Rối loạn mỡ máu

* Xin cho biết thông tin về các bệnh tật do rối loạn mỡ máu, cách phòng ngừa và điều trị?

Vũ Thị Hiền, TP.Vinh, Nghệ An

Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia thì rối loạn mỡ máu là tên gọi một số bệnh do xáo trộn các chất mỡ trong máu hoặc quá nhiều hoặc quá ít các chất lipoprotein. Bệnh thường biểu hiện qua độ tăng cholesterol, tăng loại lipoprotein "xấu" (LDL), tăng loại triglycerid hoặc thiếu loại lipoprotein "tốt" (HDL). Cholesterol tìm thấy trong các loại mỡ trong máu.

Mỗi ngày cơ thể con người (nhất là gan) chế tạo ra khoảng 1g cholesterol. Phần lớn, cholesterol được đưa vào cơ thể qua thức ăn như lòng đỏ trứng, thịt, cá, đồ biển, sữa nguyên chất. Trái cây, rau cải, đậu, hạt không chứa cholesterol. Cholesterol được dùng trong cấu tạo của màng tế bào, của một số hormone và một số các công dụng khác.

Nhưng có quá nhiều cholesterol trong máu là một nguy cơ lớn, có khả năng gây bệnh về tim mạch, nhất là bệnh nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não. Vì không hòa tan trong nước, cholesterol và các chất mỡ như triglycerid, phải kết hợp với lipoprotein để dễ di chuyển trong máu. Khi xét nghiệm lượng mỡ trong máu, ngoài tổng số cholesterol, người ta còn phân tích cholesterol theo các loại lipoprotein trong máu.

Lipoprotein tham gia vào việc chuyển tải cholesterol và triglycerid. Lipoprotein được chia làm nhiều loại tùy theo tỷ trọng :HDL-c (tỷ trọng cao) - khoảng 1 phần 3 tổng số cholesterol được mang trong HDL. Giới y học cho rằng HDL thường đem cholesterol ra khỏi động mạch trở về gan và sau đó bài tiết ra khỏi cơ thể. Khi có quá nhiều LDL, cholesterol bị đưa vào các màng của động mạch, dần dần làm hẹp đường kính của mạch.

Sau đó, kết hợp với các chất khác trong màng của thành động mạch tạo thành những mảng xơ vữa. Những mảng này có thể bị rạn nứt làm cho thành động mạch không được trơn tru. Khi chảy qua những chỗ này, dòng máu dễ bị đông lại thành cục máu đông. Cục máu đông này có thể lớp lớp chồng lên nhau, có lúc làm nghẽn động mạch. Nếu trường hợp này xảy ra trong động mạch vành tim thì kết quả là nghẽn mạch tim, gây chứng nhồi máu cơ tim.

Trong trường hợp cục máu đông bị bứt ra khỏi thành động mạch, trôi theo dòng máu cho đến khi kẹt vào một mạch có đường kính nhỏ hơn làm nghẽn mạch ấy. Nếu đấy là mạch dẫn máu của não thì kết quả là chứng tai biến mạch máu não...

* Xin cho biết CEO là viết tắt từ chữ gì và có nghĩa là gì?

Phạm Vinh Hiển, TP Đồng Hới, Quảng Bình

Theo thông tin trên trang web ceovn.com thì CEO có nghĩa là tổng giám đốc hay còn gọi là giám đốc điều hành, điều hành toàn bộ mọi hoạt động của công ty theo chiến lược và chính sách của HĐQT. Thuật ngữ CEO viết tắt từ những chữ cái đầu tiên của cụm từ tiếng Anh Chief Executive Officer.

CEO, do đó chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động kinh doanh trước HĐQT, đảm bảo thực thi đúng đắn các chiến lược đã được HĐQT thông qua. Ở Việt Nam, do đặc thù của nền kinh tế mới chuyển đổi từ bao cấp sang thị trường, vai trò và chức năng CEO và Chủ tịch hội đồng quản trị trong một công ty đôi khi không được tách bạch rõ ràng lắm.

 Chủ tịch hội đồng quản trị thông thường kiêm luôn giám đốc (tổng giám đốc) của công ty và CEO cũng thường phụ thuộc rất lớn vào Chủ tịch hội đồng quản trị khi ra các quyết định điều hành. Điều này phản ánh khá rõ trong khối doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ đi lên từ hộ sản xuất, gia đình kinh doanh.

Trong các công ty đại chúng đã niêm yết lên thị trường chứng khoán, quyền sở hữu công ty và quyền điều hành công ty có sự phận định rõ ràng. Cổ đông của Đại hội đồng sẽ quyết định HĐQT thông qua số lượng cổ phiếu nắm giữ, cũng như quyết định vị trí Chủ tịch, ban kiểm soát. Hội đồng Quản trị sau đó sẽ bầu ra một vị trí đại diện cho hoạt động điều hành công ty, đó là CEO.