Tây Nguyên - Khô& cháy

Tây Nguyên đang là cao điểm mùa khô. Trời nắng gắt, nóng đến ngợp thở. Gió lồng lộng thổi. Đây cũng chính là mối hiểm hoạ cho hàng vạn hécta rừng vốn đã bị nung nóng cả tháng qua.

Lúa khát

Đăklăk những ngày này thật khó chịu. Gió thổi ràn rạt, trời không mưa khiến độ ẩm của đất và mực nước trên các sông suối, hồ đập giảm rất nhanh. Báo cáo của Sở NN- PTNT tỉnh cho biết: Tính đến ngày 16/3 đã có 714ha lúa nước không còn nước. Huyện Krông Bông cứ mùa mưa đến biến thành rốn lũ của cả tỉnh nay cũng có 417ha lúa bị hạn, huyện Krông Păk 91ha, Ea Kar 183ha, M’Đrăk 23ha…Tuy nhiên điều đáng lo nhất lúc này là hàng năm tháng 4 mới là thời điểm hạn hán căng thẳng nhất thì nay hạn đến sớm hơn cả tháng trời. Nếu trời vẫn không mưa thì sẽ có thêm 2.500ha lúa ĐX nữa chết khô. 

Hoang tàn sau cháy

Ông Vũ Minh Đức, Chi cục phó Chi cục Thủy lợi tỉnh cho biết, Đăklăk có gần 500 hồ đập lớn nhỏ, với tổng dung tích 500 triệu m3 nước, trong đó hồ Ea Súp Thượng chứa 140 triệu m3. Đa số các hồ đều là đập đất, nhỏ lại cũ lên tình trạng thất thoát nước khá nhiều. Với lượng nước toàn bộ hồ đập hiện có chỉ đảm bảo tưới cho khoảng 25.000ha lúa ĐX và 100.000 ha cà phê.

Thế nhưng vụ này toàn tỉnh Đăklăk gieo trồng 28.500ha lúa nước, vượt 2.700ha so với kế hoạch, bên cạnh đó nguồn nước hiện có còn phải chia sẻ cho 182.000ha cà phê. Chính diện tích lúa nước và cà phê vượt xa so với khả năng đáp ứng của các hồ đập khiến cho tình trạng hạn hán càng trầm trọng.

Rừng khô 

Tây Nguyên đang khô hanh và nắng gắt. Lớp thực bì tích tụ từ lâu đã lên dày và khô giòn ở những cánh rừng khộp, rừng trồng có thể bốc cháy bất cứ lúc nào, chỉ với một mẩu tàn thuốc lá. Ngay từ khi bắt đầu bước vào mùa khô, các tỉnh Tây Nguyên đã lên phương án phòng chống cháy rừng cho địa bàn của mình. Tuy nhiên, cùng với nhiệt độ tăng cao những cánh rừng ở bắc Tây Nguyên vẫn không ngừng nóng lên: Nóng vì thời tiết khô hanh, nóng vì những vụ cháy rừng liên tiếp xảy ra ở đây.

Tại tỉnh Kon Tum, những khu rừng trồng có vẻ “nóng” hơn nhiều lần so với Gia Lai. Chỉ từ đầu mùa khô đến nay, đã xảy ra 11 vụ cháy rừng lớn nhỏ. Vụ mới nhất, cũng là lớn nhất từ đầu mùa khô đến nay “phát hoả” lúc 10 giờ ngày 16/3 tại tiểu khu 626, thuộc làng Trấp, xã Ya Tăng (huyện Sa Thầy). Đây là thời điểm nắng nóng nhất trong ngày, lớp thực bì dưới tán rừng khô giòn, kèm gió lớn đã nhanh chóng đưa ngọn lửa lan sang tiểu khu 629, 630. Sau hơn 15 tiếng hoành hành (3 giờ sáng qua 17/3), ngọn lửa mới tạm thời được khống chế. Hơn 100 ha rừng thông và bạch đàn trồng từ năm 2008-2009 của Cty TNHH MTV Innovgreen Kon Tum đã bị ngọn lửa trong vụ cháy này “ghé thăm”.

Người dân thờ ơ

Trưa ngày 17/3, sau hơn 1 giờ đồng hồ vượt dốc, chúng tôi đã có mặt tại các cánh rừng đã cháy đen thui ở xã huyện Sa Thầy. Nhìn ba phía rừng Sa Thầy, chúng tôi chỉ thấy một màu khói trắng bạc bao vây các dãy núi và dưới các cánh rừng trồng gồm bạch đàn, thông, keo...lửa vẫn âm ỉ cháy. Đến 13 giờ chiều qua, lửa từ các đám cháy của rừng trồng sót lại bỗng bùng cháy lan nhanh sang các cánh rừng tự nhiên kế cận và đã tạo thành những cột khói khổng lồ, kèm theo những tiếng nổ dữ dội của cây rừng nghe rõ mồn một. Không một bóng người, không một người tham gia dập lửa cứu rừng.

Chúng tôi không thể nào tiếp cận được với ngọn lửa đang cháy hừng hực bởi các đám cháy của rừng tự nhiên nằm khuất xa và chia cắt bởi các quả đồi và các dòng suối nhỏ. Thế nhưng, ống kính của chúng tôi vẫn ghi được hình ảnh của những cánh rừng tự nhiên đang bốc cháy. Đến gần 14 giờ, các dãy núi phía sau lưng làng Trấp, xã Ya Tăng, huyện Sa Thầy vẫn còn 3 cánh rừng lửa đang bốc cháy dữ dội.

Chúng tôi quay về trụ sở UBND xã Ya Tăng, huyện Sa Thầy gặp anh Trịnh Quốc Hoàn, cán bộ văn phòng UBND xã Ya Tăng. Anh Hoàn cho biết: "Chủ tịch UBND xã đi kiểm tra các dự án làm đường, cầu cống trên địa bàn đến giờ chưa về. Chắc Chủ tịch kiểm tra luôn tình hình cháy rừng anh ạ! Hiện giờ UBND xã chưa có thông tin gì về vụ cháy rừng này cả".