| Hotline: 0983.970.780

Sắc thái mới ở vùng đất tan hoang khi xảy ra cuộc chiến biên giới

Thứ Bảy 16/02/2019 , 08:30 (GMT+7)

Chúng ta không né tránh lịch sử. Lựa chọn mà dân tộc chúng ta thực hiện là không để lịch sử làm tổn thương hiện tại. Với tư duy ấy, chúng tôi đã đến và tìm hiểu đời sống kinh tế nơi địa bàn chiến lược, biên cương tổ quốc sau 4 thập kỷ xảy ra cuộc chiến biên giới.

Chính sự đổi thay tươi sáng ở đây đã khẳng định với tất cả rằng, lòng độ lượng, bao dung chính là cách để ta vượt lên, giành chiến thắng.
 

Hồi sinh từ tro tàn, đổ nát

Ông Phùng Văn SLáy (dân tộc Nùng, ở bản Nà Phát, xã Yên Khoái, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn) kể, buổi sáng ngày 17/2/1979, khi ấy ông mới 17 tuổi. Nghe mẹ gọi thất thanh, còn chưa tỉnh ngủ thì bỗng tiếng pháo kích từ bên kia biên giới bắn sang rung chuyển cả núi rừng. Mẹ ông gào 6 anh em ông dắt díu nhau chạy thục mạng xuống xã. Chạy loạn nên không mang theo được gì, toàn bộ đồ đạc, lương thực, thực phẩm, vật nuôi đều phải bỏ lại. Đến xã, cả nhà ông mới biết, cha ông đã hy sinh ngay trên chốt gác tiền tiêu trong loạt đạn pháo đầu tiên của đối phương. Dẫu đau thương bất ngờ sập xuống nhưng cả gia đình ông vẫn phải thục mạng theo đoàn người sơ tán, về tận Bắc Giang.

09-46-36_22
Ông Phùng Văn SLáy (người ngoài cùng bên trái), bà Lành Thị Thuyên (Phó chủ tịch UBND xã Yên Khoái, huyện Lộc Bình) và Đại tá Nguyễn Văn Hữu (Phó đoàn trưởng đoàn KTQP 338) cùng phóng viên NNVN tại bản Nà Phát

Hơn 1 tháng sau, gia đình ông lại bồng chống nhau ngược đường quốc lộ, về sống tạm ở trung tâm xã. Năm 1989, cùng với 27 hộ sơ tán trước đây, gia đình ông quay lại bản Nà Phát tìm nhà, tìm ruộng của mình. Tất cả đã hoang tàn, trơ trụi. Không thể nhận ra được chỗ mà chính mình đã sinh ra, lớn lên, đời đời tiên tổ của họ vốn đã định cư bền vững.

Tuy nhiên, việc đầu tiên mà những người dân phải cảnh giác là phát hiện, đánh dấu những vị trí có nguy cơ bị đối phương cài lại bom, mìn. Dựng tạm căn nhà để sinh sống, 3 năm sau, khi đã 30 tuổi, ông SLáy mới lấy được vợ. Lúc chiến tranh chưa xảy ra, trai bản Nà Phát lấy vợ sớm lắm, chỉ 22, 23 tuổi là có con rồi. Ông SLáy chăm chỉ, lại nhiệt tình với công việc bà con hàn xóm nên được bầu làm trưởng bản từ năm 2003 đến tận 2015. Bản Nà Phát hiện nay có 35 hộ, không có hộ nghèo, các hộ đều có nhà kiên cố. Đường bê tông chạy dài 7km từ ủy ban xã lên tận bản. Trẻ em trong bản đi học cách nhà 2 km. Mới thấy, chiến tranh có thể phá hủy nhiều thứ nhưng không thể triệt tiêu được khát vọng độc lập, hạnh phúc của con người.

Năm 1999, thực hiện Quyết định của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Đoàn kinh tế - quốc phòng 338 làm nòng cốt trong xây dựng Khu kinh tế - quốc phòng Mẫu Sơn trên địa bàn biên giới tỉnh Lạng Sơn. Nà Phát là một trong 231 thôn bản, nằm trên địa bàn 20 xã của 5 huyện biên giới của tỉnh Lạng Sơn, có 198,8km đường biên giới tiếp giáp Trung Quốc (các huyện gồm Đình Lập, Lộc Bình, Văn Lãng, Tràng Định và Cao Lộc). Trong đó có 65 thôn, bản thuộc 16 xã biên giới.

