Thủ tướng nhận lỗi về yếu kém của Chính phủ

* 5/15 mục tiêu không hoàn thành kế hoạch

Sáng 22/10, kỳ họp thứ Tư, Quốc hội khóa XIII chính thức khai mạc tại Hội trường Bộ Quốc phòng (Hà Nội) dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng. Ngay trong phiên khai mạc, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã trình bày báo cáo KT-XH.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng phát biểu khai mạc kỳ họp.

Phát biểu khai mạc kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho biết, năm 2012 tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XI của Đảng và các nghị quyết của Quốc hội, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, các ngành, các cấp và cộng đồng DN đã nỗ lực phấn đấu và đạt được một số kết quả đáng ghi nhận trong việc kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, duy trì tăng trưởng hợp lý gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng và tái cơ cấu nền kinh tế.

Tuy nhiên, đất nước vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức lớn như tốc độ tăng trưởng kinh tế thấp; nguy cơ lạm phát cao vẫn tiềm ẩn; quản lý thị trường, quản lý giá đối với một số mặt hàng chưa tốt, tác động tiêu cực đến đời sống của người dân… “Tình hình đó đòi hỏi chúng ta phải quyết tâm rất cao, có các giải pháp quyết liệt, hiệu quả nhằm thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, cải thiện đời sống nhân dân; giữ vững ổn định chính trị, củng cố QP-AN, tạo đà phát triển bền vững cho các năm tiếp theo”, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Mặc dù lạm phát được kiềm chế ở mức 8%, XK tăng vượt chỉ tiêu (dự kiến 16,6%), cán cân thanh toán thặng dư khoảng 8 tỷ USD… nhưng trong số 15 mục tiêu được Quốc hội phê duyệt cho năm 2012, Chính phủ cũng thừa nhận sẽ không hoàn thành 5 mục tiêu, trong đó có tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm. Sau 9 tháng, GDP cả nước chỉ tăng 4,73% và ước cả năm khoảng 5,2%. Con số này thấp hơn nhiều so với kế hoạch 6 - 6,5% của Quốc hội.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng trình bày báo cáo KT-XH

Đánh giá tình hình, Chính phủ nhận định kinh tế vĩ mô hiện vẫn chưa vững chắc, lạm phát có nguy cơ tăng trở lại. “Sức khỏe” ngân hàng còn yếu trong khi lãi suất tín dụng cao so với hiệu quả sản xuất kinh doanh. DN khó khăn, tồn kho, giải thể - phá sản còn lớn. Quá trình tái cơ cấu DNNN còn chậm trong khi đời sống của một bộ phận nhân dân còn gặp nhiều khó khăn…

Với những hạn chế trên, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết, tập thể Ban cán sự Đảng các Bộ và từng thành viên Chính phủ đã “thành khẩn nhìn nhận những yếu kém, khuyết điểm và chân thành cầu thị rút ra bài học thấm thía, sâu sắc nhất” trong thực hiện các nhiệm vụ được giao cũng như trong toàn bộ quá trình công tác.

“Với trọng trách là Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng, tôi nghiêm túc nhận trách nhiệm chính trị lớn của người đứng đầu Chính phủ và xin thành thật nhận lỗi trước Quốc hội, trước toàn Đảng, toàn dân về tất cả những yếu kém, khuyết điểm của Chính phủ trong lãnh đạo, quản lý, điều hành”, Thủ tướng nói.

Trong số những khuyết điểm, yếu kém nêu trên, người đứng đầu Chính phủ đặc biệt nhấn mạnh tới những vấn đề trong kiểm tra, giám sát hoạt động của tập đoàn kinh tế, TCty Nhà nước, điển hình là Vinashin, Vinalines, dẫn đến các đơn vị này sản xuất kinh doanh kém hiệu quả, có nhiều sai phạm, gây tổn thất và hậu quả nghiêm trọng về nhiều mặt.

