Nước mát Hàm Long

Sau 4 năm kể từ khi được sử dụng nguồn nước hợp vệ sinh của công trình nước sinh hoạt tập trung, người dân xã Cát Nê (huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên) đã thoát khỏi cảnh đẵng đẵng đi hàng giờ gánh nước.

Bây giờ, nước từ khe Chòi Hoành, trên núi Hàm Long chảy về tận nhà được người dân hồ hởi đón nhận với câu nói cửa miệng: “Uống nước Hàm Rồng, nhớ nguồn Nhà nước”.

Cát Nê bị kẹp giữa sườn đông Tam Đảo và dãy núi Thằn Lằn sừng sững. Từ nhiều đời nay, người dân địa phương gặp khó khăn trong việc tìm và sử dụng nguồn nước sinh hoạt hợp vệ sinh.

Vào đúng ngày phát động Chương trình Tuần lễ Quốc gia nước sạch và VSMTNT năm 2010, Trung tâm Nước sinh hoạt và VSMTNT tỉnh Thái Nguyên đã khởi công xây dựng công trình cấp nước sinh hoạt tại xã Cát Nê.

Công trình dự kiến phục vụ trên 3.000 nhân khẩu thuộc xã. Với giá trị đầu tư gần 7 tỷ đồng, công trình được đưa vào sử dụng trong năm 2011, phục vụ nước sinh hoạt hợp vệ sinh cho nhân dân của 13/15 xóm, chiếm trên 80% dân số trong toàn xã.

Tham khảo ý kiến của những bậc cao niên, đơn vị thi công cùng với cán bộ địa phương đã lên núi Hàm Long để tìm nguồn sinh thủy. Nơi đó, có mạch nước tự nhiên, thuần khiết mang đến sức khỏe, nuôi nấng người Cát Nê qua bao thế hệ.

Chùa Hàm Long tọa lạc ở lưng chừng núi. Người Cát Nê tự hào với ngôi chùa như trục đối xứng địa linh với Tây Trúc bên sườn Tây Tam Đảo.

Cán bộ trắc địa đã tìm và tổng hợp được 14 mẫu nước trên núi Hàm Long. Nhưng chọn vị trí nào để có được nguồn nước ổn định và đảm bảo hợp vệ sinh lại là một bài toán khó.

Qua nhiều lần lấy mẫu, ở những thời điểm khác nhau, cuối cùng vị trí được chọn là khe Chòi Hoành. Đây là nơi cao nhất và có ghềnh đá lớn nhất. Nguồn nước khe Chòi Hoành trong mát hơn cả.

Chả vậy mà mỗi lần nhà chùa có lễ lớn thì con nhang, đệ tử, nhân dân lại vào khe Chòi Hoành để lấy nước về tịnh đàn, tẩy rửa đồ lễ.

Lấy nước trên núi cao như vậy nên việc thi công gặp nhiều khó khăn. Ông Đồng Thế Thảo, Tổ trưởng tổ quản lý, vận hành công trình nước sinh hoạt xã Cát Nê, cho biết, tại thời điểm đơn vị thi công thì nhiều hộ dân vẫn đang vào khe suối lấy nước về ăn uống.

Sau một năm thi công, công trình bể lắng bề thế đã hiện diện lưng chừng núi. Từ đây, có 19 km đường ống chính nối về trung tâm xã, xóm. Lại có thêm 60 km đường ống nhánh dẫn nước về các cụm dân cư.

Ngày nước về bản, chính quyền địa phương, nhân dân, giáo viên, học sinh nô nức chào đón.

Ông Dương Văn Tố, xóm Tân Phú, khoe: "Trước đây gia đình tôi sử dụng nước tiết kiệm còn hơn tiêu tiền. Tiền còn có thể làm ra nhưng nước thì quả thật rất khó khăn. Nay có nước, gia đình có điều kiện để phát triển chăn nuôi, mở mang SX".

Nghĩ lại cảnh đi hàng giờ đồng hồ vào tận khe suối gánh nước về sử dụng, ông Phạm Văn Thích (xóm Đình) bộc bạch, vẫn biết lấy nước trong kẽm về là nguồn nước sạch, hợp vệ sinh nhưng để có được công trình như hiện nay chỉ có sự đầu tư lớn thì giấc mơ mới thành hiện thực.

Ông Hoàng Xuân Chiến, Chủ tịch UBND xã Cát Nê, cho biết, để duy trì và đảm bảo cho công trình nước sinh hoạt trên địa bàn hoạt động ổn định, cung cấp nguồn nước hợp về sinh, xã đã tuyên truyền cho nhân dân gìn giữ hệ sinh thái đầu nguồn; phối hợp với đơn vị quản lý công trình thực hiện việc chăm sóc, bảo vệ, duy tu, sửa chữa công trình.

Theo ông Thảo, riêng về việc đối ứng và thanh toán tiền sử dụng để đầu tư trở lại thì người dân Cát Nê thực hiện rất tự giác. Bởi lẽ, đó không chỉ là trách nhiệm mà là mong mỏi của đông đảo nhân dân từ lâu rồi.