Phấn đấu trên 90% sinh viên ra nghề có việc

Trao đổi với NNVN hôm qua (11/7), ông Cao Văn Sâm, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Dạy nghề cho biết, lãnh đạo Bộ LĐTB-XH đã có quyết định phê duyệt nghề trọng điểm và trường được lựa chọn nghề trọng điểm (gồm các trường cao đẳng nghề, trung cấp nghề công) trình Chính phủ phê duyệt trong thời gian tới.

 Ông Sâm cũng cho hay, đây là kế hoạch nằm trong Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2011-2015 và Đề án đổi mới, phát triển dạy nghề đến năm 2020 của Bộ LĐTB-XH. Đây được xem là cơ hội để hệ thống các trường dạy nghề đổi mới cách quản lý, giảng dạy nhằm mang lại hiệu quả cao nhất, đặc biệt khắc phục dần tình trạng các cơ sở, trường dạy nghề không đáp ứng được yêu cầu về đào tạo nguồn nhân lực.

 Quyết định cũng nói rõ, đó là các nghề trọng điểm theo cấp độ quốc tế, khu vực ASEAN và quốc gia. Kinh phí sẽ được trích từ dự án “Đổi mới và phát triển dạy nghề” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia Việc làm năm 2011; Dự án “Đổi mới và phát triển dạy nghề” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia Việc làm và Dạy nghề đến năm 2015 (sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt) và các nguồn viện trợ trong nước, quốc tế nếu có, ngân sách các Bộ, ngành, đoàn thể và địa phương, nguồn thu sự nghiệp của trường và các nguồn vốn hợp pháp khác theo quy định.

Cũng theo quyết định, ngay khi đã được lựa chọn, các trường phải lên kế hoạch thực hiện nhằm đảm chất lượng đào tạo theo nghề (gồm cơ sở vật chất, thiết bị dạy nghề, chương trình giáo trình, giáo viên và cán bộ quản lý dạy nghề). Trước ngày 31/10/2011, các kế hoạch với dự trù kinh phí phải gửi về Tổng cục Dạy nghề, Bộ LĐTB- XH. Riêng các trường có nghề trọng điểm cấp độ quốc tế, khu vực phải có ý kiến thống nhất của Tổng cục Dạy nghề về quy mô và tổng mức đầu tư trước khi trình các Bộ, ngành, địa phương phê duyệt.

Như vậy, việc chấp nhận đầu tư vốn để nâng cấp 1 số nghề, trường trọng điểm sẽ nhằm mục tiêu lựa chọn các nghề trọng điểm theo các cấp độ (quốc tế, khu vực, quốc gia) phù hợp với phương hướng phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn, chủ yếu; phát triển kinh tế-xã hội vùng; phát triển nhân lực kỹ thuật cao theo ngành, theo lĩnh vực và vùng kinh tế. Song quan trọng hơn cả là đào tạo nghề theo nhu cầu của các đơn vị, doanh nghiệp sử dụng lao động qua đào tạo nghề; đào tạo tập trung theo nghề không dàn trải ra các trường như giai đoạn trước nhằm đạt hiệu quả kinh tế- xã hội, phục vụ tốt yêu cầu công nghiệp hóa-hiện đại hóa đất nước…

Cùng với việc đào tạo các nghề phục vụ cho các DN, khu công nghiệp, khu chế xuất các cơ sở dạy nghề sẽ tiếp tục tổ chức đào tạo các nghề phục vụ cho việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn và giải quyết việc làm cho người lao động. Phấn đấu khoảng 70% học sinh tìm được việc làm hoặc tự tạo việc làm ngay sau khi tốt nghiệp. Còn ở một số nghề và một số cơ sở dạy nghề tỷ lệ này đạt trên 90%.

Đại diện Tổng cục Dạy nghề lo ngại bởi theo điều tra của Tổng cục Dạy nghề mới đây, bình quân mỗi DN còn thiếu 6-7 công nhân kỹ thuật bậc cao, công nhân lành nghề. Như vậy, cả nước có 240.000 DN thì số lao động qua đào tạo nghề các DN đang cần khoảng từ 1,4- 1,7 triệu người. Hiện nay, các DN Việt Nam chủ yếu có quy mô vừa và nhỏ, số DN sử dụng trên 500 lao động chỉ chiếm 6% (DN sử dụng dưới 50 lao động chiếm trên 50%).

Theo đánh giá của Bộ LĐTB-XH, tính đến cuối năm 2010, cả nước có 123 trường cao đẳng nghề, 303 trường trung cấp nghề (tăng gấp 3,29 lần so với năm 1998); số trung tâm dạy nghề là 810 (tăng 5,18 lần) và hơn 1.000 cơ sở khác có tham gia dạy nghề, trong đó có gần 200 cơ sở dạy nghề thuộc DN (gấp 3 lần). Quy mô dạy nghề tăng nhanh (4 lần); trong đó, dạy nghề trình độ trung cấp nghề và cao đẳng nghề (dạy nghề dài hạn) tăng 4,77 lần (từ 75.600 lên 360.000); nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề năm 2010 là 30%.

Tuy nhiên, công tác đào tạo nghề vẫn còn nhiều tồn tại. Hiện các trường dạy nghề mới chủ yếu phát triển loại hình đào tạo sơ cấp, hạn chế này khiến cho công tác đào tạo và dạy nghề không mang lại hiệu quả. Bên cạnh đó, một số cơ sở đào tạo đã được thành lập nhưng vẫn chưa được đầu tư đồng bộ để có đủ điều kiện hoạt động, nhất là ở các tỉnh nghèo. Trong khi đó, việc ban hành chương trình khung cao đẳng nghề, trung cấp nghề chưa đầy đủ. Giáo trình giảng dạy chuẩn trong đào tạo cao đẳng nghề hầu như chưa có. Việc dạy nghề chủ yếu vẫn mang tính “có gì dạy nấy”, chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển của xã hội, dẫn đến tình trạng “thừa thầy, thiếu thợ”.