Ông Guiness sinh vật cảnh

Khát vọng lớn nhất của ông Năm là khám phá thêm “kỳ hoa dị thảo” ẩn mình trong tự nhiên

Khoảng 10 năm trước, chẳng ai có thể ngờ ông kỹ sư cầu đường Nguyễn Văn Năm lại là người VN đầu tiên có tên trong Niên giám kỷ lục VN với thành tích “Người đạt huy chương nhiều nhất trong lĩnh vực sinh vật cảnh”. Câu chuyện về “ông guiness” nghe cứ như đùa, bởi lẽ, hai cái “nghiệp” cầu đường đầy bụi bặm và sinh vật cảnh đầy chất thơ chẳng hiểu sao lại tồn tại rất “hoà bình” trong con người này.

Ông nói rằng, nghề cầu đường giúp ông sống bằng lý trí, giải quyết tất tật chuyện cơm, áo, gạo, tiền. Nhưng cái chất nghệ sĩ thì tận sâu trong tâm hồn, nó luôn trỗi dậy mỗi khi có cơ hội. Số là từ nhỏ, ông đã nhiễm cái thú chơi hoa, cây cảnh đến tiêu cực của người cha và những năm tháng theo cha đi sưu tầm cây rừng gốc lạ đem về uốn nắn thành cây cảnh đã giúp ông có “vốn” nghệ thuật lận lưng khá dày. Sau khi lập gia đình, công việc xây dựng cầu đường rất tất bật, nhưng niềm đam mê với hoa, lá, cỏ cây, kỳ lạ thay lại chẳng hề thuyên giảm. Cứ rảnh rỗi (hay lấy cớ bận chuyện này kia) là ông lại khăn gói lên đường, đi khắp các miền rừng núi từ Nam chí Bắc để tìm những giống cây hoang dã như si, sanh, sung, cần thăng, kim quýt… bị lãng quên trong rừng sâu với dáng vẻ xấu xí, còi cọc không hơn gì gỗ mục. Nhưng với ông, chẳng hiểu sao những thứ tưởng bỏ đi đó lại có sức quyến rũ mãnh liệt. Dưới bàn tay thô ráp của vị kỹ sư cầu đường, đống gỗ mục đã dần được hồi sinh, và ông còn thổi hồn để chúng trở thành những tác phẩm nghệ thuật cuốn hút đến mê hoặc người xem.

Ông cho biết, duyên nợ cũng bắt đầu từ tác phẩm đầu tay ông thực hiện năm 1998: Tác phẩm bonsai Nguyệt Quới dáng trực, được Hội Sinh vật cảnh tỉnh Bình Dương đánh giá cao khiến ông vô cùng phấn khích và theo đuổi con đường nghệ thuật này. Những năm đầu khởi nghiệp biến cỏ cây thành những tác phẩm mang yếu tố “kỳ hoa dị thảo”, ông đã nếm biết bao thăng trầm, nhiều lúc tưởng như muốn gục ngã. Rào cản lớn nhất lúc đó lại là người bạn trăm năm, dù bà là người tốt bụng, thương chồng nhưng khi thấy ông bỏ vài triệu đồng chỉ để mua một cây nguyệt quế có bề ngoài chẳng khác với cây “mọc hoang”, bà đã giận đến sôi máu.

Với sự đam mê và lòng nhiệt huyết, muốn giới thiệu cái đẹp, cái tinh tuý tiềm ẩn bên trong những tác phẩm hoa cảnh, chiều sâu triết lý và chiều sâu tâm hồn mà người nghệ nhân muốn gửi gắm, ông đã tập trung sáng tạo dáng hoa kiểng bằng phương pháp xén tỉa cành lá nhiều hơn là sử dụng dây chằng hoặc các phương pháp khác. Ông luôn tìm đến sự sáng tạo trong các kiểu thế: dáng trực, dáng bay, dáng đổ, dáng tự do, thác đổ, song thụ, tùng lâm, khô mộc, phu thê, mẫu tử… Những kiểu thế do chính đôi tay ông làm nên đầy sáng tạo và khoáng đạt. Nhờ vậy, kiểu dáng từ các tác phẩm nghệ thuật của “Năm cây cảnh” không khô cứng, gò bó, đơn điệu mà rất mềm mại, tự nhiên, sống động. Đây cũng là điểm khác biệt đặc sắc và có tính thẩm mỹ cao nên cứ thi là ông lại… giật giải. Năm 2003 ông được Hội Sinh vật cảnh VN phong tặng nghệ nhân. Năm 2006 ông vinh dự được Bộ NN-PTNT chọn đem tác phẩm đi dự Festival Hoa Quốc tế tại Euroflora ở Italia.

Nói về ước mơ, ông chẳng nghĩ cao sang mà chỉ muốn có thật nhiều thời gian để tiếp tục tìm tòi, khám phá và chinh phục vẻ đẹp tiềm ẩn của những “kỳ hoa dị thảo” đang ẩn mình trong tự nhiên, làm giàu thêm bộ sưu tập sinh vật cảnh đẹp mê hồn và phong phú bậc nhất VN mà ông đã kỳ công gây dựng hơn 10 năm qua.