Giới nuôi tôm ở Sóc Trăng đang rất hoang mang trước việc Cty TNHH Phú Thành, ấp Mỹ Thanh, Xã Vĩnh Hải, huyện Vĩnh Châu nhập 504 con tôm hùm nước ngọt (Red Swamp Crawfish) từ Mỹ về ấp Thạnh An 3, xã Thạnh Thới Thuận, huyện Trần Đề nuôi thử nghiệm.
Điều đáng cảnh báo là việc Cty nhập loài thủy sản ngoại lai nói trên về ĐBSCL nuôi chưa được cơ quan nào cấp phép NK. Ông Trần Hoàng Dũng, Phó phòng NN - PTNT huyện Trần Đề cho biết: "Người dân phát hiện Cty TNHH Phú Thành nhập tôm hùm ngước ngọt về nuôi đã rất phẫn nộ và đã điện thoại báo cho Phòng NN - PTNT. Chúng tôi đã trực tiếp xuống kiểm tra và yêu cầu Cty xuất trình giấy tờ thì chỉ cung cấp được mỗi giấy nhập cảnh nhận hàng tại cảng Tân Sơn Nhất".
Qua báo cáo của Cty, 10,9 kg tôm hùm nhập về đến Sóc Trăng vào 18/7/2010 và nuôi dưỡng trong bể xi măng 4 m3, ấp Thạnh An 3, xã Thạnh Thới Thuận, huyện Trần Đề. Từ ngày 18/7 đến ngày 7/8/2010 số lượng tôm hùm Cty nhập về đã chết 472 con và hiện còn sống 32 con gồm 22 con đực, 11 con cái. Hiện tại, TT Thú y vùng 7 đang niêm phong, thú y địa phương quản lý đàn và đang chờ ý kiến của Cục chức năng, Bộ NN-PTNT mới cho phép thả ra môi trường nuôi.
Ông Dũng nói thêm: Chúng tôi rất lo ngại loài thủy sản ngoại lai này sẽ có khả năng tấn công và tiêu diệt loài tôm bản địa. Vì qua tài liệu và quan sát thực tế cho thấy, loài tôm hùm này có hai càng rất to như càng con cua biển, rất hung hăng, chỉ cần đưa tay gần chúng nhào cắn luôn. Chúng ăn được mùn bã hữu cơ từ tự nhiên, sinh sản như cá rô. Nếu thoát ra ngoài môi trường tự nhiên chúng sẽ tấn công bất cứ loài thủy sản bản địa nào cùng loại.
Còn nói về thịt thì tỷ lệ thịt chiếm chỉ khoảng 15% trọng lượng của tôm, còn lại là vỏ. Chính vì đây là loài ngoại lai nên địa phương rất cần Bộ NN – PTNT sớm cho ý kiến có được phép thả nuôi vùng ĐBSCL hay không? Và nếu cho phép nuôi thì phải có giải pháp quản lý chặt nếu không sẽ ảnh hưởng đến loài thủy sản bản địa. Còn không được phép nuôi thả thì cần phải xử lý nghiêm đơn vị tự động NK.
Ông Nguyễn Văn Khởi, PGĐ Sở NN - PTNT Sóc Trăng cho biết thêm: Hiện tại địa phương yêu cầu Cty TNHH Phú Thành cung cấp giấy phép NK nhưng đến nay Cty hẹn lần lữa và chỉ cung cấp bản đề nghị Sở cho phép nuôi khảo nghiệm. Trong khi đó, Cty đã nhập 10,9 kg tôm hùm nước ngọt về từ 18/7/2010 và mãi đến 27/7/2010 thì ông Hà Văn Tâm, GĐ Cty TNHH Phú Thành mới gửi bản đề nghị đến Sở NN - PTNT xin cho phép nuôi khảo nghiệm trên diện tích 10 ha, số lượng nuôi khảo nghiệm là 1.000 kg.
Theo đó, trong đơn giải trình của Cty là do lần đầu nhập mặt hàng này nên Cty chưa nắm rõ thủ tục và đã nhập về lô hàng ngày 16/7/2008, nhận tại cảng tân Sơn Nhất, TPHCM. Trong khi đó tôm hùm nhập về lại không có giấy kiểm dịch thú y. Sở NN - PTNT Sóc Trăng đã nhiều lần yêu cầu ông Hà Văn Tâm xuất trình giấy tờ nhưng mãi đến nay Cty vẫn chưa xuất trình được giấy phép nào từ các Cục, Bộ. Còn căn cứ theo quyết định số 18/2002/QĐ - BTS, chương 1, điều 4 thì Cty TNHH Phú Thành không đủ tiêu chuẩn được nhập loài thủy sản ngoại lai về. Theo kế hoạch Cty TNHH Phú Thành sẽ nhập về 1.000 kg tôm hùm và nếu như không sớm can thiệp thì sẽ không loại trừ nguy cơ giống như ốc bươu vàng, hải ly, rùa tai đỏ.
Tiến sĩ Lý Thị Thanh Loan, GĐ TT Quốc gia Quan trắc cảnh báo môi trường và phòng ngừa dịch bệnh thủy sản khu vực phía Nam thuộc Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản II cho biết: Tôm hùm nước ngọt không chỉ sống tốt trong nước ngọt mà còn sống tốt trong các đầm lầy. Chúng có hai càng to dùng để đào hang đẻ trứng, trú đông, tranh giành thức ăn, đấu tranh sinh tồn. Nếu ở ĐBSCL nuôi loài thủy sản ngoại lai này đại trà sẽ là mối họa cho các công trình thủy lợi, công trình công cộng và có khả năng chúng sẽ tiêu diệt loài tôm bản địa.
Mặt khác, đây là loài ngoại lai thì khả năng mang mầm bệnh là có thể xảy ra. Còn nói về giá trị dinh dưỡng thì đây là giống tôm có tỷ lệ thịt rất ít, vỏ chiếm đa số. Còn việc lấy cớ là nuôi tôm hùm nước ngọt để lấy vỏ làm dược phẩm, mỹ phẩm thì không cần thiết bởi vì vỏ tôm trong nước đã dư thừa để làm nguyên vật liệu SX thuốc. Hiện tại, người dân cùng lãnh đạo địa phương đang rất mong Bộ NN - PTNT sớm vào cuộc để kịp thời xử lý.
