Trong những năm gần đây, ngư dân tỉnh Phú Yên đã quan tâm nhiều hơn đến việc đầu tư nâng cấp, đóng mới tàu cá công suất lớn để tham gia đánh bắt xa bờ. Khi Nghị định 67 của Chính phủ được triển khai, họ có thêm nhiều cơ hội để hướng về biển rộng.
Đóng tàu lớn vươn khơi xa
Hiện Phú Yên có khoảng 4.100 tàu cá các loại thường xuyên tham gia các nghề đánh bắt trên biển. Khi nguồn lợi thủy sản gần bờ dần cạn kiệt, đánh bắt trong lộng không còn hiệu quả, ngư dân đã mạnh dạn đầu tư kinh phí cải hoán, nâng công suất tàu để tham gia đánh bắt khơi xa.
Theo Sở NN-PTNT Phú Yên, từ năm 2012 đến nay, mỗi năm ngư dân tỉnh này cải hoán, nâng công suất máy cho khoảng 300 tàu cá lên trên 90 CV. Nâng tổng số tàu cá có công suất từ 90 CV trở lên trên địa bàn lên đến 1.100 chiếc, trong đó có gần 300 tàu có công suất trên 400 CV. Đây là tỉnh có đội tàu đánh bắt xa bờ khá lớn, với 680 tàu thường xuyên có mặt trên các ngư trường Trường Sa, Hoàng Sa để khai thác thủy sản.
Các chính sách khuyến khích, hỗ trợ khai thác thủy sản trên các vùng biển xa được Phú Yên triển khai trong những năm qua đã là động lực lớn thúc đẩy ngư dân bám biển.
Ông Phan Thuẩn, Chủ tịch Nghiệp đoàn nghề cá phường 6 (TP Tuy Hòa), chia sẻ: “Chính sách hỗ trợ của Nhà nước đã góp phần tháo gỡ khó khăn cho ngư dân, nhờ sự hỗ trợ này mà ngư dân yên tâm bám biển, làm ăn có hiệu quả, đồng thời có điều kiện cải hoán tàu cá phát triển đội tàu công suất lớn tham gia khai thác xa bờ”.
Khi NĐ 67 được triển khai, Phú Yên đã có thêm 5 tàu cá công suất lớn được hạ thủy, trong đó có 4 tàu vỏ gỗ hành nghề lưới vây rút chỉ và 1 tàu vỏ thép hành nghề mành chụp kiêm câu cá ngừ đại dương. Ngoài ra, còn 2 tàu vỏ thép khác đang được đóng mới.
Còn đó những vướng mắc
Tuy nhiên, trong quá trình triển khai NĐ 67 trên địa bàn đã cho thấy nhiều vướng mắc cần được tháo gỡ. Theo phản ánh của nhiều ngư dân, khó khăn nhất hiện nay là những người có nhu cầu vay vốn đóng mới tàu cá vỏ gỗ công suất lớn, nhất là tàu vỏ thép không có vốn đối ứng nên chẳng thể “với” tới sự ưu đãi của chính sách để thực hiện ước mơ chinh phục vùng biển xa.
Trong những năm qua ngư dân Phú Yên quan tâm đầu tư cải hoán máy mới cho tàu cá để nâng công suất đánh bắt khơi xa
Vấn đề thuế giá trị gia tăng cũng đang làm “đau đầu” những chủ tàu tham gia NĐ 67. Ngư dân Ngô Văn Lanh (61 tuổi), ở khu phố Vạn Phước, phường Xuân Thành, người vừa hạ thủy chiếc tàu vỏ thép 800 CV, mang tên Xuân Thành 1 PY-99999 TS, được đóng theo NĐ 67, cho biết: “Tôi được vay 16,5 tỷ đồng để đóng chiếc tàu vỏ thép 800 CV. Đến nay tôi mới chỉ được giải ngân 15 tỷ đồng, còn khoản thuế giá trị gia tăng 1,5 tỷ thì ngân hàng mới chỉ giải quyết phần máy chính, phần còn lại ngân hàng chưa giải ngân khiến tôi còn vướng nợ với cơ sở đóng tàu”.
Còn ngư dân Lê Thái Bình ở phường 6 (TP Tuy Hòa), người đã hạ thủy chiếc tàu cá vỏ gỗ được đóng mới theo NĐ 67 có công suất 713 CV vào cuối năm 2015, đến nay vẫn còn boăn khoăn về khoản thuế giá trị gia tăng: “Khi hợp đồng đóng tàu, mua máy tàu, vật tư, ngư lưới cụ…tôi phải nộp thuế giá trị gia tăng, nhưng đến nay chưa được hoàn thuế”.
Ngoài ra, ông Bình còn thắc mắc việc gia đình ông đã nộp hồ sơ xin vay vốn đóng mới tàu dịch vụ hậu cần nghề cá, đã được ngân hàng thẩm định nguồn vốn đối ứng, đồng ý cho vay. Thế nhưng khi chuyển hồ sơ lên cấp có thẩm quyền, không biết còn vướng mắc khâu nào mà đến nay hồ sơ chưa được phê duyệt.
Ông Lê Văn Trúc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên, thừa nhận: Quá trình triển khai NĐ 67 trên địa bàn còn gặp nhiều vướng mắc do sự phối hợp giữa các sở, ngành và các địa phương chưa có sự đồng bộ, trách nhiệm của mỗi đơn vị được thể hiện chưa cao, nhất là trong khâu thẩm định hồ sơ. Ví như đến nay huyện Tuy An vẫn chưa có ngư dân nào được phê duyệt đủ điều kiện vay vốn đóng tàu theo NĐ 67.
“Các sở, ngành, địa phương cần rà soát và nắm lại tình hình các ngư dân đã đăng ký nhưng chưa triển khai vay vốn cải hoán, nâng cấp và đóng mới tàu cá để sớm có giải pháp tháo gỡ”, ông Trúc chỉ đạo.
“Về những thắc mắc về khoản thuế giá trị gia tăng của ngư dân tham gia NĐ 67, UBND tỉnh sẽ kiến nghị các Bộ, ngành Trung ương sớm hướng dẫn thủ tục hoàn thuế đối với ngư dân đóng tàu mới”, ông Lê Văn Trúc.
