| Hotline: 0983.970.780

Syria, quân cờ chiến lược ở khu vực Trung Đông?

Thứ Hai 10/04/2017 , 10:05 (GMT+7)

Syria có vai trò ra sao đối với hai cường quốc quân sự hàng đầu thế giới, có vị trí cạnh tranh trực tiếp nhất là Mỹ và Nga? Hãy cũng NNVN tìm câu trả lời...

59 quả tên lửa hành trình Tomahawk được bắn từ tàu chiến Mỹ vào lãnh thổ Syria là một diễn biến khó lường trong cuộc xung đột phức tạp và dai dẳng ở quốc gia vùng Trung Đông này. Nhưng vì sao lại là Syria và nước này có vai trò ra sao đối với hai cường quốc quân sự hàng đầu thế giới, có vị trí cạnh tranh trực tiếp nhất là Mỹ và Nga? Hãy cũng NNVN tìm câu trả lời.

14-54-03_ti-xuong
Tên lửa hành trình Tomahawk được bắn đi từ tàu khu trục Mỹ (ảnh: thedrive.com)

Cuộc xung đột ở Syria đã bước sang năm thứ 7. Cuộc chiến này, theo tờ News Decoder, ẩn chứa những nhân tố quan trọng có thể tác động mạnh đến tình hình khu vực và an ninh toàn cầu.

Các cuộc xung đột ở Syria trong 7 năm qua bắt nguồn từ phong trào Mùa xuân Ả rập, lan tỏa từ Bắc Phi tới khu vực Trung Đông, với một loạt các cuộc nổi dậy, diễu hành và biểu tình chống lại chính quyền.

Nhưng với một loạt nguyên nhân, bao gồm từ vấn đề lịch sử, tôn giáo, địa lý và địa chính trị, Syria trở thành một trong những thách thức lớn nhất và chông gai nhất của thế giới khi tại đây nổ ra cuộc khủng hoảng người tị nạn, đưa Nga, Iran vào thế xung đột với Mỹ và các đồng minh.

Bạo loạn và bất ổn khởi phát từ năm 2011 khi các đối thủ chính trị của Tổng thống Bashar al-Assad, được củng cố về sức mạnh niềm tin từ những người tham gia các mạng Mùa xuân Ả rập hoặc đã lật đổ, hoặc đang đe dọa sự tồn vong của các chính thể ở Tunisia, Libya và Ai Cập, tổ chức các cuộc biểu tình chống lại chế độ của ông Assad bị cho là đầy tính chuyên chế.

Xung đột nhanh chóng chuyển thành một cuộc nội chiến nhưng với sự can dự chằng chéo của đủ các loại đồng minh ở khu vực Trung Đông, các cường quốc phương Tây và Nga, bên cạnh sự căng thẳng ngày càng gia tăng giữa các nhóm Hồi giáo dòng Shia và Sunni trong khu vực.

Tính đến tháng 1/2015, đã có khoảng 220.000 người Syria bị giết trong các cuộc xung đột, theo số liệu thống kê của Liên Hợp Quốc. Hơn 4 triệu người Syria phải rời bỏ đất nước, tạo ra một làn sóng người tị nạn lan tới các nước láng giềng và châu Âu.

Mặc dù Liên Hợp Quốc đã coi giải quyết vấn đề Syria là một trong những ưu tiên, sự khác biệt giữa Nga và các thành viên khác trong Hội đồng Bảo an trong đó có Anh, Pháp, Mỹ đã khiến các nỗ lực của tổ chức này trở nên vô hiệu.
 

Quân cờ chiến lược

Syria chung đường biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ về phía bắc, giáp Iraq về phía đông, giáp Lebanon và biển Địa Trung Hải về phía tây, giáp Israel và Jordan về phía nam. Đây là một trong những yếu tố khiến Damascus có vai trò quân cờ quan trọng trên bàn cờ thế ở khu vực Trung Đông. Thủ đô Damascus là thành phố cổ xưa nhất thế giới, minh chứng cho bề dày văn hóa và lịch sử của Syria.

Nước Cộng hòa Ả rập Syria bao gồm nhiều nhóm tôn giáo, chủ yếu là người Hồi giáo dòng Sunni, còn lại là các nhóm Thiên chúa giáo và Alawite, một nhánh của dòng Hồi giáo Shia.

