Suối vàng được bảo vệ như thế nào?

Lực lượng giải toả phải ăn nằm ngay tại cửa hang

Câu chuyện bảo vệ vàng sa khoáng trong suối vàng mới phát lộ này sẽ tiếp tục là một bài toán khó cho chính quyền sở tại, khi dân làm vàng khắp nơi đã lũ lượt kéo đến ăn chực nằm chờ với hy vọng đổi đời.

Lập chốt canh giữ tại cửa hang

Khi chúng tôi tìm đến suối vàng mới phát lộ tại điểm giáp ranh hai xã Hương Nê và Lãng Ngâm, huyện Ngân Sơn, cũng là lúc lực lượng chức năng của tỉnh Bắc Kạn đã dựng lán dã chiến ngay trước các cửa hang từ ngày 7/12, bao gồm: Quân đội, Công an… đến ba chục người trang bị đủ nồi niêu xong chảo để ăn nằm tại 5 cửa hang đi vào hang cổ, nơi có dòng suối vàng kỳ thú. Công việc chính lúc này là tuyên truyền, động viên, kêu gọi những người đang ở trong hang ra ngoài và ngăn cấm người từ ngoài đem lương thực vào tiếp tế, đồng thời yêu cầu chuyển hết máy móc, phương tiện khai thác ra cửa hang.

Trao đổi với chúng tôi ngay tại chiếc lán dã chiến mới dựng, ông Nguyễn Văn Du – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn cho biết: Ngay sau khi biết thông tin dân các nơi kéo đến khai thác vàng trong hang cổ, chính quyền tỉnh đã nhanh chóng thành lập Ban Chỉ huy lâm thời gồm: UBND tỉnh, Công an tỉnh, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Sở TN- MT, UBND huyện Ngân Sơn, cùng chính quyền và đoàn thể xã Lãng Ngâm để thực hiện tuyên truyền cho bà con không được vào hang khai thác vàng trái phép. Từ ngày 6 đến 8/12 kêu gọi mọi người ra khỏi hang. Bắt đầu từ ngày 9/12 sẽ thực hiện truy quét trong hang và tịch thu mọi phương tiện khai thác, trục xuất tất cả ra khỏi hang, nghiêm cấm người ra vào khu vực các cửa hang dưới mọi hình thức.

Chúng tôi quan sát tại các cửa hang, thi thoảng có một tốp người từ đầu tóc đến quần áo toàn bùn đất, ướt nhoét chui ra, mặt mũi thâm tím do giá lạnh, bước đi xiêu vẹo do đói khát, nhưng thấy cán bộ chiến sỹ trực tại cửa hang vẫn một điều ngoan ngoãn chào hỏi, có người thì tranh thủ “nịnh” cán bộ với lời lẽ khôn khéo: Cán bộ ơi trong đó không có vàng đâu, nhà không có ăn chúng em mới phải chui vào đó mót vàng, đói khổ và rét mướt lắm...

 Phía ngoài các cửa hang là những phương tiện xe máy, người ngồi đợi tìm cách lọt vào trong tìm vàng vẫn mỗi lúc một đông. Anh Nguyễn Văn Kim - Đội trưởng Cảnh sát cơ động Công an tỉnh Bắc Kạn cho biết: Đêm mùng 7/12, một số người còn ném đá xuống các lán trực gác ở các cửa hang nhằm đe dọa lực lượng bảo vệ. Tuy nhiên, không ai được bỏ chốt. Còn trên quốc lộ 279, những người hiếu kỳ khắp nơi vẫn đổ về, hàng quán bán đồ ăn nhanh như nước tăng lực, bánh kẹo, thuốc lá, trứng luộc, bếp sưởi lửa phục vụ người làm vàng vẫn được duy trì, để phục vụ lực lượng giải toả và người từ trong suối vàng ra ăn uống.

Hang sâu thẳm bảo vệ thế nào?

Khi trao đổi để tìm phương án bảo vệ dài lâu, một số cán bộ đã từng làm công tác giải toả khai thác vàng trái phép có chung một nhận định, việc truy đuổi tức thì như đợt ra quân này sẽ thành công, bởi lực lượng đông bủa vây các cửa ngõ vào khu vực này, đồng thời cắt đường viện trợ lương thực liên tiếp trong mấy ngày là họ sẽ chui ra hết, nhưng về lâu dài là bài toán khó, vì nơi đây hoang vắng và xa nhà dân, các cửa hang bị che lấp bởi rừng xanh, họ lén lút vào làm sẽ rất khó kiểm soát, vì hang sâu mấy km trong lòng núi, trong đó có nước uống, thoáng khí.

Nếu những tên "khoáng tặc" lập trại ăn ở ngay trong hang, dùng máy nổ thắp điện và khai thác mấy ngày mới cho người ra ngoài hít thở khí trời rồi lại vào thì người ở ngoài rất khó kiểm soát. Bởi sau chiến dịch, lực lượng chính quy sẽ rút hết, chỉ để lại vài người “trông mâm” liệu có đủ sức canh giữ? Một chiến sỹ đã từng vào hang khảo sát cho biết, hang này có rất nhiều lối đi, cũng như các ngách sâu chắc chưa ai khám phá hết.

Chính vì thế, chưa có ai biết rõ nó rộng, dài đến đâu mà chỉ đoán khoảng 2 đến 3 km, có người thì tính theo thời gian đi trong hang khoảng từ 2 đến 2,5 tiếng, vậy hang dài bao nhiêu km vẫn chưa ai biết rõ, hơn nữa việc chui vào hang cũng vô cùng gian khó, nhũ đá lởm chởm, đụng vào là rơi ụp xuống, rất nguy hiểm, chỗ rộng như căn nhà thì đi thoải mái, có chỗ chỉ vừa người chui qua, nếu biết họ đã vào trong hang rồi chỉ còn cách duy nhất chờ họ tự chui ra mới xử lý, còn truy đuổi theo là không thể. Hơn nữa, núi đá vôi sẽ có nhiều chỗ hở, người làm vàng có thể dùng lối đi khác tiếp cận suối vàng rất khó kiểm soát.