Quảng Trị tìm cách thích nghi khô hạn lịch sử

Ruộng đồng khô cuống rạ

Ông Phan Văn Dũng ở thôn Lâm Xuân, xã Gio Mai, huyện Gio Linh vụ này trồng 2 ha lúa, đến nay vẫn còn 1 ha chưa trổ bông vì khô hạn. Ruộng đồng các nhà xung quanh cũng chung tình trạng khô hạn. Riêng đội 1 của thôn Lâm Xuân có gần 5 ha lúa thiếu nước, ruộng đồng khô nứt nẻ nên lúa không thể ra bông. 

Lắp đặt hệ thống máy bơm nhằm điều tiết nguồn nước hợp lý.

Trong lúc các huyện phía Nam như Hải Lăng, Triệu Phong bà con nông dân đang khẩn trương thu hoạch lúa vụ hè thu thì tại các địa phương còn lại như huyện Gio Linh, Vĩnh Linh, Cam Lộ và thành phố Đông Hà, bị khô hạn nghiêm trọng, thiếu nước tưới nên còn nhiều diện tích lúa chưa trổ, ảnh hưởng lớn đến tiến độ thu hoạch và năng suất, chất lượng sản phẩm.

Về phía tây, nhiều tháng nay ở miền núi huyện Hướng Hóa và Đakrông hầu như không có mưa, nắng nóng kéo dài làm cho cây trồng bị khô hạn,đặc biệt là cây cà phê bị thiệt hại rất lớn. Toàn huyện Hướng Hóa có hơn 5.000 ha cà phê, trong đó có hơn 2.500 ha bị hạn khô héo, nhiều diện tích bị chết.

Bà Nguyễn Hồng Phương, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV tỉnh Quảng Trị cho biết, toàn tỉnh có 6.000 ngàn ha lúa bị hạn, ảnh hưởng đến năng suất từ 40-70%, chưa kể còn có 2.100 ha bị thiệt hại trên 70%. Riêng cây hồ tiêu có 2.700 ha, thì có đến 1.150 ha bị khô héo và chết.

Nhiều vườn tiêu ở huyện Vĩnh Linh chết khô vì nắng hạn khốc liệt.

Tình trạng hạn khốc liệt vụ hè thu 2019 đã gây tổn thất nặng cho ngành nông nghiệp Quảng Trị.
 

Còn nước còn tát

Một vấn đề hết sức bức bách nữa là nước sạch phục vụ cho sinh hoạt cho người dân và nước tưới cho sản xuất. Người dân TP Đông Hà phải sống chung với nguồn nước cạn kiệt, bùn đất của con sông trơ đáy Vĩnh Phước. Mực nước trên sông Vĩnh Phước, đoạn đặt trạm bơm xuống thấp hơn mực nước hạn lịch sử năm 1998 đến 1,5m.

Tỉnh Quảng Trị lần đầu tiên trong nhiều năm trở lại đây đã mở van điều tiết hồ Ái Tử bổ sung nước vào sông Vĩnh Phước với lưu lượng 25 ngàn m3/ngày đêm. Tuy nhiên hồ thủy lợi Ái Tử cũng chỉ còn 1 triệu m3 nước và mỗi ngày bị nắng hạn bốc hơi đến 10cm nước.

Nước sinh hoạt khan hiếm, nước phục vụ sản xuất cũng cạn kiệt. Dung tích tưới tại các hồ chứa trên địa bàn tỉnh chỉ còn lại khoảng 6,21% so với thiết kế.

Khô hạn, người dân phải đi xa để chở nước sinh hoạt.

Ông Lê Quang Lam, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Quảng Trị cho biết, năm 2019 này được xem là năm đại hạn chưa từng thấy, mực nước các sông ngòi xuống thấp hơn trận đại hạn 1998 tại địa phương. Bằng nhiều cách, Chi cục đang “vật lộn” với dòng nước, bòn mót từng gàu để tưới cho ruộng đồng, cứu vãn vụ sản xuất hè thu khắc nghiệt chưa từng thấy. "Với phương châm của Chi cục Thủy lợi cho dù năng suất có giảm, cố gắng không thể để mất trắng bất kỳ diện tích lúa nào", ông Lam chia sẻ.

Cùng chung sức chống hạn, Cty Thủy lợi - Thủy điện Quảng Trị ngừng phát điện để lấy nước cứu người, cứu lúa. Cty Điện lực Quảng Trị cam kết đảm bảo cung cấp điện đầy đủ cho các trạm bơm xung yếu, sẵn sàng nguồn điện cho các máy bơm hoạt động bất kỳ lúc nào. Ngoài nguồn nước tiếp tế từ hồ Ái Tử, Cty CP Nước sạch Quảng Trị nâng công suất dẫn nguồn nước ngầm từ thị trấn Gio Linh vào để cung ứng cho người dân Đông Hà.