Bashar al-Assad chính là thủ lĩnh của nhóm thiểu số Alawite. Quân đội Syria Tự do, lực lượng đối nghịch chính của chính phủ Bashar al-Assad có 90% thành viên là người Hồi giáo Sunni, đóng vai trò lực lượng vũ trang chính đối kháng với quân chính phủ.

Gia tăng thêm sự phức tạp ở Syria, các cánh chính trị khác nhau ở các quốc gia láng giềng cũng tìm cho mình phe cánh đồng minh: Iran với người Hồi giáo Shia chiếm đa số ủng hộ ông Assad trong khi Qatar và Ả rập Xê út có đa số dân theo Sunni ủng hộ lực lượng phiến quân.

Từng là một phần của đế chế Ottoman, nhà nước Syria thời hiện đại được thành lập sau Thế chiến 1. Tháng 10/1945, nước này giành được độc lập. Các cuộc đảo chính quân sự diễn ra liên tiếp cho đến năm 1961, khi Cộng hòa Ả rập Syria ra đời. Tuy nhiên, nước này vẫn bất ổn cho tới khi đảng Ba’ath do gia đình Assad điều hành tuyên bố giành quyền lực sau một một cuộc đảo chính quân sự năm 1970. Hafez al-Assad lãnh đạo đất nước cho tới năm 2000 và Bashar, con trai ông, kế nhiệm.
 

Leo thang

Cuộc xung đột bắt đầu với các biểu hiện của một cuộc nội chiến chống lại chính quyền Assad. Quân nổi dậy yêu cầu ông này ra đi. Chính quyền ra sức đàn áp, và cuộc xung đột ngày càng trở nên trầm trọng.

14-54-03_syritwitter
Hai người đàn ông chơi cờ trên phố tại Syria, thời điểm đất nước này còn thanh bình. Trên cửa số có dán một tấm chân dung của Tổng thống Bashar al Assad. (ảnh: News Decoder)

Năm 2012, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã cảnh báo ông Assad rằng nếu quân đội Syria sử dụng vũ khí hóa học, điều này sẽ vi phạm “lằn vạch đỏ” dẫn đến thay đổi trong các tính toán của người Mỹ. Tháng 8/2013, một vùng ngoại ô thuộc Damascus bị tấn công bằng khí sarin giết chết 1.400 thường dân. Nhà Trắng lúc đó đã cho rằng chính quyền Syria phải chịu trách nhiệm, nhưng không có động thái can thiệp.

Tổ chức Nhà nước Hồi giáo cực đoan (IS) đã tận dụng sự chia rẽ trong các lực lượng đối lập và cơn giận dữ của người Hồi giáo Sunni để chiếm quyền kiểm soát vùng đất rộng gồm một phần Syria, một phần Iraq với mục tiêu thiết lập một vương quốc Hồi giáo. Việc xử tử công khai kẻ địch, gồm thành viên nhiều nhóm phiến quân khác cùng các nhà báo quốc tế và nhân viên hỗ trợ nhân đạo cũng như những tham vọng về lãnh thổ của IS đã mở đường cho các cuộc không kích từ một liên minh do Mỹ dẫn đầu.

Xem thêm
Quy Nhơn đăng cai giải đua mô tô nước thế giới

Từ ngày 22-24/3, tại thành phố Quy Nhơn (Bình Định) sẽ diễn ra Giải đua mô tô nước thế giới UIM-ABP Aquabike World Championship với sự tham gia của hơn 60 vận động viên…

Tuyển Thái Lan gây địa chấn với trận hoà tuyển Hàn Quốc

Tuyển Thái Lan gây địa chấn với trận hoà tuyển Hàn Quốc với tỷ số 1-1 ở lượt trận thứ 3 vòng bảng tại vòng loại World Cup 2026.

HLV Philippe Troussier rời đội tuyển Việt Nam

Ông Philippe Troussier rời đội tuyển Việt Nam và chính thức không còn nắm giữ vị trí HLV trưởng của đội bóng sau trận thua muối mặt trước tuyển Indonesia.

Cây phong lá đỏ 115 tuổi hút du khách ở Sa Pa

LÀO CAI Cây phong lá đỏ ở Sa Pa thu hút nườm nượp du khách đến chiêm ngưỡng, chụp ảnh.

Bình luận mới nhất