Nông nghiệp vẫn tiềm ẩn sự thiếu bền vững

Về công tác khoa học, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết năm 2018, sẽ phải xem cơ chế tự chủ là cơ hội để hợp tác phát triển. (Trong ảnh: Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường làm việc tại một đơn vị nghiên cứu trực thuộc Bộ NN-PTNT)

Đánh giá cao vai trò của công tác chỉ đạo, điều hành quyết liệt, chủ động, linh hoạt của Bộ NN-PTNT đã góp phần quan trọng vào thành công chung của ngành trong năm 2017, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường đã đặt chỉ tiêu cụ thể cho XK của các khối ngành hàng trong năm 2018 bao gồm: Khối trồng trọt phấn đấu đạt 22 tỉ USD kim ngạch XK; khối lâm nghiệp trên 9 tỉ USD và thủy sản trên 10 tỉ USD.
 

Cam kết không tăng thêm thủ tục hành chính

Đây là tinh thần mà Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đã nêu ra tại hội nghị kiểm điểm công tác chỉ đạo - điều hành năm 2017 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2018 diễn ra hôm qua (11/1). Năm 2017, cùng với việc triển khai những công tác thường xuyên về chỉ đạo SX, việc tháo gỡ, đơn giản hóa thủ tục hành chính nhằm tạo điều kiện cho các chủ thể, DN trong ngành hoạt động đã tiếp tục được Bộ NN-PTNT quyết liệt thực hiện, với các lĩnh vực trọng tâm là thủy sản, động vật trên cạn, vật tư nông nghiệp, lâm nghiệp, thú y, BVTV và thủy lợi. Theo đó, Bộ đã tiếp tục rà soát sâu đối với 508 thủ tục hành chính (TTHC) còn hiệu lực, qua đó đề xuất bãi bỏ - đơn giản hóa 287 TTHC (chiếm 56,5%), trong đó bãi bỏ 81 TTHC, các TTHC còn lại được đơn giản hóa.

Thực hiện chủ trương tiếp tục giảm thiểu các điều kiện kinh doanh theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 19, Bộ NN-PTNTN đã tổ chức rà soát trên 5 Luật, 2 pháp lệnh và 11 nghị định có liên quan. Theo đó, đã có 345 điều kiện đầu tư, kinh doanh thuộc 33 ngành nghề kinh doanh có điều kiện thuộc lĩnh vực quản lí đã được rà soát. Kết quả, Bộ đã chỉ đạo đề xuất bãi bỏ, sửa đổi 118 điều kiện (chiếm 34,2%), trong đó bãi bỏ 65 điều kiện, sửa đổi rút gọn 53 điều kiện.

Bên cạnh đó, Bộ NN-PTNT cũng chỉ đạo tiếp tục thực hiện đơn giản hóa trình tự, cách thức thức kiểm tra chuyên ngành, nhất là các thủ tục kiểm tra ATTP và thủ tục kiểm dịch động thực vật. Chỉ tính riêng hoạt động kiểm dịch động vật và sản phẩm động vật, đã giảm được trên 645 tỉ đồng (ước tương đương khoảng trên 100 nghìn ngày công, chiếm tỉ lệ cắt giảm trên 66%).

Bên cạnh đó, kiểm dịch thực vật cũng đã giúp giảm được khoảng 178 tỉ đồng. Đối với thủy sản, đã thực hiện kiểm tra trước đối với lô hàng XK và cấp giấy chứng nhận ngay khi DN có yêu cầu, rút ngắn thời gian từ 5 - 7 ngày làm việc trước đây xuống chỉ còn 1 ngày làm việc (8 tiếng)/lô hàng (thực tế nhiều lô được cấp giấy chỉ trong 2 - 3 tiếng), giúp tiết kiệm chi phí cho DN từ 15 - 20%. Đối với kiểm dịch thực vật, theo quy định hiện hành, thời gian giải quyết là trong vòng 24h, tuy nhiên thực tế các đơn vị của Cục BVTV đã rút ngắn thời gian xuống chỉ còn 4 tiếng đối với hàng hóa vận chuyển đường bộ và hàng không, 10 tiếng đối với đường biển...

