Đảo lộn vì biến đổi khí hậu
Bản đồ khô hạn ở Myanmar ngày một lan rộng khiến sinh kế nông dân bị đe dọa. Ảnh: CNA
Bà Khing Soe đã từng trồng lúa, lạc, đậu triều, vừng, đậu gà và hành trong suốt hơn hai thập kỷ trên cánh đồng của mình tại làng Ba Lon, vùng Myingyan, miền trung Myanmar. Nhưng trong ba năm qua do biến đổi khí hậu khiến lượng mưa giảm mạnh, và khô hạn kéo theo năng suất cây trồng của bà mất khoảng 30%.
Mô hình thời tiết thay đổi đã ảnh hưởng mạnh đến sản lượng bông, lúa miến và lạc của nông dân U Aung ở làng Thein gần đó. Ông Aung nói: “Biến đổi khí hậu khiến chúng tôi xuống giống muộn hơn so với lịch thời vụ trước đây và nền nhiệt độ tăng cao đã khiến năng suất cây trồng sụt giảm nghiêm trọng”.
Theo thống kê của ngành nông nghiệp Myanmar, bản đồ vùng khô hạn ở nước này hiện đã mở rộng đạt diện tích 54.000 km vuông và trở thành một trong những khu vực nhạy cảm nhất của đất nước. Các nhà tổ chức cho biết, dự án sẽ mang lại lợi ích cho 130 ngôi làng ở hai huyện thị Myingyan và Nyaung U. Nó cũng là cơ hội để thúc đẩy bình đẳng giới và nâng cao khả năng hòa nhập cho ít nhất 30% phụ nữ nông dân tham gia vào các nhóm hội nông nghiệp và chăn nuôi cộng đồng, giảm bớt gánh năng lao động di cư.
Nông dân tham dự buổi hướng dẫn kỹ thuật canh tác chống hạn. Ảnh: SEAD
“Tỷ lệ đói nghèo thường tập trung cao ở các vùng nông thôn và thiên tai gây rủi ro cho nông nghiệp và sinh kế người dân. Nhất là ở những vùng khô hạn, nhiều năm qua luôn được chính phủ Myanmar đánh giá là một trong những thách thức phát triển lớn nhất mà nước này phải đối mặt”, ông Htut cho biết thêm.
Hạt giống mở ra cơ hội
U Aung và Khing Soe là hai trong số hàng chục nông dân địa phương tham gia một chương trình khuyến nông chống biến đổi khí hậu nhằm giúp họ vượt qua thách thức và cải thiện cuộc sống. Dự án được Chương trình Phát triển Liên Hợp quốc (UNDP) và Bộ Nông nghiệp, Chăn nuôi và Thủy lợi Myanmar hỗ trợ và Dự án Doanh nghiệp bền vững & Phát triển Nông nghiệp (SEAD) đồng hành.
Nông dân Myanmar cày đất trình diễn trong một hợp phần của dự án. Ảnh: SEAD
Pha một của chương trình kéo dài 15 tháng bao gồm phân phối hạt giống chất lượng cao và trình diễn mô hình tại 40 ô thửa ở thị trấn Myingyan và Nyaung U, có vai trò như một trường học thực địa nhằm tạo nền tảng đa dạng hóa thu nhập và giúp người nông dân có sinh kế bền vững hơn.
Dự kiến sẽ có trên 10.000 nông dân được hưởng lợi trực tiếp từ chương trình có kinh phí 500.000 USD này, thông qua việc tham gia vào các dự án nâng cao năng lực khác nhau như trình diễn sản xuất, chăn nuôi và đào tạo cách sử dụng các ứng dụng di động.
Nhà đồng tài trợ viễn thông Ooredoo Myanmar cho hay, dự án này nhằm thúc đẩy các hoạt động nông nghiệp và chế biến thực phẩm thích ứng với biến đổi khí hậu, đồng thời tăng cường liên kết thị trường để cải thiện thu nhập cho nông dân vào thời điểm đại dịch Covid-19 đang gây thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế địa phương.
Theo đó, người nông dân có thể tích lũy kinh nghiệm canh tác thích ứng với khí hậu trong khi được tiếp thu khóa học về thực hành nông nghiệp tốt và chăn nuôi, thông qua hội thảo, video trình diễn và các kênh truyền thông xã hội.
Ông U Tint Naing Htut, giám đốc truyền thông của dự án cho biết, hạt giống tốt thích ứng với khí hậu có ý nghĩa rất quan trọng đối với các cộng đồng nông dân dễ bị tổn thương ở những vùng khô hạn.
"Trong thời điểm khó khăn này, chúng tôi tin rằng công nghệ di động có thể là một giải pháp giúp người nông dân tiếp cận tốt hơn với thông tin kỹ thuật để canh tác bền vững, đồng thời khớp nối cung- cầu để canh tác bền vững. Đây chính là cơ hội để chúng tôi nâng cao sinh kế cho nông dân vốn là xương sống của đất nước", ông Htut nói.
Hạt giống chống chịu với khí hậu là một trong những chìa khóa mang đến tương lai bền vững hơn cho người nông dân. Ảnh: SEAD
Dawn Del Rio, cán bộ phụ trách kiêm phó đại diện thường trú UNDP cho biết: “Chúng tôi rất phấn khích khi đồng hành cùng nông dân địa phương thông qua các dự án khuyến nông, nâng cao năng lực của các cơ quan chính phủ và nông dân nhằm tận dụng công nghệ thông tin di động.
Bà Del Rio đồng thời lưu ý rằng, việc thông tin kịp thời và tin cậy được cung cấp cho nông dân sẽ giúp họ cải thiện năng suất, tăng khả năng phục hồi, an ninh lương thực và phát triển nông thôn để ứng phó với cuộc khủng hoảng Covid-19. Khi có nhiều nông dân được đào tạo, họ sẽ giúp lan tỏa đến các cộng đồng khác và tạo dựng ra các phương pháp thực hành nông nghiệp bền vững.
Sau một thời gian ngắn tha gia dự án, bà Khing Khing Soe cho biết, nó đã giúp nâng cao kiển kiến thức về trồng trọt xen canh cũng như sử dụng các ứng dụng di động để tìm hiểu, cập nhật thông tin về thời tiết, thị trường và các phương thức canh tác tiên tiến.
Còn ông U Myint Naing Oo, người bị giảm tới 75% sản lượng cây trồng do biến đổi khí hậu thì chia sẻ, ông muốn học cách chọn đất, giống và phương pháp canh tác phù hợp để cải thiện năng suất. Thông qua khóa đào tạo này, ông hy vọng sẽ trang bị các kỹ thuật, đặc biệt là canh tác các giống cây chịu hạn.
