Thất bại thảm hại của một đại dự án

Tan hoang dự án tôm Việt Mỹ

NIỀM VUI NGẮN CHẲNG TÀY GANG

Vào những năm đầu thế kỷ 21, thời bấy giờ hiếm hoi lắm Hà Tĩnh mới kêu gọi được một vài dự án vào đầu tư. Năm 2002, Dự án nuôi tôm trên cát của Cty Công nghệ Việt Mỹ (gọi tắt là Cty Việt Mỹ) do TS Đinh Đức Hữu, một Việt kiều từ Mỹ về đầu tư. Hà Tĩnh hồ hởi đón nhận và cấp ngay 2.000 ha đất cát ven biển thuộc địa phận 3 xã biển ngang của huyện Thạch Hà mà không hề suy tính. Khi được bàn giao đất, chủ đầu tư đã tổ chức triển khai ra quân rầm rộ, hoành tráng, nhằm phô trương quy mô dự án, bao gồm: Xây dựng khu du lịch sinh thái biển (làng sinh thái ven biển) gắn với nhiệm vụ chính là nuôi tôm công nghiệp trên cát.

Sau một thời gian chuẩn bị, các thủ tục về đầu tư được hoàn tất. Với phương châm lấy ngắn nuôi dài, chủ đầu tư đã tập trung xây dựng 180 ao nuôi tôm và đưa vào sản xuất thử 40 ao. Do thiếu nước ngọt để điều hòa độ mặn nên vụ nuôi đầu tiên này tôm phát triển chậm, còi cọc. Để khắc phục, Cty đã khoan hàng chục miệng giếng để lấy nước ngọt điều hòa độ mặn cho các hồ tôm; đồng thời thay đổi con giống từ giống tôm sú chuyển sang nuôi giống tôm thẻ chân trắng. Diện tích nuôi cũng được đẩy từ 40 lên 180 ao.

Nhờ những cải tiến kĩ thuật, vụ tôm cuối năm 2005 và cả năm 2006, Cty có bước thắng lợi, sản lượng đạt 1.400 tấn tôm thương phẩm. Kết quả buổi đầu là niềm vui, sự kiêu hãnh của nhà đầu tư, cũng là niềm vui mừng khôn xiết của lãnh đạo tỉnh và người dân trong vùng. Tuy nhiên, niềm vui ngắn chẳng tày gang, bởi thời gian tiếp theo là cả chuỗi dài thất bại đến thảm hại.

THẤT BẠI CHỒNG THẤT BẠI

Sau thắng lợi của vụ tôm năm 2006, Cty tiếp tục vay vốn từ các ngân hàng để đầu tư với hy vọng sẽ nâng sản lượng, mở rộng quy mô dự án từ 180 ao lên 250 ao. Thế nhưng, do bất cập trong công tác quản lý, điều hành cộng với một số lý do khác, nhiều kỹ sư, cán bộ tài giỏi đều bỏ Cty ra đi; tình hình an ninh bất ổn ngày một gia tăng, trình độ kỹ thuật nuôi của Cty ngày một yếu kém.

Thiếu vốn, thiếu kỹ thuật, thiếu người giỏi, năng suất hồ nuôi ngày một giảm. Đại dự án nuôi tôm Việt Mỹ ngày càng chạm gần bờ vực phá sản. Nợ nần chồng chất, diện tích nuôi ngày càng thu hẹp, từ 180 ao xuống chỉ còn 20 ao. Làm ăn thua lỗ, không có khả năng trả nợ, đất đai bỏ hoang hóa, các công trình hạ tầng phơi nắng phơi mưa. Vì thế, cuối năm 2007, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ra quyết định thu hồi 309,2 ha trong tổng số 586 ha đất đã cấp cho Cty Việt Mỹ trên tổng dự án quy hoạch 2.000ha.

Theo báo cáo của Cty, đến tháng 6/2011, nguồn vốn Cty đầu tư vào dự án nuôi tôm trên cát là 101 tỷ, trong đó vốn vay là 20 tỷ, vốn tự có và huy động khác là 81 tỷ đồng. Đến thời điểm này, Cty còn nợ ngân hàng 20 tỷ đồng trong đó nợ gốc 10 tỷ và nợ lãi 10 tỷ; nợ nhà thầu thi công dự án 18 tỷ đồng, cộng với gần 6 tỷ đồng các khoản nợ khác…

Được biết, để vay được số tiền trên, Cty đã sử dụng GCNQSD đất thế chấp cho Ngân hàng NN-PTNT chi nhánh Thăng Long, Hà Nội và Ngân hàng NN-PTNT Hà Tĩnh với tổng diện tích đất thế chấp gần 300 ha. Ngoài ra, Cty còn nợ tiền tôm giống của một số đơn vị cấp giống, tiền thức ăn nuôi tôm, tiền công nhân lao động...

HÀNG NGHÌN HECTA ĐẤT HOANG

Minh chứng cho năng lực tài chính yếu kém là chỉ một thời gian ngắn sau khi được cấp đất, chủ đầu tư đã sử dụng chính GCNQSD đất này để thế chấp vay tiền ở các ngân hàng. Giờ đây những gì sót lại của đại dự án nuôi tôm trên cát chỉ là đống hoang tàn, đổ nát. Trên diện tích đất mênh mông với số vốn đầu tư khổng lồ ấy, hiện tại chỉ vỏn vẹn còn 20 hồ nuôi tôm. Khốn nỗi, chủ nuôi của các hồ này giờ đây không phải là Cty Việt Mỹ mà là một cá nhân tại Hà Tĩnh.

Cá nhân này trước đây chuyên bán nợ thức ăn tôm cho Cty, sau đó Cty làm ăn thua lỗ nên họ đã phải lăn xả vào nuôi tôm để trừ nợ dần.