Đại tá Nguyễn Văn Hữu (Phó đoàn trưởng đoàn KTQP 338) cho biết, Đoàn có nhiệm vụ cùng với đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, quy hoạch, bố trí lại dân cư; thực hiện các chương trình khuyến nông, khuyến lâm, tham gia xoá đói, giảm nghèo, xây dựng cơ sở chính trị và củng cố thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân trên địa bàn chiến lược phía Bắc của Tổ quốc.

09-46-36_25
Có hạ tầng tốt, những bản tái định cư nơi biên cương giúp nhân dân yên tâm sinh sống

Để thực hiện chương trình, đoàn đã khảo sát, lập quy hoạch tổng thể, ưu tiên xây dựng các công trình quan trọng, cấp thiết, như hệ thống giao thông, thủy lợi, công trình nước sạch, các công trình thiết yếu trong khu dân cư tập trung... Từ năm 2000 đến nay, Đoàn đã dành 1/3 tổng giá trị của Dự án cho việc làm mới 8 tuyến đường giao thông liên xã, liên bản với chiều dài hơn 32km; ngoài ra, còn làm thêm hàng loạt đường nhánh để thuận tiện cho sản xuất, tuần tra, chăm sóc rừng phòng hộ.

Đồng thời, triển khai xây dựng 14 công trình thủy lợi với tổng chiều dài kênh mương trên 33km, có thể tưới cho gần 500ha lúa nước. Trong đó, các hồ chứa nước Cao Lâu, Nặm Thíu, các đập thủy lợi Bản Lầy, Tắp Tĩnh, Khuổi Lý, Khuổi Cáy, Bản Khén và Khiêng Lạn đều có khả năng cung cấp nước tưới cho hàng chục héc-ta cây trồng, bảo đảm cho đồng bào sản xuất từ một vụ lên hai vụ/năm.

Nhờ phối hợp chặt chẽ với địa phương trong quy hoạch lựa chọn địa điểm xây dựng các công trình thủy lợi, nên trong số đó có nhiều đập dâng tự chảy, tiết kiệm được chi phí bơm nước, tăng hiệu quả sản xuất nông nghiệp. Cùng với đó, để bảo đảm nước cho cán bộ, chiến sĩ và đồng bào một số bản xa nguồn nước, Đoàn đã hoàn thành 7 công trình cung cấp nước sinh hoạt phục vụ cho hàng ngàn người.
 

Diện mạo mới, tâm thế mới

Những công trình hạ tầng cơ sở đã làm đổi thay nhanh chóng vùng kinh tế quốc phòng Mẫu Sơn. Đồng thời với quá trình triển khai xây dựng cơ sở hạ tầng, Đoàn 338 phối hợp chặt chẽ với địa phương quy hoạch 7 điểm dân cư tập trung, di giãn 121 hộ với 625 nhân khẩu thuộc các bản Pò Nhùng, Bắc Lệ, Nà Lầm, Phạ Tầm, Song Phe, Co Sâu và Nà Phát.

Qua đó, đã hình thành các thôn bản mới sát biên giới, góp phần tạo nên “phên giậu” bảo vệ Tổ quốc. Bản Co Sâu (thuộc thôn bản Vàng, xã Cao Lâu, huyện Cao Lộc) được thành lập năm 2015. Bản nằm ven đường biên, sát với lối mở Co Sâu - Pác Sắn.

09-46-36_21
Bản tái định cư Nà Phát (xã Yên Khoái, huyện Lộc Bình) được đầu tư xây dựng khang trang, tiện lợi

Ông Phạm Văn Phục (Trưởng thôn Bản Vàng) cho biết, bản Co Sâu có từ trước đây nhưng do sự cố biên giới nên người dân di cư sâu vào nội địa. Để tái lập bản, Nông lâm trường 196 thuộc đoàn 338 đã hỗ trợ hầu hết các điều kiện thiết yếu cho người dân như điện, đường bê tông, công trình nước sinh hoạt, nhà văn hóa…mỗi hộ dân xây dựng nhà lại được hỗ trợ 30 triệu đồng.