Để khắc phục tình trạng này, trong thời gian còn lại của 2012 cũng như để thực hiện mục tiêu tổng quát là “tăng cường ổn định vĩ mô, lạm phát thấp hơn, tăng trưởng cao hơn” của năm 2013, Chính phủ đã đề ra một loạt các giải pháp nhằm tiếp tục kiểm soát lạm phát, hỗ trợ sản xuất kinh doanh, đẩy mạnh tái cơ cấu, đảm bảo an sinh xã hội… Qua đó, Chính phủ dự kiến đặt mục tiêu tăng trưởng 5,5% trong năm 2013, trong khi lạm phát được kỳ vọng ở khoảng 8%. Mục tiêu lạm phát này có phần “lỏng” hơn so với con số 7 - 8% mà Chính phủ trình UBTV Quốc hội xem xét trước đó.

Cơ quan chủ trì thẩm tra báo cáo của Chính phủ là UB Kinh tế cho rằng, xu hướng khó khăn của nền kinh tế sẽ còn kéo dài trong năm 2013. UB này đề nghị cần thay đổi tư duy làm quy hoạch, kế hoạch, phân bổ nguồn lực, công khai, minh bạch thông tin điều hành, tính chính xác số liệu để làm căn cứ tin cậy cho việc ra quyết định. Bởi, điều này sẽ có ý nghĩa quyết định trong việc xây dựng các giải pháp, chính sách phù hợp với tình hình mới. Cơ quan thẩm tra nhấn mạnh từ nay đến Tết âm lịch cần khẩn trương giải quyết cơ bản các nút thắt của nền kinh tế là hàng hóa tồn kho và nợ xấu.

“Chính phủ cần chỉ đạo rà soát tính chính xác, minh bạch quy mô nợ xấu, các khoản tiềm ẩn trở thành nợ xấu, tiếp tục cơ cấu lại nợ. Các ngân hàng thương mại nhà nước và ngân hàng cổ phần nhà nước nắm quyền chi phối phải chấp hành nghiêm và gương mẫu chia sẻ những khó khăn cùng DN; các tổ chức tín dụng cần nhận thức tháo gỡ khó khăn cho DN chính là tháo gỡ khó khăn cho chính hệ thống tổ chức tín dụng mình”, Chủ nhiệm UB Kinh tế Nguyễn Văn Giàu nói.

Tuy nhiên, với các chỉ tiêu kinh tế của năm sau, không phải tất cả các ý kiến tại cơ quan thẩm tra đều nhất trí với con số dự kiến của Chính phủ. Một số ý kiến đề nghị tăng trưởng kinh tế chỉ phấn đấu ở khoảng 4 - 5%; có ý kiến đề nghị khoảng 4 - 4,5%, cũng có ý kiến đề nghị khoảng 6%. Về chỉ tiêu tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng, một số ý kiến đề nghị cần ưu tiên kiểm soát tăng dưới 5%, dưới 6%; cũng có ý kiến cho rằng chỉ số giá tiêu dùng không thể tăng thấp hơn năm 2012, đề nghị kiểm soát ở mức 1 con số như chỉ tiêu đề ra năm 2012.

Về nhiệm vụ giải pháp chủ yếu của năm 2013, báo cáo thẩm tra đặc biệt lưu ý việc tạo điều kiện thuận lợi cho DN tiếp cận vốn vay, hạ mặt bằng lãi suất hợp lý theo diễn biến kiểm soát lạm phát. Khuyến khích các ngân hàng thương mại ưu tiên các chương trình cho vay lãi suất thấp đối với các lĩnh vực như nông nghiệp, XK, công nghiệp phụ trợ, DN nhỏ và vừa.

Theo chương trình kỳ họp, tình hình thực hiện kế hoạch phát triển KT-XH năm 2012, kế hoạch phát triển KT-XH năm 2013 sẽ được Quốc hội thảo luận tại tổ ngay trong tuần này.