Bên cạnh những mặt tích cực trong việc tinh gọn, đơn giản hóa thủ tục hành chính, Thứ trưởng Thường trực Bộ NN-PTNT Hà Công Tuấn cũng đánh giá: Mức độ chưa hài lòng của tổ chức, DN đối với các thủ tục hành chính thuộc phạm vi quản lí của Bộ NN-PTNT hiện nay vẫn còn cao (theo điều tra đánh giá, tỉ lệ không hài lòng năm 2017 vẫn chiếm khoảng 25%), đặc biệt là lĩnh vực thú y vẫn còn nhiều thủ tục hành chính có thể cắt giảm. Theo đó, chủ trương là phải tiếp tục đơn giản hóa thủ tục kiểm tra cửa khẩu để tạo thông thoáng hơn nữa cho hoạt động XNK.

Ảnh: Lê Bền

“Một số mặt hàng có tỉ lệ vi phạm với xác suất chỉ dưới một phần nghìn, nên phải tiếp tục thay đổi thủ tục kiểm tra để đỡ mất thời gian, chi phí cho DN. Đối điều kiện đầu tư kinh doanh, hiện lĩnh vực do Bộ quản lí còn 245 giấy phép con, trong đó có thể bỏ ngay được ít nhất hơn 100 giấy phép. Chủ trương của Bộ thời gian tới là sẽ dứt khoát phải giảm, chứ không được tăng thêm thủ tục giấy tờ nào khác”, Thứ trưởng thường trực Hà Công Tuấn nhấn mạnh.
 

Tiềm ẩn sự thiếu bền vững

Đánh giá cao sự tinh thần bám sát thực tiễn, chủ động, linh hoạt trong công tác chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo và các cơ quan đơn vị của Bộ NN-PTNT trong năm 2017, tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Xuân Cường cũng thẳng thắn nhìn nhận công tác này vẫn còn bộc lộ nhiều tồn tại hạn chế, cần phải quyết liệt khắc phục trong năm 2018 và những năm tới. Đặc biệt trong công tác chỉ đạo, có chỗ, có nơi còn chưa thực sự quyết liệt. Phản ứng trước một số vấn đề đột xuất xảy ra còn chậm và bị động. Sự phối kết hợp trong công tác giữa các đơn vị trong Bộ NN-PTNT với nhau, cũng như với đơn vị ngoài Bộ, ngoài ngành, đặc biệt giữa các cơ quan của Bộ với hệ thống ngành dọc ở địa phương vẫn còn thiếu chặt chẽ...

Theo Bộ trưởng, hai chương trình lớn bao trùm lên nhiệm vụ chính trị của ngành NN-PTNT hiện nay, đó chính là tái cơ cấu nông nghiệp và xây dựng NTM. Riêng tái cơ cấu nông nghiệp năm 2017 đã ghi nhận những đột phá, tuy nhiên kết quả chuyển biến vẫn chưa đồng bộ và chưa bền vững. XK về tổng thể đã thu được những kết quả vượt bậc, tuy nhiên bên cạnh một số nhóm ngành hàng có mức tăng trưởng cao và được tổ chức bài bản, vẫn tiềm ẩn sự thiếu bền vững, thiếu chặt chẽ, thiếu tổ chức thị trường đối với nhiều nhóm ngành hàng chủ lực trong trục các sản phẩm quốc gia. Lúa gạo đã có những chuyển mình sang chất lượng - giá trị cao, tuy nhiên diện tích vẫn còn nhỏ lẻ, chưa hình thành được chuỗi bền vững; Rau quả dù bứt phá về kim ngạch XK nhưng năm 2018 cũng như những năm tới, nếu không đi sâu vào chế biến và thị trường bền vững sẽ là những cản trở lớn; Chăn nuôi là ngành hàng lớn, tuy nhiên chưa khẳng định được tên tuổi về XK... Nút thắt tái cơ cấu vẫn cơ bản chưa đáp ứng được yêu cầu của một nền SX nông nghiệp hàng hóa theo chuỗi giá trị tập trung, thích ứng với biến đổi khí hậu.