Chỉ cần đăng ký mở một kênh của Youtube và chấp nhận những điều khoản pháp lý và thương mại, ai cũng có thể trở thành một nhà sản xuất điện ảnh. Trong cái không gian có vẻ tự do và thoải mái ấy, không phải người nào cũng gặt hái được kết quả như mong muốn, nhưng cái tâm lý “thấy thiên hạ ăn khoai thì mình vác mai đi đào” đã khiến lĩnh vực phim trực tuyến bùng nổ nhiều màu sắc hỉ nộ ái ố trong năm 2018 vừa qua!
Phim trực tuyến (web drama) được khởi động ở Việt Nam bởi đạo diễn Nam Cito. Sau khi thực hiện thành công những bộ phim sitcom như “Bộ tứ 10A8” và “Tiệm bánh Hoàng tử bé”, đạo diễn Nam Cito phát hiện những tập phim ngắn sau khi đưa lại trên mạng internet thì sức lan tỏa hơn hẳn thời điểm đã phát sóng truyền hình. Vì vậy, đạo diễn Nam Cito đã đầu tư sản xuất bộ phim “Căn hộ 69” để phát hành qua cổng Youtube.
 |
| Bộ phim “Căn hộ 69” dự kiến dài 25 tập nhưng đã phải bỏ dở dang |
Bộ phim “Căn hộ 69” dán nhãn 18+ nhưng vẫn khiến dư luận hoảng hốt vì quá nhiều cảnh nóng. Mặt khác, mô hình làm phim để chiếu miễn phí trên mạng còn quá mới mẻ, cũng tạo ra không ít lúng túng cho cơ quan quản lý. Bộ phim “Căn hộ 69” dự kiến dài 25 tập, đã phải dở dang những rắc rối nằm ngoài tiên liệu, như đạo diễn Nam Cito thú nhận: “Vì phim có những nội dung nhạy cảm nhất định, truyền hình không thể đưa những nội dung này lên. Và nếu qua kiểm duyệt, chắc chắn là không được phát sóng”.
Phát súng hiệu “Căn hộ 69” thất bại, nhưng lại đánh thức sự quan tâm của công chúng về một mô hình giải trí mới. Tránh vết xe đổ của “Căn hộ 69”, những nhà sản xuất khác thận trọng hơn khi chọn đề tài làm phim trực tuyến. Dễ dàng nhất và an toàn nhất vẫn là những phim hài theo kiểu tấu hài được quay ngoại cảnh. Cặp vợ chồng diễn viên hài Thu Trang - Tiến Luật với bộ phim nhiều tập “Thập Tam Muội” đã gây sốt thị trường giải trí online. Chỉ với những gương mặt diễn viên trẻ như Diệu Nhi, Anh Tú, Hoàng Phi, La Thành… số lượng người xem “Thập tam muội” cứ tăng dần theo mỗi tập. Đến tập cuối cùng, thì “Thập tam muội” đạt 23 triệu lượt xem. Không nói thì ai cũng biết, bộ phim “Thập tam muội” đã mang lại cho vợ chồng diễn viên hài Thu Trang - Tiến Luật một khoản lợi nhuận không hề nhỏ.
 |
| Thu Trang trong “Thập tam muội” |
Dù kênh Youtube được xem là thế lực vô địch toàn cầu trong xu hướng giải trí thời công nghệ, nhưng hợp tác trình chiếu phim trực tuyến với Youtube phải chấp nhận những điều khoản không mấy có lợi cho nhà sản xuất. Vì vậy, những người làm phim trực tuyến có sẵn mối quan hệ truyền thông nào đó, thì luôn tận dụng để tăng hiệu quả thương mại. Cty BHD có dịch vụ xem phim trực tuyến Danet cũng là một lợi thế nhất định để quyết định đầu tư mạnh vào lĩnh vực mới mẻ này. Mua bản quyền bộ phim ca nhạc "Glee" đình đám của Mỹ, BHD đã làm phiên bản Việt cho "Glee" để phát trên Danet và ký gửi thêm trên FPT Play và Zing TV.