Anh Hà Trọng Nghiệp (bản Co Sâu) khoe, bản mới, hạ tầng mới, tư liệu sản xuất mới, chỉ sợ mình không có sức mà làm giàu thôi. Anh Nghiệp khoát tay chỉ cho chúng tôi những ngôi nhà khang trang với lá cờ đỏ sao vàng được treo trang trọng trên cành cây nêu ngày Tết vẫn còn tươi rói phấp phới bay nơi tuyến đầu tổ quốc. Chợt thấy một niềm tự hào tràn dâng lồng ngực.

Một nhiệm vụ quan trọng của đoàn kinh tế quốc phòng 338 là giúp nhân dân xóa đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế. Sau khi khảo sát địa bàn và tham khảo kinh nghiệm của ngành Lâm nghiệp, Đoàn quyết định sử dụng cây thông làm cây trồng chủ đạo để giúp dân phủ kín những khu đất hoang hóa, đồi trọc. Đây là loại cây dễ trồng, chịu được sự khắc nghiệt của khí hậu, thời tiết, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng vùng dự án và cho thu hoạch nhựa rất năng suất, bán được giá cao.

Đến nay, Đoàn đã sản xuất được gần 10 triệu cây thông giống, cung cấp và hướng dẫn nhân dân trồng mới hơn 3.840ha rừng. Ở giai đoạn đầu, nguồn thu từ tiền công trồng mới và chăm sóc gần 3.500ha rừng phòng hộ, hàng trăm héc-ta rừng tái sinh cũng đã giúp bà con trong vùng Dự án từng bước khắc phục khó khăn, yên tâm làm ăn theo sự chỉ dẫn của bộ đội.

09-46-36_14
Lực lượng bộ đội biên phòng Lạng Sơn giúp nhân dân phát triển kinh tế

Nhiều rừng thông đến giai đoạn thu hoạch là nguồn lợi to lớn đối với đồng bào. Tính riêng nguồn tiền gửi ngân hàng từ khai thác nhựa thông của nhân dân các xã vùng dự án huyện Cao Lộc trong năm 2017 đã lên đến 45 tỷ đồng.

Ông Chu Văn Trường (thôn Pò Phấy, xã Cao Lâu, huyện Cao Lộc) cho biết, mỗi cây thông cho sản lượng 3 kg nhựa/năm. Với giá dao động từ 30.000 - 40.000 đồng/kg thì mỗi cây có khoảng 100.000 đồng/năm. Mỗi ha thông có 1.650 cây. Tính ra một năm nguồn thu đạt khoảng 150 - 160 triệu đồng/ha. Gia đình ông Trường có 5ha cây thông mã vĩ đang độ thu hoạch nên ông yên tâm bỏ túi mỗi năm gần 1 tỷ.

Ông Hoàng Tiến Thụ (xã Cao Lâu, huyện Cao Lộc) cho biết, ở Cao Lâu, ở Cao Lộc, có rất nhiều hộ dân có thu nhập hàng trăm triệu đồng từ khai thác nhựa thông mỗi năm. Cũng từng là sĩ quan của Trung đoàn 196 (Đoàn 338), ông Thụ tự hào nói, Nông lâm trường 196 mà tiền thân là Trung đoàn 196 đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong cả 2 thời kỳ. Bây giờ Nông lâm trường vẫn cùng một ý chí với nhân dân, là chỗ dựa vững chắc của đồng bào, giúp đỡ, hỗ trợ tích cực địa phương phát triển kinh tế xã hội.

Cùng với trồng rừng, Đoàn 338 thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn về kỹ thuật khuyến nông, khuyến lâm, chăn nuôi; xây dựng các mô hình điểm về trồng lúa nước, ngô lai, xoài, trám, măng Bát Độ, nuôi lợn nái, lợn thịt, bò sinh sản,… để đồng bào tham quan, học tập. Hiện nay, các mô hình sản xuất đã phát huy tác dụng, nhiều hộ gia đình đã thực sự thoát nghèo (năm 2015 tỷ lệ hộ đói nghèo còn 23,8%).

