp. Cả 3 thành viên của Vino khi đó đã có những tháng ngày dài dãi dầu mưa nắng như nông dân thực thụ rồi lại đắm mình trong phòng nghiên cứu. Mong sao có những hạt giống tốt nhất phù hợp với đồng ruộng VN.
6 tháng sau, Vino đã cho ra đời hạt giống khổ qua (mướp đắng) lai năng suất cao. Hơn 3 năm sau, một loạt hạt giống như bí đao, bí đỏ hạt đậu lai, bí đao chanh lai, bầu lai, mướp… "trình làng" với các đặc tính vượt trội so với các sản phẩm cùng loại trên thị trường. Nhằm dẩy mạnh công tác nghiên cứu và cho ra đời thêm nhiều giống mới, Cty đã đưa vào hoạt động 2 trung tâm nghiên cứu rộng 14 ha, bao gồm: Trung tâm chọn tạo giống mới và Trung tâm sàng lọc nguồn gene, nguồn nguyên liệu giống cây trồng kháng bệnh. Và khu phức hợp trung tâm nghiên cứu, chọn tạo giống cây trồng mới với diện tích 20 ha tại Trung tâm Ứng dụng sinh học công nghệ cao tỉnh Đồng Nai, nơi chúng tôi đang có mặt, cũng đã bắt đầu đi vào hoạt động.
“Đến nay, Vino đã chọn lai tạo và đưa ra thị trường 29 giống rau màu mới, trong đó 21 giống lai F1 và 8 giống thụ phấn tự do. Trung bình mỗi năm, bộ phận Nghiên cứu và phát triển sản phẩm của Cty đã chọn tạo và giới thiệu thành công khoảng 5 giống lai F1 và 2 giống thụ phấn tự do. Tổng sản lượng hạt giống do Cty Vino SX trong năm 2012 khoảng 140 tấn, chiếm hơn 10% lượng giống rau màu SX trong nước.
Không chỉ có sản phẩm chất lượng cao, Vino đặc biệt chú trọng việc chăm sóc khách hàng. Bất cứ khi nào bà con có yêu cầu, cán bộ kỹ thuật sẽ đến ngay để tư vấn, hỗ trợ. Chúng tôi dành đến 20% tổng doanh số để đầu tư cho công nghệ SX hạt giống!”, anh Trường cho biết.
CHO NÔNG DÂN HẠT GIỐNG TỐT NHẤT
Gặp những nông dân đang tham quan tại cánh đồng mẫu trong Trung tâm Ứng dụng sinh học của Cty Vino, chúng tôi thấy mặc dù không phải tất cả mọi thứ ở đây họ đều có thể “bắt chước” được, nhưng họ vô cùng hào hứng khi tận mắt nhìn thấy những trái dưa leo to, dài như trái mướp, năng suất cao gấp nhiều lần họ.
“Đến tham quan, bà con có học hỏi, áp dụng được nhiều không?”, tôi hỏi một nhóm nông dân đang mải mê ngắm những trái bí đỏ “lăn lóc” trên mặt ruộng. “Có chứ. Học được kỹ thuật chăm sóc, phân bón, thuốc trừ sâu. Thấy ở đây năng suất cao nhưng chi phí hệ thống tưới nhỏ giọt cao quá, sao đầu tư nổi”, anh Lưu Thanh Hùng, nông dân trồng dưa leo ở huyện Bến Cát (Bình Dương) nói.
Trao đổi với anh Phương, GĐ kỹ thuật của Cty, chúng tôi được biết, từ năm 2009, DN đã tiến hành nhiều hoạt động hợp tác, chuyển giao TBKT với Tập đoàn East-West Seed International (Hà Lan). Thông qua các hoạt động này, Cty đã chuyển giao và đưa vào áp dụng các mô hình ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn tạo giống cây trồng kháng bệnh và kiểm tra, quản lý chất lượng sản phẩm; công nghệ xử lý và bảo quản hạt giống cũng như việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý phả hệ nguồn gene giống cây trồng và quản lý toàn bộ hoạt động của hệ thống SX.
Khổ qua (mướp đắng) lai F1 cho năng suất cao, được khá đông nông dân tìm hiểu
Hiện Cty đang nghiên cứu và ứng dụng một loạt công nghệ mới nhằm hạ giá thành, nâng cao chất lượng hạt giống như công nghệ bao phủ hạt bằng polymer (seed coating) giúp tăng sức sống, hạn chế sự nhiễm bệnh trên hạt; công nghệ xử lý hạt qua hệ thống nhiệt (dry-heat treatment) giúp bất hoạt một số tác nhân virus gây bệnh trên hạt; công nghệ bảo quản hạt giống trong điều kiện kho lạnh với nhiệt độ và ẩm độ thích hợp giúp kéo dài thời gian bảo quản.
| “Những giống cây trồng của Vino đã được nghiên cứu, năng suất cao, kháng bệnh tốt, rất phù hợp với đồng ruộng VN nói chung. Trong thời gian tới, Bộ KH-CN sẽ tiếp tục tạo điều kiện để các nhà khoa học tiếp nghiên cứu, cho ra đời những giống cây trồng tốt như của Việt Nông, làm sao để bà con có được những giống cây trồng tốt nhất”, Thứ trưởng Bộ KH-CN Trần Viết Thanh. |
“Nhưng mục tiêu hàng đầu của chúng tôi vẫn là mang đến cho bà con nông dân những giống rau màu tốt nhất, năng suất cao nhất. Chính vì thế, chúng tôi sẵn sàng đầu tư vốn, kỹ thuật và dành thời gian tư vấn cho bà con bất cứ lúc nào”, anh Phương nói.
Với mục tiêu trở thành 1 trong 3 Cty hạt giống rau màu hàng đầu VN và có sản phẩm ươm tạo đạt chất lượng XK ra thị trường thế giới vào năm 2016, Cty đặt mục tiêu chọn tạo thành công các giống cây trồng có năng suất và chất lượng cao, chống chịu được điều kiện bất lợi của môi trường và áp lực sâu bệnh với 5 giống ngô lai mới, 24 giống rau màu mới (mướp đắng, dưa leo, bí đỏ, đậu bắp, giống rau muống...).
“Theo thống kê của Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), tổng nhu cầu hạt giống rau của cả nước mỗi năm khoảng gần 5.000 tấn, nhưng phải nhập khẩu đến hơn 4.000 tấn. Cho nên, việc đầu tư đổi mới công nghệ phục vụ công tác chọn tạo và SX hạt giống rau màu nhằm nâng cao tỉ lệ giống nội địa, giảm tải nhập siêu, giảm giá thành và chủ động SX là một nhu cầu tối cần thiết của ngành hạt giống rau màu nước ta”, TGĐ Trần Xuân Trường nói.
