Quảng Trị: “Cày làng” nuôi tôm

Mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng đã làm đổi đời hàng nghìn hộ dân ở các xã bãi ngang của huyện Triệu Phong, Hải Lăng (Quảng Trị). Tuy nhiên, về lâu dài việc phát triển mô hình này một cách ồ ạt, thiếu định hướng đang khiến những hộ dân này đối mặt với vấn đề môi trường và dịch bệnh. Đặc biệt, tuyến rừng phòng hộ ven biển nhiều nơi đang bị xâu xé hàng ngày! 

Xe ủi, múc hoạt động suốt ngày tại “công trường tôm”

Xã Triệu Lăng (huyện Triệu Phong), trước đây là một xã bãi ngang nghèo của tỉnh Quảng Trị. Bao đời nay, người dân chỉ biết sống dựa vào biển, thuyền nhỏ, ngư cụ lạc hậu đã khiến những hộ dân bám biển mấy chục đời nay không khấm khá lên được. Năm 2008, thực hiện chủ trương chuyển dịch cơ cấu sản xuất, hàng trăm hộ dân ở xã Triệu Lăng đã vay vốn đầu tư phát triển mô hình nuôi tôm thẻ chân trắng trên cát. Tính đến nay, 6 thôn trên toàn xã đã có hơn 53 ha nuôi tôm với 277 hộ dân tham gia. Việc lợi nhuận “bạc triệu” trong những mùa vụ vừa qua đã khiến hàng trăm hộ dân phát triển mô hình nuôi tôm một cách ồ ạt, tự phát, diện tích nuôi tôm trên toàn xã tăng chóng mặt!  

Vào xã Triệu Lăng, hai bên con đường Quốc phòng (đường chiến lược nối các xã vùng biển bãi ngang) ngổn ngang hàng chục hồ tôm đang cày dở. Từ đầu thôn 1, hàng chục chiếc xe tải thi nhau chở đất, cát, bụi tung mịt mù. Cả xã Triệu Lăng như một “công trường tôm” đang vào mùa xây dựng. Cạnh nhà dân, những hồ tôm mới mọc lên nằm san sát. Trên con đường vào xã Triệu Lăng, hàng chục bà con nông dân đang chuẩn bị thiết bị, máy móc san ủi đất. Theo thống kê của UBND xã Triệu Lăng, chỉ trong vòng chưa đầy 1 tháng qua trên địa bàn xã đã có thêm 50 hộ nuôi tôm, nâng tổng số hồ nuôi lên 150 hồ. Đứng trước những lợi nhuận trước mắt, người dân xã đã bất chấp những hậu quả ảnh hưởng về môi trường cũng như vấn đề bảo vệ rừng phòng hộ ven biển. Cho đến nay, vấn đề quy hoạch nuôi tôm ở xã Triệu Lăng cũng như các xã bãi ngang khác vẫn còn nằm trên… giấy!

Trong các “công trường tôm”, hàng chục ha đất rừng phòng hộ bị cày lên nham nhở. Những gốc cây dương, tràm chắn cát bị cày xới bật gốc vứt ngổn ngang trên đường. Anh Nguyễn Luyến - một người dân ở thôn 1, nói: “Thấy ai cũng làm tôm nên mình cũng đi vay nhà bà con đầu tư 2 hồ để nuôi thử. Mấy xã khác năm ngoái nuôi tôm trúng đậm lắm”. Còn nhớ, trận lũ lụt cuối năm 2009 vừa qua, hàng chục ha tôm, hàng trăm nhà cửa, tính mạng của người dân của xã đã “thoát nạn” nhờ vào hệ thống cây chắn sóng, chắn gió này.

Thế nhưng, theo sự ghi nhận của chúng tôi, tại các “công trường tôm”, hàng trăm cây dương, tràm chắn cát đang bị bới móc một cách không thương tiếc! Liệu ai có dám đảm bảo rằng, những mùa mưa lũ sắp tới, hàng trăm ha nuôi tôm và tính mạng của những hộ dân ở đây sẽ an toàn khi diện tích của tuyến rừng phòng hộ bị thu nhỏ? Bên cạnh đó, tuyến đường chiến lược Quốc phòng nối các xã bãi ngang - đoạn đi qua huyện Triệu Lăng nhiều đoạn cũng đang xuống cấp nghiêm trọng do hàng ngày có hàng trăm tuyến xe tải cày xới.

Trao đổi về vấn đề này, ông Đặng Thanh Bình, Chủ tịch UBND xã Triệu Lăng cho biết: “Chúng tôi đã quán triệt bảo vệ toàn bộ diện tích 10 ha tuyến rừng phòng hộ ven biển của xã. Số diện tích mà người dân chuẩn bị nuôi chủ yếu lấy từ quỹ đất trồng khoai, hoa màu của xã. Chỉ có một số hộ dân có chặt ít cây để giải phóng mặt bằng dựng hồ tôm mà thôi”. Khi chúng tôi “trưng” những hình ảnh vừa chụp được ngay tại “công trường tôm” thì ông Bình thừa nhận: “Việc nuôi tôm ảnh hưởng đến tuyến rừng phòng hộ và tuyến đường Quốc phòng chạy qua xã là có thật. Tuy nhiên, UBND huyện Triệu Phong đã cử cán bộ về xã làm việc và có chỉ đạo dừng các công trình nuôi tôm sát tuyến rừng phòng hộ. Về phía chính quyền xã chúng tôi đã nhận những khuyết điểm và sẽ cho khắc phục trong thời gian tới”.

Ông Nguyễn Văn Bài, Giám đốc Sở NN&PTNT Quảng Trị cho biết: Sở đã cho đoàn về kiểm tra và đã có chỉ đạo cụ thể. Hiện nay, đã có quy hoạch chung nhưng vấn đề là cần quy hoạch chi tiết từng vùng. Trong đó phải làm sao đảm bảo vấn đề môi sinh, môi trường, an toàn dịch bệnh, phát triển nuôi tôm bền vững, tránh không để xảy ra những sự việc đáng tiếc như đã từng xảy ra ở những vùng người dân nuôi tôm ồ ạt.