 |
| Thái tử Arab Saudi Mohammed bin Salman tại hội nghị Sáng kiến Đầu tư Tương lai (FII) năm 2017. Ảnh: AFP. |
Thái tử Arab Saudi Mohammed bin Salman, người bị nghi ngờ ra lệnh giết nhà báo Jamal Khashoggi, bị sốc khi thấy sự biến mất của ông này lại châm ngòi cho làn sóng phẫn nộ lớn đến vậy của cộng đồng quốc tế, Wall Street Journal hôm 22/10 dẫn nguồn tin giấu tên cho hay. Mohammed không thể hiểu nổi tại sao vụ Khashoggi lại thu hút sự quan tâm của cộng đồng quốc tế đến thế.
Khashoggi biến mất từ hôm 2/10 sau khi vào lãnh sự quán Arab Saudi ở thành phố Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ để làm thủ tục đăng ký kết hôn. Sau nhiều lần phủ nhận, Arab Saudi hôm 21/10 xác nhận Khashoggi đã chết bên trong lãnh sự quán nhưng không biết thi thể hiện ở đâu.
Hoàng gia Arab Saudi ban đầu "không cảm thấy lo lắng" khi truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ và phương Tây đưa tin về sự biến mất của Khashoggi, các nguồn tin thân cận với hoàng gia cho biết. "Rồi sau đó sự việc trở nên nghiêm trọng. Khi tình hình dần nóng lên ở Mỹ, mọi người bắt đầu lo lắng", nguồn tin nói.
Lãnh đạo các doanh nghiệp và chính trị gia, trong đó có Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin, cùng nhiều cơ quan báo chí lớn đã rút khỏi hội nghị Sáng kiến Đầu tư Tương lai (FII) dự kiến diễn ra hôm nay ở Arab Saudi để phản đối. Đức tuyên bố sẽ ngừng bán vũ khí cho nước này, trong khi Anh, Pháp, Đức ra tuyên bố chung yêu cầu Arab Saudi "khẩn cấp làm rõ những gì đã xảy ra vào ngày 2/10". Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng nhấn mạnh sẽ "làm rõ sự việc đến cùng".
8 ngày sau khi Khashoggi biến mất, Mohammed gọi cho Jared Kushner, con rể của Tổng thống Mỹ Donald Trump, đồng thời là cố vấn Nhà Trắng phụ trách khu vực Trung Đông. Theo nguồn tin, Thái tử hỏi Kushner tại sao cộng đồng quốc tế lại phẫn nộ và phẫn nộ vì điều gì.
Kushner, người có quan hệ mật thiết với Mohammed, và Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ John Bolton khuyên Thái tử phải nhanh chóng giải quyết cuộc khủng hoảng này. Kushner được cho là đã khuyên bố vợ Trump đứng về phía Arab Saudi cho đến khi sự việc lắng xuống.
Theo giới quan sát, một lý do khiến vụ Khashoggi trở thành khủng hoảng ngoại giao cho Arab Saudi là bởi những thông tin rò rỉ cho thấy tính chất dã man của vụ giết người. Các đặc vụ Arab Saudi được cho là đã mang một cái cưa vào lãnh sự quán để phân xác nhà báo này sau khi tra tấn bằng cách cắt các đầu ngón tay của ông.
Khashoggi, nhà báo đang tị nạn ở Mỹ, cũng có nhiều bạn bè là người có thế lực và ảnh hưởng ở Washington. Một loạt tờ báo lớn của Mỹ liên tục đưa tin về sự biến mất của ông, gây sức ép lớn dần trong dư luận, cho đến khi Riyadh thừa nhận ông đã bị giết "trong một cuộc ẩu đả".
Reuters hôm nay dẫn nguồn tin an ninh Thổ Nhĩ Kỳ cho biết Khashoggi bị sát hại theo lệnh của Saud al-Qahtani, trợ lý hàng đầu của Thái tử Mohammed. Sau khi lăng mạ Khashoggi qua cuộc gọi trực tuyến trên Skype, al-Qahtani chỉ thị cho các đặc vụ "xử lý" nhà báo này và "mang đầu ông ta về".
Các nguồn tin từ Thổ Nhĩ Kỳ và Arab đều khẳng định dữ liệu về cuộc gọi Skype trên hiện thuộc sở hữu của Tổng thống Tayyip Erdogan và ông từ chối chuyển giao bằng chứng quan trọng này cho Mỹ. Erdogan hôm nay dự kiến phát biểu trước quốc hội nhằm tổng hợp kết quả điều tra và bằng chứng của cảnh sát, cũng như các thông tin được ông mô tả là "sự thật trần trụi" trong vụ nhà báo Khashoggi bị sát hại.