Bộ phim "Glee phiên bản Việt" dài 22 tập quy tụ những tên tuổi hotgirl và hotboy như Angela Phương Trinh, Rocker Nguyễn, Hòa Minzy, Yaya Trương Nhi cùng sự tham gia của NSƯT Thành Lộc đã thực sự thu hút được giới mộ điệu. Tuy nhiên, cách làm kiểu “đại gia” như "Glee phiên bản Việt" bước đầu vẫn chưa đạt doanh thu như mong muốn, vì chưa nắm bắt được thị hiếu công chúng trẻ.
 |
| Bộ phim "Glee phiên bản Việt" |
Tuy ít vốn và không phải ngôi sao, nhưng nhiều nghệ sĩ trẻ lại biết khai thác ưu điểm riêng để làm phim trực tuyến. Diễn viên Huỳnh Lập liên tục thắng lợi với hai bộ phim… ăn theo “Tấm Cám - Chuyện Huỳnh Lập kể” và “Em gái mưa… nhái”. Cách làm của diễn viên Huỳnh Lập khá đơn giản, người ta đã xem “Tấm Cám - Chuyện chưa kể” nghiêm túc, thì dọn ra món “Tấm Cám - Chuyện Huỳnh Lập kể” buồn cười hơn, nhố nhắng hơn. Hoặc người yêu nhạc đã biết ca khúc “Em gái mưa” của ca sĩ Hương Tràm, thì diễn viên Huỳnh Lập làm phim minh họa tếu táo. Hàng triệu lượt xem hai bộ phim ngộ nghĩnh trên đã giúp diễn viên Huỳnh Lập có nguồn tài chính để làm loạt phim trực tuyến đề tài kinh dị “Ai chết giơ tay” dài 8 tập.
Cũng tập trung vào yếu tố hài hước, nhưng nhiều nghệ sĩ không chọn phương pháp của diễn viên Huỳnh Lập. Diễn viên Nam Thư từng đoạt Á quân Cười xuyên Việt 2015 đã làm loạt phim hài cổ trang “Nam Phi liên hoàn kế”. Còn diễn viên Duy Khánh sau khi giành quán quân Gương mặt thân quen 2018 đã làm phim hài có chút tâm linh, mang tên “Cương thi biến”. Tương tự, diễn viên Quách Ngọc Tuyên có bộ phim “Vi cá tiền truyện” hốt bạc nhanh chóng. Còn nghệ sĩ Linh Lan thì làm phim “Cô gái đến từ bên kia” về đề tài học trò cũng có lượt xem đáng kể. Đặc biệt một nhân vật ít ai biết là Võ Đăng Khoa chỉ cần làm bộ phim “Tay buôn, buông tay” dài 6 tập nói về cuộc sống ở một bến phà miền Tây Nam bộ đã lọt vào top sản phẩm thịnh hành của Youtube trong nhiều tháng.
Không nhạy bén bằng những nghệ sĩ trẻ, các diễn viên đã thành danh đầu tư vào thị trường phim trực tuyến một cách cẩn trọng hơn. Kinh phí phổ biến cho mỗi tập phim trực tuyến khoảng 100 triệu đồng, nhưng những người có sẵn tài lực thì bỏ ra gấp rưỡi hoặc gấp đôi để chăm chút hình ảnh kỹ lưỡng hơn và trang phục bắt mắt hơn. Những phim trực tuyến như bộ phim “Bơ Lang” của diễn viên Đại Nghĩa, “Chết thì chịu” của danh hài Việt Hương hoặc “Hãy nói yêu em” của diễn viên Kinh Quốc đã chứng minh đẳng cấp cao hơn một chút, dù doanh thu vẫn là ẩn số.
