Sản xuất nông nghiệp là điểm tựa

Đặc biệt, ở Khánh Hải, người dân coi trồng cây vụ đông là vụ chính trong năm.

Vụ đông lên ngôi

Tháng 11, trên cánh đồng thôn Đông Mai, HTX Đông Mai, xã Khánh Hải, khắp nơi là một màu xanh của rau cải, ngô, hành và các loại bí. Người dân ra đồng thu hái, bón phân, tưới nước. Khung cảnh nhộn nhịp, đông vui lạ thường. Chạy dọc theo những thửa ruộng là con kênh đã được bê tông thẳng như kẻ chỉ.

Ông Nguyễn Văn Hoan, xã viên HTX Đông Mai, vạch từng gốc bí xanh, chỉ cho chúng tôi những quả non to bằng hai ngón tay.

“Đợt rồi mưa gió suốt nên bí cũng bị ảnh hưởng không thì quả đã to lắm rồi. Nhưng nắng vài hôm là hồi ngay, cứ chăm sóc tốt là được”. Nhà ông Hoan có 5,5 sào trồng “cu ri tỉ muội” từ hành, bí xanh, bí đỏ, khoai tây… Trừ mọi chi phí, mỗi sào cây vụ đông nhà ông Hoan có vứt đi cũng được trên dưới chục triệu đồng.

Lão nông chia sẻ, làm vụ đông ngày nào cũng phải ra đồng, luôn chân luôn tay nhưng tính ra lại nhàn hơn trồng lúa. Quan trọng hơn, giá trị kinh tế mà cây vụ đông mang lại gấp nhiều lần so với cây lúa.

Vụ đông năm nay, người dân Đông Mai càng hào hứng với cây vụ đông khi được tham gia chương trình SX rau sạch. Dự án do Sở NN-PTNT tỉnh Ninh Bình phối hợp với huyện Yên Khánh thực hiện. Tổng diện tích gần 6ha, kinh phí 130 triệu đồng.

Ông Hoan cho biết, dự án hỗ trợ giống, thuốc BVTV cho những hộ tham gia. Hai ngày liền, cán bộ của Trung tâm Khuyến nông tỉnh về hướng dẫn kỹ thuật, cùng người dân ra đồng thực nghiệm.

“Làm theo đúng quy trình cũng không khó. Kỹ thuật cũng không khác chúng tôi SX lắm. Có điều, việc phun thuốc, bón phân phải tuân theo ngày. Phun bao nhiêu, thời điểm nào, bao nhiêu ngày mới được thu… đều phải theo hướng dẫn của cán bộ khuyến nông”, ông Hoan cho biết.

Nhà chị Phạm Thị Hiền, thôn Đông Mai có vỏn vẹn 2 sào ruộng. Nhưng cả thôn đều bảo, chị là cao thủ trồng hành. Xé gói siêu lân cho vào bình rồi đổ nước, chị Hiền đi một mạch ra ruộng hành. Do đợt mưa từ đầu tháng, một số diện tích hành có hiện tượng bị thối, củ bé.

“Nhìn thế thôi, chăm bón một tuần lại hồi ngay. Năng suất kiểu gì cũng bị ảnh hưởng nhưng chắc cũng ít thôi”, chị Hiền chia sẻ.

Năng suất trung bình mỗi sào được 6-7 tạ hành. Chừng ấy, chị đem bán các chợ quanh xã cũng hết veo. Năm nào giá cả ổn định, trừ mọi chi phí, chị Hiền cũng bỏ túi được trên 15 triệu đồng/sào.

Chỉ tay vào ruộng hành, chị Hiền bảo, chỗ này khoảng gần Tết là thu hoạch, kiểu gì cũng được giá. Được hỗ trợ giống, vật tư, chị Hiền cũng như nhiều hộ khác phấn khởi, mạnh dạn đầu tư cho cây vụ đông.

Đòn bẩy cho NTM

Ông Đoàn Văn Quốc, Chủ nhiệm HTX Đông Mai, bảo, ở Khánh Hải, vụ đông mới là vụ chính, hai vụ lúa chỉ là phụ.

Như ở vụ xuân, 2/3 diện tích lúa năng suất kém, người dân đã chuyển đổi sang trồng lạc. Năng suất trung bình đạt 40 - 42 tạ/sào. Thời điểm cao nhất, giá một kg lạc bán được 22 nghìn đồng. Một sào lạc người dân lãi khoảng 1,8 triệu đồng. Dù giá trị kinh tế không bằng vụ đông nhưng theo người dân đó là mức “tạm được”.

Chăm sóc cho cây khoai tây

Vụ mùa sâu bệnh, nắng mưa thất thường, người dân tỏ ra không hào hứng. Một số ít diện tích, người dân cũng đã chuyển sang trồng cây bí xanh. Tuy nhiên, theo ông Quốc, đây chỉ là những diện tích ở xa, khó khăn về nguồn nước. Và tất nhiên, không phải chân đất nào cũng có thể trồng cây màu vào vụ mùa như vậy.

“Thực ra người dân trồng lúa mùa chỉ mang tính chất cải tạo đất. Giúp đất tơi xốp, sạch bệnh để làm cây vụ đông thôi. Một sào tạ, tạ rưỡi thóc thì lời lãi được bao nhiêu”, ông Quốc phân trần.

Từ khi có dự án trồng rau sạch, người dân càng hăng say SX. HTX được phân công hướng dẫn kỹ thuật cho người dân đồng thời bảo vệ, vận hành tưới tiêu, chống úng.

Ông Nguyễn Văn Phong, Chủ tịch UBND xã Khánh Hải, bảo rằng, làm NTM, đòn bẩy chính là SXNN, mà tiêu biểu là làm cây vụ đông. Tăng giá trị SXNN, tăng thu nhập cho người dân chính là điểm mấu chốt để xây dựng NTM ở Khánh Hải.

Phương châm làm NTM của địa phương là làm từ ngoài đồng về nhà. Tập trung chuyển đổi cơ cấu, đưa các mô hình hiệu quả, tiến bộ kỹ thuật vào SX. Toàn xã có 534ha đất canh tác thì diện tích cây vụ đông làm được khoảng 230ha. Tính cả các loại rau màu khác, diện tích cây vụ đông ở Khánh Hải luôn đạt trên 350ha.

Đỉnh điểm như năm 2012, Khánh Hải SX được 412ha, đạt 90% diện tích canh tác, đạt danh hiệu “quán quân” cây vụ đông của huyện Yên Khánh. Năm 2014, giá trị SXNN của Khánh Hải ước đạt 130 triệu đồng/ha. Tỷ lệ hộ nghèo toàn xã giảm từ 15,5% (2011) xuống còn 2,73% (2014).

Tuy nhiên, ông Phong cho rằng, xây dựng NTM mà chỉ dựa vào SXNN là chưa đủ: “Chúng tôi phải huy động mọi nguồn lực, lồng ghép nhiều dự án, xã hội hóa nhiều dự án để xây dựng. Trong quá trình triển khai, người dân đều đồng thuận, nhiệt tình tham gia. Các tổ chức, DN cũng chung tay góp sức”.

Tổng nguồn vốn Khánh Hải huy động được là gần 250 tỷ đồng. Trong đó, nhân dân đóng góp được gần 20 tỷ đồng. Từ nguồn kinh phí kể trên, Khánh Hải đã đầu tư kiên cố 100% đường giao thông. Các tiêu chí khác cũng đã được Khánh Hải hoàn thành.

Ngày 12/11 vừa qua, UBND tỉnh Ninh Bình đã ký quyết định công nhận Khánh Hải là xã đạt chuẩn NTM.