Ngày 13/2/2012, Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Sơn đã ký quyết định kháng nghị số 01/2012, kháng nghị quyết định số 02/2010/HCPT-QĐ ngày 22/4/2010 của TANDTP HảI Phòng về việc đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ ông Đoàn Văn Vươn khởi kiện quyết định số 461 của UBND huyện Tiên Lãng, đề nghị Tòa hành chính TANDTC xét xử theo thủ tục tái thẩm, hủy quyết định trên của TANDTP Hải Phòng và bản án sơ thẩm số 01/2010/HC-ST ngày 27/1/2010 của TAND huyện Tiên Lãng để giải quyết lại vụ án theo đúng quy định của pháp luật. Vì sao lại có quyết định kháng nghị đó?
Ông Đoàn Văn Vươn tại cơ quan điều tra
Theo hồ sơ, thì ngày 4/10/1993, UBND huyện Tiên Lãng (Hải Phòng) có quyết định giao cho ông Đoàn Văn Vươn 21 ha đất đầm tại xã Vinh Quang để nuôi trồng thủy sản, với thời hạn 14 năm. Ngày 9/4/1997, UBND huyện lại có quyết định giao tiếp cho ông Vươn 19,3 ha nữa, cũng với thời hạn 14 năm, nhưng lại ghi thời gian giao là 4/10/1993. Gần hết thời hạn giao đất, ông Đoàn Văn Vươn có đơn xin được tiếp tục giao đất nhưng UBND huyện Tiên Lãng không chấp nhận. Ngày 23/4/2008, UBND huyện có quyết định số 460 thu hồi 21 ha đầm, và ngày 7/4/2009 lại có quyết định số 461 thu hồi nốt 19,3 ha đầm còn lại của ông.
Sau khi đơn khiếu nại quyết định số 461 của UBND huyện Tiên Lãng bị UBND huyện bác, tháng 8/2009 ông Đoàn Văn Vươn khởi kiện vụ kiện hành chính ra TAND huyện Tiên Lãng, yêu cầu TAND huyện thụ lý, đưa vụ kiện ra xét xử, tuyên hủy quyết định trên của UBND huyện Tiên Lãng, vì theo ông, quyết định đó là sai quy định của pháp luật: thời hạn giao đất của ông chưa hết. Nếu hết, UBND huyện phải chuyển sang hoặc tiếp tục giao đất cho ông hoặc cho ông thuê chứ không thể thu hồi. Ngày 27/1/2010, TAND huyện Tiên Lãng mở phiên tòa sơ thẩm, tuyên bác đơn khởi kiện của ông Vươn, “quyết định giữ nguyên quyết định số 461 của UBND huyện Tiên Lãng”.
Theo nhận định của kháng nghị số 01/2012, thì việc ông Vươn khởi kiện quyết định số 461 của UBND huyện Tiên Lãng ra TAND huyện Tiên Lãng là đúng thủ tục. Tuy nhiên bản án sơ thẩm của TAND huyện Tiên Lãng đã có những vi phạm tố tụng nghiêm trọng như chưa xem xét toàn diện vụ án, bản án có những nội dung trái với thủ tục tố tụng hành chính, tòa không có thẩm quyền “quyết định giữ nguyên quyết định số 461 của UBND huyện”… Không đồng ý với phán quyết của tòa sơ thẩm, ông Vươn chống án lên cấp phúc thẩm.
Tại thời điểm thụ lý đơn chống án của ông Vươn, thì TANDTP Hải Phòng đang thụ lý đơn chống án của ông Vũ Văn Luân, cũng về quyết định thu hồi đất của UBND huyện Tiên Lãng. Ngày 9/4/2010, Tòa đã tạo điều kiện để ông Luân và UBND huyện Tiên Lãng (do Trưởng phòng TN-MT huyện đại diện theo ủy quyền) thỏa thuận với nhau, ông Đoàn Văn Vươn cũng có mặt trong buổi thỏa thuận ấy. Tại buổi thỏa thuận, đại diện của UBND huyện Tiên Lãng đặt điều kiện: nếu ông Luân rút đơn chống án thì UBND huyện sẽ cho thuê lại đất. Ông Luân chấp nhận. Biên bản buổi thỏa thuận đó ghi rõ đây là cuộc thỏa thuận giữa ông Vũ Văn Luân và UBND huyện Tiên Lãng, có đóng dấu của TANDTP Hải Phòng.
Do tưởng rằng nội dung thỏa thuận trên cũng áp dụng cả với mình, nên ngày 19/4/2010 ông Đoàn Văn Vươn có đơn xin rút kháng cáo. Đơn của ông Vươn ghi rõ tiêu đề là “Đơn xin rút kháng cáo để UBND huyện tiếp tục cho thuê đất”. Trong đơn, ông Vươn cũng nêu rõ quan điểm của mình là nếu UBND huyện không cho ông thuê đất thì đơn này không có giá trị. Ngày 22/4/2010, TANDTP Hải Phòng phúc thẩm vụ kiện, ông Vươn không có mặt. Cho rằng ông đã rút kháng cáo nên TANDTP đã ra quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ kiện, và như vậy là bản án sơ thẩm của TAND huyện Tiên Lãng có hiệu lực pháp luật.
| Theo quy định của pháp luật, thì bản án đã có hiệu lực pháp luật sẽ bị kháng nghị theo thủ tục tái thẩm khi quyết định của cơ quan nhà nước mà tòa án dựa vào đó để giải quyết vụ án đã bị hủy bỏ. Trong vụ việc Tiên Lãng, khi quyết định số 461 của UBND huyện Tiên Lãng đã bị Thủ tướng Chính phủ kết luận là trái luật, phải hủy bỏ, thì việc TANDTC ra quyết định kháng nghị trên là hoàn toàn hợp lý, hợp pháp. |
Quyết định kháng nghị của Phó Chánh án TANDTC đã chỉ rõ những sai phạm trong quá trình giải quyết phúc thẩm vụ kiện trên của TANDTP Hải Phòng: Thứ nhất là TANDTP không thể gộp vụ kiện của ông Vươn với vụ kiện của ông Luân, vì như vậy là chưa tạo điều kiện để ông Vươn và UBND huyện Tiên Lãng thỏa thuận với nhau. Thứ hai, do ông Vươn vắng mặt tại phiên tòa phúc thẩm nên tòa đã không làm rõ được việc ông Vươn rút đơn là tự nguyện hay không tự nguyện, cũng không xác minh rõ điều kiện của ông Vươn là nếu không được UBND huyện cho thuê đất thì đơn xin rút kháng cáo sẽ không có giá trị, có được UBND huyện Tiên Lãng chấp nhận, thực hiện hay không.
Vấn đề cuối cùng, nếu 2 bên là UBND huyện Tiên Lãng và ông Vươn thỏa thuận được với nhau, thì tòa cũng không thể ra quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ kiện mà phải tuyên hủy bản án sơ thẩm để 2 bên tự giải quyết. 2 tháng sau khi có quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm nói trên của TANDTP, ông Vươn có đơn hỏi tòa về thủ tục cho thuê đất, thì người ký công văn trả lời ông lại là thẩm phán Ngô Văn Anh, thành viên HĐXX, điều đó là trái thẩm quyền, vì thẩm quyền đó là của chánh án TANDTP…