Năm vừa qua, cơ quan thuế đã truy thu thuế của vài cá nhân có thu nhập hàng triệu USD do những sản phẩm trực tuyến mang lại. Thế nhưng, đối tượng thu nhập khủng phần lớn đều nhờ viết phần mềm trò chơi, chứ chưa có ai thu được ngoại tệ dồi dào từ phim trực tuyến. Theo diễn viên Kinh Quốc, dù phim chiếu trên mạng có tỷ lệ ăn chia với Youtube cũng chưa thấm vào đâu so với kinh phí đầu tư, nhưng đây là thị trường rất tiềm năng. Phim trực tuyến chiếu miễn phí, nhưng thu tiền từ các clip quảng cáo chèn vào phim, nên lượt xem càng nhiều thì lợi nhuận càng cao. Mặt khác, nếu tìm được nhà tài trợ thì thu lại vốn lẫn lãi dễ dàng. Đạo diễn Lý Minh Thắng hé lộ: “Khi phim thu hút khán giả trên mạng thì lợi nhuận lớn tự khắc sẽ đến với nhà đầu tư”. Ngược lại, nhà sản xuất Trần Thành Trung - Giám đốc T Production cho biết phim trực tuyến “7 ngày tái sinh” xác định doanh thu từ internet chỉ chiếm phân nửa, còn bước tiếp theo là có thể bán bản quyền phát sóng cho truyền hình.
 |
| Cảnh phim “Nam Phi liên hoàn kế” |
Bà Nguyễn Thị Bảo Trâm - Giám đốc Cty Vietcom đưa ra một thông tin nức lòng những nhà làm phim trực tuyến, đó là tỷ lệ xem video trực tuyến của người Việt Nam đang đứng đầu Đông Nam Á theo nhiều kết quả khảo sát khác nhau. Điều đó không có gì phải hoài nghi vì thói quen của công chúng nước ta đã thay đổi. Nếu xem phim trên truyền hình phải đợi giờ phát sóng, thì phim trực tuyến có thể xem mọi lúc mọi nơi bằng điện thoại thông minh. Thực tế trước mắt là phim trực tuyến đang đe doạ sự phát triển của phim truyền hình. Vì vậy, nhiều đơn vị truyền hình như VTV, HTV hoặc Truyền hình Vĩnh Long cũng tranh thủ lấn sân phim trực tuyến. Sau khi bộ phim “Người phán xử” ăn khách trên truyền hình, lập tức có “Người phán xử tiền truyện” phát hành trực tuyến. Thậm chí, mua được bản quyền một số bộ phim tương đối hấp dẫn của Hàn Quốc như “Mây họa ánh trăng”, “Chờ em nơi phi trường” hoặc “Người tình ánh trăng”, đơn vị sở hữu thay vì chờ đợi phát sóng truyền hình đã tung lên kênh Youtube của HTV2 và giải được bài toán kinh tế khá mỹ mãn.
Dù đang rầm rộ, nhưng ai cũng biết thị trường phim trực tuyến khi đã bước qua giai đoạn sơ khai thì sẽ cạnh tranh khốc liệt và không có chỗ cho những bộ phim ít đầu tư. Trong tương lai chắc chắn không còn những nhà làm phim trực tuyến nghiệp dư trông cậy vào đồng vốn ít ỏi để hy vọng làm chơi ăn thật. Ca sĩ Ưng Hoàng Phúc đã thuê những võ sư chuyên nghiệp tham gia bộ phim trực tuyến “Ông trùm dẹp loạn giang hồ” mới đạt được 10 triệu lượt xem cho hai tập phim. Cặp vợ chồng nghệ sĩ Thu Trang - Tiến Luật quyết định làm phim “Bổn cung giá lâm” với kinh phí gấp hai lần đã làm “Thập tam muội”. Cô ca sĩ kiêm MC Hari Won cũng mời chuyên gia hàng đầu chung tay thực hiện phim trực tuyến “Thiên ý” với mong muốn sản phẩm không bị rơi vào hư vô trên thị trường giải trí online.
