Nông dân bắt đầu được cấp thẻ học nghề

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dạy nghề - ông Cao Văn Sâm

Thưa ông, tại sao chỉ chọn Bến Tre và Thanh Hóa thí điểm việc cấp phát thẻ học nghề nông, trong khi có rất nhiều địa phương nông dân cũng đang rất có nhu cầu học nghề?

Khi xây dựng Thông tư (Thông tư liên tịch số 66/2010/TTLT-BNNPTNT-BLĐTBXH-BTC ngày 16/11/2010: Hướng dẫn phát hành, quản lý và sử dụng thí điểm Thẻ học nghề nông nghiệp từ nguồn kinh phí Chương trình mục tiêu quốc gia giáo dục đào tạo của Bộ NN-PTNT, Bộ LĐ-TB-XH và Bộ Tài chính),chúng tôi cũng đã nghiên cứu rất kỹ về hai vùng này. Đây là hai tỉnh thuần nông là chủ yếu, trong đó Thanh Hóa đại diện cho các tỉnh khu vực phía Bắc, có đông dân cư và chủ yếu làm nông nghiệp. Còn tỉnh Bến Tre đại diện cho các tỉnh khu vực phía Nam.

Đối tượng được đào tạo là lao động nông thôn trong độ tuổi lao động có nhu cầu học nghề (từ 16-60 tuổi) và đủ điều kiện xét tuyển vào từng khóa học nghề phân theo lao động tham gia trực tiếp sản xuất và lao động làm dịch vụ kinh tế - kỹ thuật.

Nhiều người dân e ngại họ sẽ phải đóng thêm tiền khi đi học? Và làm thế nào để người nông dân có thẻ học nghề, thưa ông?

Ngay khi thông tư có hiệu lực cũng là thời điểm tất cả người dân tại hai địa phương này có cơ hội tiếp cận với thẻ học nghề. Người lao động lựa chọn nghề học và đăng ký cấp thẻ học nghề với UBND xã, UBND xã tổng hợp báo cáo với UBND huyện (Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội) và UBND huyện có văn bản gửi Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đề nghị cấp thẻ cho người học.

Tôi cũng xin nói thêm rằng, việc phát hành thẻ học nghề nông nghiệp là kết quả của "Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020" đã được Chính phủ phê duyệt và kinh phí do nhà nước bao cấp toàn bộ. Người nông dân không phải bỏ ra bất kể khoản tiền nào khác mà chỉ tập trung vào học nghề cho tốt thôi.

Thế nhưng bản chất của nông dân là thiếu tính ổn định vì họ phải gắn bó với mùa màng, thời vụ cùng nhiều phong tục tập quán. Làm thế nào có thể kiểm soát được những chiếc thẻ đó? Trong trường hợp người học mất thẻ, có được cấp lại không?

Tính ổn định hay không đều phụ thuộc vào năng lực quản lý của cơ quan địa phương. Tôi xin nhắc lại, nông dân cũng như bất kể đối tượng nào đi học cũng vậy thôi, đi học là phải chấp nhận một quy chế, điều kiện kỷ luật của lớp học. Vì vậy, chúng tôi cũng yêu cầu nơi tổ chức tuyển dụng, học tập phải có chính sách, cách làm bảo đảm cho lớp học không bị “vỡ”.

Đối với trường hợp cá biệt như nhà báo vừa nêu là những thói quen không dễ gì thay đổi được. Do đó, chúng tôi sẽ vừa tiếp thu vừa khắc phục dần. Ngoài ra, người lao động học nghề sẽ được cấp thẻ học trong vòng 5 năm và nộp thẻ tại các cơ sở đào tạo tại địa phương. Đó cũng là nơi để họ xin cấp lại nếu như bị mất.

Mình có dự đoán được bao nhiêu người nông dân có cơ hội cầm thẻ lần này không?

Số lượng phụ thuộc với nhu cầu thực tế vì đào tạo cho nông dân nhằm giải quyết nhu cầu việc làm ngay cho đối tượng đó. Theo Đề án Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020: Từ 2010-2011, sẽ dạy nghề thí điểm cho 8.000 người thông qua cấp thẻ học nghề với tổng kinh phí khoảng 20 tỷ đồng. Mỗi thẻ có giá trị 2,5 triệu đồng và hiệu lực kéo dài hai năm.

Được cầm thẻ trong tay, người nông dân có phải đảm bảo các yêu cầu gì không, thưa ông?

Có chứ. Trước mắt, thẻ học nghề nông nghiệp cũng được chia theo ngành nghề học, thứ nhất là người trực tiếp về sản xuất nông nghiệp, thứ 2 là đối tượng đi học về làm dịch vụ nông nghiệp (mức học phí cũng sẽ khác nhau và sẽ được thể hiện rõ trên thẻ).

Học viên cũng phải biết rằng, các lĩnh vực đào tạo nghề cho lao động nông thôn bao gồm các môn Kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, lâm sinh, ngư nghiệp, diêm nghiệp; Chế biến nông, lâm, thủy sản; Quản lý tưới tiêu, cấp thoát nước và vệ sinh môi trường nông thôn; Quản lý và dịch vụ nông nghiệp.

Người nông dân có lợi gì khi cầm thẻ học nghề này?

Đây là hình thức hỗ trợ kinh phí của nhà nước thông qua chiếc thẻ để bất kể người nông dân nào cũng tạo dựng cho mình 1 nghề cụ thể mà chẳng mất tý tiền nào. Còn lợi ích cụ thể thì đã được quy định rõ trong Thông tư ba Bộ mới ký kết. Bên cạnh đó, bằng những chiếc thẻ này, cơ quan quản lý sẽ khách quan hơn khi có thể kiểm soát nguồn kinh phí đã bỏ ra cho người nông dân và nó cũng thể hiện sự văn minh trong việc quản lý và cách thức thực hiện của cơ quan chức năng.

Lo ngại lớn nhất trong ngành đào tạo hiện nay là thiếu đội ngũ giáo viên giảng dạy và năng lực của những giáo viên dạy nghề đó nữa. Là thành viên xây dựng đề án đào tạo nghề cho nông dân, ông có tính đến điều này không?

Có chứ bởi chúng tôi đã tính đến đầu tiên là giáo viên của các cơ sở dạy nghề, Trung tâm dạy nghề đang đóng trên địa bàn tỉnh đó. Ngoài ra chúng tôi cũng huy động cả những người có chuyên môn sâu, những kỹ sư nông nghiệp, nghệ nhân giỏi, thậm chí là nông dân giỏi cũng có thể trở thành giáo viên dạy nghề này. Với nhóm đối tượng này, chúng tôi sẽ hướng dẫn thêm phương pháp sư phạm để biết cách giảng dạy cho người dân tiếp thu được kiến thức tốt và đơn giản nhất.

Sau hai tỉnh Bến Tre và Thanh Hóa, sẽ là tỉnh nào kế tiếp, thưa ông?

Theo quy định, phải sau 1 năm thực hiện thí điểm chúng tôi sẽ có tổng kết và đánh giá lại quá trình thực hiện thông tư rồi mới có kế hoạch đi tiếp cho địa phương khác.

Xin cảm ơn ông!