“Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng”, ngày xưa công việc nuôi tằm đòi hỏi mất rất nhiều thời gian, công sức, suốt ngày bận rộn, thậm chí ăn cơm cũng không được ngồi...
Những năm gần đây nông dân xã Tân Hà, huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng đã chuyển đổi từ phương pháp nuôi bằng nong né sang nuôi trên nền xi măng, giảm thiểu ngày công lao động, chi phí đầu vào, tăng thu nhập.
Ông Nguyễn Đình Thắng, Phó Chủ tịch Hội Nông dân xã Tân Hà cho biết: "Tân Hà là xã của người dân Hà Nội vào làm kinh tế mới. Ngay từ khi đặt chân lên vùng đất này, bà con đã biết trồng dâu nuôi tằm. Những năm ngành dâu tằm trong thời hoàng kim, thì số người trồng dâu nuôi tằm ở địa phương gần như 100%.
| Vùng nguyên liệu nuôi tằm ở Lâm Hà rất đa dạng, phong phú. Diện tích đất trồng dâu không cần rộng, bà con có thể tận dụng hàng rào, đường lô cà phê, vườn chè, cắm cây dâu xuống là có dâu cho tằm ăn. Một năm chỉ cần nuôi 1 hộp tằm cũng thu được từ 120 - 150 triệu đồng/năm. Chính vì lợi ích nhìn thấy được của việc nuôi tằm trên nền xi măng mà phong trào nuôi tằm kiểu mới phát triển rộng khắp các xã Đan Phượng, Tân Hà, Tân Thanh, Đông Thanh… Đây là dấu hiệu tốt, báo hiệu nghề trồng dâu tằm đang khởi sắc từng ngày. |
Sau những biến cố thăng trầm về giá cả thị trường, nghề trồng dâu nuôi tằm cũng bị lắng xuống.
Vài năm gần đây, do giá kén tăng và ổn định, bà con dần khôi phục nghề. Các phương thức như thay đổi giống dâu, chuyển đổi từ phương pháp nuôi bằng nong né sang nuôi trên nền xi măng đã giảm thiểu được ngày công lao động, giảm chi phí đầu vào.
Hiện nay cả xã có khoảng 400 hộ nuôi tằm, trong đó có 200 hộ nuôi tằm trên nền xi măng. Nhờ đó, nhiều gia đình đã xây được nhà, nuôi con cái ăn học".
Chị Nguyễn Thị Thuỷ, thôn Tân Đức, xã Tân Hà, một trong những gia đình tiên phong nuôi tằm trên nền xi măng cho biết: “Gia đình tôi nuôi tằm từ năm 1986, lúc đầu nuôi bằng nong né. Năm 2013 tôi chuyển đổi sang nuôi trên nền xi măng. Sau 1 năm nuôi tằm theo phương pháp mới này thấy hiệu quả hơn nhiều so với cách nuôi truyền thống.
Nuôi theo cách cũ tốn rất nhiều công, dâu phải hái từng lá, mỗi khi cho tằm ăn phải bê nong lên, bê xuống, phải thay phân hàng ngày. Hơi nóng của phân tằm bốc lên, tằm hay bị bệnh, chất lượng kén không cao, năng suất đạt từ 30 - 35 kg kén/hộp tằm.
Còn nuôi theo phương pháp mới rất khoẻ, dâu cắt cả cành, khi cho ăn chỉ việc vứt cả cành dâu xuống nền nhà, tằm tự bò lên ăn. Không tốn công bưng bê nong né, không phải thay phân hàng ngày.
Tằm nuôi trên nền xi măng mát mẻ, thoáng khí, không bị hấp hơi nóng tránh được nhiều bệnh. Nếu nuôi tằm trên nền xi măng, năng suất đạt từ 45 - 55 kg kén/hộp tằm, cá biệt có hộ nuôi đạt 50 - 60 kg kén/hộp tằm".
Chị Nguyễn Thị Lan, người cùng thôn với chị Thủy cho biết: "Trước đây gia đình tôi cũng nuôi tằm theo phương pháp truyền thống, bây giờ chuyển sang nuôi trên nền xi măng. Nuôi tằm bây giờ nhàn lắm, nhất là nuôi theo kiểu mới. Trước kia phải nuôi tằm con, từ trứng nở ra, mất nhiều thời gian, bây giờ có dịch vụ nuôi tằm con đến tuổi mua về ăn rỗi là thả xuống nền xi măng, cho dâu vào tằm chỉ việc ăn, 6 ngày tằm chín, cho tằm lên né 3 ngày tằm cuốn tổ kén là bán được.
Một chu kỳ nuôi từ khi thả tằm giống (tằm tuổi 4), tới khi thu hoạch bán kén khoảng 14 - 15 ngày/lứa; giá bán kén hiện nay từ 136.000 - 140.000 đ/kg kén. Nếu giá kén luôn giữ ổn định thì chúng tôi sống khoẻ. Nhờ nuôi tằm theo phương pháp mới, gia đình tôi đã xây được nhà kiên cố, nuôi 3 người con học đại học và 1 đứa học trung cấp".
Ông Hoàng Hữu Hoà, thôn Phượng Lâm, xã Đan Phượng, huyện Lâm Hà cho biết, trước đây gia đình đều là công nhân của Tổng Công ty Dâu tằm tơ VN. Sau khi công ty bị giải thể, gia đình ông về đây mua đất và nghề trồng dâu nuôi tằm vẫn gắn bó tới bây giờ.
Theo ông Hòa, điều đầu tiên đối với nuôi tằm trên nền xi măng, bà con phải xây những nhà tằm riêng biệt, cách ly nơi sinh hoạt với con người. Nhà xây không cần quá kiên cố, chỉ đảm bảo nền xi măng hoặc đá hoa phẳng, có mái, cửa sổ thông thoáng, sạch sẽ. Nhà tằm xây to nhỏ tùy khả năng nuôi của nông hộ, một hộp kén cần 25 m2 diện tích sàn.
Tuy nhiên, nuôi tằm trên nền xi măng phải đặc biệt chú trọng tới việc giữ vệ sinh, phòng chống sinh vật hại như ruồi, kiến, chuột.
Nhà tằm trước khi nuôi phải được sát trùng đúng kỹ thuật, đảm bảo thông thoáng, không ẩm thấp và phải khử trùng xung quanh nhà tằm, không cho sinh vật hại xâm nhập. Nuôi tằm trên nền xi măng cũng giúp người nuôi nâng cao ý thức vệ sinh, giữ gìn môi trường cho người và cho cả tằm.
Ông Hoà cho hay, nuôi tằm trên nền xi măng rất khoẻ, hiệu quả kinh tế cao, tăng thu nhập khoảng 30%, giảm chi phí công cán 60%. Thời gian nuôi rút ngắn chỉ 14 ngày là bán 1 lứa kén, trước đây nuôi theo kiểu truyền thống là 30 ngày mới bán được 1 lứa kén. Như vậy nuôi theo phương pháp mới có thể nuôi được 2 lứa kén/tháng.
