Phấn Mễ, nỗi lòng người ở lại

Người dân cả nước đang dõi theo tin tức về vụ tai họa xảy ra tại núi thải mỏ than Làng Cẩm (Phấn Mễ), làm vùi lấp tài sản hơn chục hộ gia đình xóm Khuôn 1, xã Phục Linh, huyện Đại từ (Thái Nguyên), 1 người đã chết, 5 người còn bị chôn vùi trong đống đổ nát. Mặc dù việc tìm kiếm nạn nhân hết sức khẩn trương, nhưng đến 17 giờ chiều 17/4, chưa có thông tin gì mới về 5 nạn nhân vẫn nằm đâu đó trong đống đổ nát.

>> Vẫn chưa thấy 5 nạn nhân
>> Video, hình ảnh mới nhất về vụ sạt lở mỏ than Phấn Mễ, Thái Nguyên
>> Video vụ sạt lở bãi thải mỏ than làm 7 người chết và mất tích

Nỗi lòng người ở lại

Ngay sau khi vụ sạt lở xảy ra rạng sáng ngày 15/4, người dân khắp nơi đã đổ về xem, các phương tiện xe máy, xe đạp, ô tô đỗ san sát, khiến con đường nhỏ vào xóm Khuôn 1 luôn đông đúc, các dịch vụ ăn theo như trông xe, bán đồ ăn nhanh, nước uống giải khát mọc lên khắp xóm. Lực lượng bảo vệ, dân quân địa phương ra sức ngăn cản người dân không vào gần hiện trường đề phòng thảm họa có thể lại xảy ra, thế nhưng mọi nỗ lực của lực lượng chức năng đều nhỏ so với sự hiếu kỳ của người dân.

Bà Trịnh Thị Ngà (ngoài cùng bên phải) đau đớn khi những người thân vẫn đang bị vùi lấp.

Những người dân bị mất người thân thì thất thần trước bãi đổ nát, người thì đặt mâm xôi, gà, hương khói nghi ngút. Anh Hà Văn Phi là cháu nội của cụ Vũ Thị Hồng (bị chết ngay từ khi thảm họa ập xuống), ngồi thất thần nhìn về ngôi nhà của bà nội đã bị chôn vùi. Ông nội Phương vừa qua cơn nguy kịch tại bệnh viện do bị chấn thương, tất cả những gì xảy ra, đến nay Phương chẳng nhớ hết, chỉ nhớ tiếng người cha đã gọi anh chạy thoát thân ngay trong đêm tối, tiếng chó sủa, gà lợn inh ỏi, mọi người kêu gào, gọi nhau chạy nạn.

Tôi hỏi anh sao mệt vậy không về nhà người thân mà ngủ, ngồi ngoài này làm gì, Phương chỉ lặng lẽ trả lời: “Suốt hai ngày nay em chỉ ngủ được một tý, hôm qua thì chăm sóc ông nội tại viện, hôm nay vừa đưa tang bà nội ra đồng, giờ buồn quá, chẳng biết làm gì thì ra ngoài vườn chè ngồi ngóng đợi mọi người đào bới được thêm ai nữa không...”.

Theo anh Phương, trước đây đã nhiều lần người dân xóm Khuôn 1 có ý kiến với phía mỏ là không đổ thải cao nữa, nhưng chẳng hiểu sao cứ vắng một thời gian, thì đâu lại vào đó. Khi mọi người thấy ngọn núi cao ngất, xe đi trên cao người dân trong xóm không nhìn thấy gì ngoài tiếng ô tô từ trên ngọn núi thải vẳng xuống, họ cũng chẳng chấp gì mấy ông mỏ than Làng Cẩm này nữa, việc của mỏ thì họ làm thế nào cũng mặc kệ, dưới chân núi thải dân vẫn sinh sống, cuộc sống êm đềm trôi qua năm này rồi năm khác. Đùng một cái thảm họa ập đến.

Khổ hơn người chết

Dẫn chúng tôi đến thăm các gia đình sống ở khu Lồ Xồ gần moong khai thác mỏ than Làng Cẩm (sau này được đổi tên là mỏ Phấn Mễ từ khi mỏ chuyển cho Công ty Gang thép Thái Nguyên), ông Đặng Xuân Hùng, người dân gắn bó cả đời với mảnh đất này rất bức xúc: “Chúng tôi chẳng biết phải làm gì nữa, đơn thư cũng gửi quá nhiều rồi, hơn chục năm qua đi khiếu nại khắp nơi rồi, nhưng đâu lại vào đó, họ mặc cho dân sống chết mặc bay, chúng tôi rất bực tức mà chẳng biết làm thế nào, nhiều lúc cái thân già này cũng phải ra đường chặn xe tải ô tô của mỏ than lại, để nó không làm khổ dân nữa, nhưng chẳng ăn thua gì, chẳng ai giải quyết, hàng ngày chỉ ngửi mùi thuốc nổ bốc lên đau đầu nhức óc, mìn nổ nhà rung bần bật, biết làm thế nào, người chết đã chết rồi, người sống như chúng tôi bây giờ khổ hơn cả người chết… ”.

Video Chị Vũ Thị Huyền (áo xanh) và những người trong thôn Cẩm 1 nói về nỗi sợ khi sống gần mỏ than, nhất là mỗi khi mỏ nổ mìn. Thực hiện: Âu Vượng

Căn nhà chị Vũ Thị Huyền, nơi ẩn náu của 3 mẹ con luôn bị xiêu vẹo do dư chấn nổ mìn, vì là gia đình hộ nghèo nên chẳng dám nói gì mà căng lòng chịu phận tủi nhục, bởi mỏ nổ mìn khai thác than suốt nhiều năm qua đã làm ảnh hưởng đến gia đình chị, mỗi năm chị phải mất 3 lần đi chợ mua thức ăn làm cơm, rồi đi nhờ vả anh em trong xóm đến đảo lại ngói, vì tiếng nổ lớn của moong khai thác làm ngói xô và vỡ, nhà dột, mưa to trong cũng như ngoài. Nhà nghèo không tiền làm trần nhà, chị dùng các mảnh tải dứa căng treo phía dưới, đề phòng mỏ nổ mìn ngói rơi xuống người.

Video Người dân thôn Cẩm 1 kể về nỗi khổ nhà nứt do mỏ nổ mìn, giếng không có nước, cuộc sống của người dân ở gần mỏ khó khăn nhiều bề... Thực hiện : Âu Vượng

Không chỉ đói rách, thiếu ăn, mỏ khai thác sâu, làm tụt nước mặt, việc trồng cấy  cũng rất khó khăn. Thanh niên trong khu vực Lồ Xồ bỏ nhà bươn chải khắp nơi, có người cố gắng vay mượn đủ tiền làm được nhà chắc rồi, cũng sợ đá văng phải hoặc không chịu nổi mùi hắc của thuốc nổ và cảnh hàng ngày đi xin nước uống, họ đành di chuyển đi nơi khác. Chỉ còn lại 19 hộ gia đình, chủ yếu là người già và trẻ em chẳng biết đi đâu, đành bám trụ ở lại khu Lồ Xồ. Hàng ngày, sau giờ đi làm thuê mướn kiếm sống, khi về nhà họ lại phải đi xe máy xin từng can nước về uống, mỏ thấy thế đã khoan cho một chiếc giếng, nhưng nước đục và có mùi hôi, pha chè màu nước tím đen, nên chẳng ai dám sử dụng.

Cuộc sống họ đang khó khăn mọi thứ, rất cần sự quan tâm của các cấp có thẩm quyền.