Đây là nơi dòng sông Hồng chảy vào Việt Nam, vì vậy công tác dự báo lưu lượng lũ và các thành phần trong nước đóng vai trò hết sức quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp sự phát triển và phòng chống thiên tai cho cư dân hai bên bờ sông và vùng hạ lưu.
 |
| Hầu hết công tác lấy mẫu phục vụ công tác dự báo tại Lào Cai vẫn là thủ công |
Nhưng đã nhiều năm trang thiết bị phục vụ công việc không được bổ sung, trang bị mới, đa số công việc được các kỹ thuật viên làm thủ công và đánh giá bằng kinh nghiệm. Do đó công tác dự báo đạt hiệu quả chưa cao. Nhiều đợt thiên tai, công tác cảnh báo còn chậm, chất lượng thấp, thời gian cảnh báo ngắn, số liệu, mức độ, phạm vi ảnh hưởng bởi thời tiết chưa đáp ứng được yêu cầu, gây ảnh hưởng đến công tác chỉ đạo, phòng chống thiên tai.
Tại địa phương này, đơn vị được giao công tác dự báo tình hình thời tiết, thiên tai là Đài Khí tượng thủy văn tỉnh Lào Cai. So với ngày đầu hình thành cách đây hơn 20 năm, đến nay đơn vị đã có nhiều bước tiến về nâng cao năng lực con người, kiên cố hóa trụ sở. Duy chỉ có điều, những trang thiết bị phục vụ cho công việc dự báo thì gần như được giữ nguyên. Đa số đều là những máy móc do Liên Xô (cũ) và Trung Quốc sản xuất từ những năm 1960, nay đã quá lạc hậu so với các nước trong khu vực, không theo kịp sự biến đổi khôn lường của thiên nhiên.
Ông Lưu Minh Hải, GĐ Đài Khí tượng thủy văn Lào Cai cho biết, để phục vụ cho công tác dự báo, toàn tỉnh Lào Cai hiện chỉ có 4 trạm khí tượng và 5 trạm thủy văn đặt tại thành phố Lào Cai, các huyện Sa Pa, Văn Bàn và Bảo Yên. Như vậy, hệ thống các trạm được bố trí như hiện nay thì mạng lưới quan trắc của Lào Cai so với quy định chung là rất thưa và mỏng. “Đến bây giờ chúng ta vẫn dùng những máy móc từ năm 1960 và đo đạc thủ công, chưa được hiện đại hóa hoặc có trạm hiện được đại hóa nhưng chưa đồng bộ. Sau khi quan trắc viên thu nhận số liệu truyền rất chậm. Bên cạnh đó nhân lực phục vụ cho công tác dự báo còn thiếu và mỏng, cụ thể như tại Đài Khí tượng trung tâm theo quy định để bảo đảm công việc thì tối thiểu phải có 8 biên chế những hiện cũng mới chỉ có 5 người, trong đó có 1 cán bộ hợp đồng”, ông Hải cho biết thêm.
Ông Vũ Đình Thời, Trưởng trạm thủy văn thành phố Lào Cai cho biết, hầu hết các thiết bị phục vụ cho việc dự báo về thủy văn đều làm thủ công. Đây là việc làm đặc biệt vất vả, nguy hiểm của các cán bộ đo đạc. “Ở trạm này được trang bị hệ thống máy tự ghi mực nước. Do trang bị đã lâu, bị phù sa bồi lấp nên máy đã hỏng, nếu được trang bị máy hiện đại thì công việc quan trắc tốt hơn nhiều và bớt nhân lực cho quan trắc viên”, ông Thời khẳng định.
Là người trực tiếp lấy mẫu, phân tích các số liệu về sông Hồng đã nhiều năm nay, kỹ sư thủy văn Đào Xuân Nam là người hiểu hơn ai hết những khó khăn trong công tác quan trắc, dự báo thiên tai. Theo anh Nam, công tác dự báo lũ cho sông Hồng đang gặp rất nhiều khó khăn. Hệ thống quan trắc hạn chế, trang thiết bị để đưa ra các bản tin dự báo cho sông Hồng và các sông suối trên địa bàn Lào Cai còn rất thiếu vì số liệu ít, sơ sài.
 |
| Thiên tai ngày càng diễn biến khó lường, gây thiệt hại nặng nề |
Theo tìm hiểu, trên địa bàn tỉnh Lào Cai hiện có 12 trạm khí tượng thủy văn nhưng có 2 trạm đã dừng hoạt động sau chiến tranh biên giới (1979), đến nay vẫn chưa được khôi phục. Theo thống kê chỉ trong năm 2016 và 9 tháng đầu năm 2017, thiên tai đã gây thiệt hại cho tỉnh Lào Cai hàng nghìn tỷ đồng.
| Do biến đổi khí hậu, thiên tai ngày càng khó lường và khắc nghiệt hơn. Vì vậy, công tác dự báo đòi hỏi phải nhanh chóng, chính xác hơn. Nhìn lại, số máy móc trang bị từ những năm 60 của thế kỷ trước ở Lào Cai, không biết còn “trụ” được bao lâu!? |