09-46-36_23
Dự án cây chanh leo mang lại kỳ vọng cho người dân bản Tấu (xã Tú Đoạn, huyện Lộc Bình)

Sông Kỳ Cùng chạy qua khu vực Bản Tấu (xã Tú Đoạn, huyện Lộc Bình) bỗng quặn mình tạo nên một một bãi bồi giống như bán đảo. Sau khi khảo sát, cán bộ đoàn 338 tổ chức cho 15 hộ dân trong bản thực hiện mô hình sản xuất cây chanh leo trên bãi với diện tích 3ha. Bà Nông Thị Loan (bản Tấu, xã Tú Đoạn) cho biết, trước đây, bãi được người dân tận dụng trồng ngô, khoai, qua sự tập hợp của và hỗ trợ của cán bộ đoàn 338, người dân sản xuất tập trung theo kỹ thuật được tập huấn. Khi thu hoạch, chính cán bộ của đoàn kinh tế sẽ giúp dân bao tiêu toàn bộ sản phẩm. Bãi bồi từ chỗ hoang liêu, cô quạnh thì nay bát ngát màu xanh của cây trái, hứa hẹn mang lại giá trị kinh tế cao cho bà con.

Đại tá Nguyễn Văn Hữu ((Phó đoàn trưởng đoàn KTQP 338) cho biết, Khu kinh tế - quốc phòng Mẫu Sơn do Đoàn Kinh tế - quốc phòng 338 cùng cấp ủy, chính quyền và đồng bào nhân dân trên địa bàn triển khai đã và đang đem lại hiệu quả thiết thực, tạo nên một diện mạo mới cho vùng Dự án, có hướng phát triển vững chắc, khả thi.

Các thôn, bản đều có trường học, trạm y tế, điện sinh hoạt, đường giao thông và công trình thủy lợi, bảo đảm cho người dân yên tâm sinh sống, phát triển kinh tế. Thông qua các hoạt động khuyến nông, khuyến lâm, Chương trình nhân rộng mô hình giảm nghèo, các dự án ổn định và phát triển sản xuất đã thực sự giúp nhân dân có thu nhập để xóa đói, giảm nghèo, phát triển kinh tế.

Việc vận động nhân dân đến định cư ở các thôn bản dọc biên giới đạt được kết quả tích cực, tạo nên những “cột mốc sống” nơi phên dậu Tổ quốc. Các cơ sở chính trị được củng cố, quốc phòng - an ninh được tăng cường đã giữ vững sự ổn định chính trị, ngăn chặn kịp thời các điểm nóng, nhạy cảm, giảm các vi phạm quy chế đường biên giới; tạo điều kiện thuận lợi cho việc hoàn thành phân giới cắm mốc, góp phần xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển.

Đi dọc tuyến đường tuần tra biên giới, chúng tôi mãn nhãn trước màu xanh ngút ngàn của những cánh rừng thông mã vĩ, đâu đó điểm xuyết những bản làng trẻ, mới được thành lập với mầu cờ tổ quốc chói đỏ trên những nếp nhà khang trang. Cảm giác ấm áp dần xua đi cái lạnh lòng nơi bót gác tiền tiêu điểm tựa năm nào….

Chính những người anh hùng đã từng bảo vệ vững chắc biên cương tổ quốc thì giờ đây các anh đang góp phần viết tiếp trang sử vẻ vang, mang lại sắc thái mới, diện mạo mới, sức mạnh mới nơi địa đầu biên cương yêu dấu.

Xem thêm
Nhịp sống giới trẻ phản ánh trong bộ phim ‘Bóng của thị thành’

Nhịp sống giới trẻ thời công nghệ số có những màu sắc bất ngờ, thể hiện qua bộ phim ‘Bóng của thị thành’ phát sóng trên HTV7, Đài truyền hình TP.HCM.

Rượt đuổi mãn nhãn, Man United đả bại Liverpool tại Cúp FA

Trận Tứ kết Cúp FA giữa Man United vs Liverpool đã diễn ra với kịch bản không ngờ khi hai đội rượt đuổi nghẹt thở trong suốt 120 phút của trận đấu. 

120 vận động viên tham gia giải dù lượn trên cao nguyên đại ngàn

Giải dù lượn tại huyện Sa Thầy (tỉnh Kon Tum) sẽ quy tụ 120 vận động viên, trong đó có 41 vận động viên người nước ngoài tham gia tranh tài.

Cây phong lá đỏ 115 tuổi hút du khách ở Sa Pa

LÀO CAI Cây phong lá đỏ ở Sa Pa thu hút nườm nượp du khách đến chiêm ngưỡng, chụp ảnh.