Bất đồng nội bộ
Một ngày sau khi Bộ trưởng phụ trách vấn đề đàm phán Anh rời Liên minh châu Âu (EU) hay còn gọi là Brexit David Davis từ chức, tới lượt Ngoại trưởng Boris Johnson tuyên bố rời vị trí. Đây được đánh giá là một đòn giáng vào chính phủ của Thủ tướng Theresa May, trong bối cảnh thời hạn rời EU chỉ còn chưa đầy 9 tháng.
 |
| Thủ tướng Theresa May đang đối diện thách thức trước thời điểm đàm phán Brexit của Anh với EU |
Theo AFP, trong lá thư dài 2 trang gửi Thủ tướng May, ông Johnson đã viết giấc mơ (về Brexit) “đang chết dần, bị bóp nghẹt vì sự tự ti không cần thiết”. Theo ông Johnson, Anh đang hướng tới một kế hoạch Brexit nửa vời, đẩy nước này vào nguy cơ trở thành thuộc địa của EU. “Brexit nên là cơ hội và hy vọng. Nó nên là cơ hội để chúng ta khiến mọi thứ khác đi, linh hoạt và năng động hơn đồng thời khai thác được tối đa những ưu thế của Anh với tư cách nền kinh tế mở, hướng ra toàn cầu”-ông Johnson viết.
Phản ứng bà Theresa May đưa ra là rất nhanh chóng và dứt khoát. BBC cho biết trong thư trả lời đơn từ chức của ông Johnson chiều 9/7, bà May tuyên bố sự ra đi của ông là “đúng đắn”, nếu không còn ủng hộ kế hoạch Brexit của mình. Thủ tướng Anh cũng bày tỏ sự ngạc nhiên, bởi ông Johnson từng ủng hộ kế hoạch Brexit được thống nhất trong cuộc họp ngày 6/7 tại dinh thự nông thôn của bà ở Chequers. Kế hoạch trên được mô tả là giúp Anh kiểm soát luật pháp và biên giới thay vì phụ thuộc vào EU như trước, cũng như hạn chế dòng người tự do từ EU sang Anh, chấm dứt thẩm quyền của Toà án Công lý châu Âu với Anh đồng thời ngưng việc Anh phải thực hiện nghĩa vụ tài chính với EU.
Nội các Anh cũng nhanh chóng được bổ sung 2 nhân vật mới thay thế ông David Devis và Boris Johnson, là cựu Quốc vụ khanh phụ trách nhà ở Dominic Raab và Bộ trưởng Y tế Jeremy Hunt.
Sẽ thoát hiểm?
Tân Bộ trưởng Brexit, Dominic Raab từng ủng hộ phong trào Leave (rời EU) còn ông Hunt là người theo phe Remain (ở lại) trong cuộc trưng cầu dân ý về việc Anh rời EU năm 2016. Tuy nhiên, ông Hunt sau đó cho biết đã “chuyển phe”. Theo BBC, các quyết định nhân sự mới khiến cho 4 trụ cột trong chính phủ Anh hiện nay (gồm Thủ tướng, Ngoại trưởng, Bộ trưởng Nội vụ, Bộ trưởng Tư pháp) đều là những người từng ủng hộ Anh ở lại EU.
Ngay sau tuyên bố của bà May chiều 9/7, thêm 2 nhân vật cấp cao khác trong chính phủ Anh rút lui, gồm ông Conor Burns, thư ký riêng tại Hạ viện của ông Johnson và Phó Quốc vụ khanh Giao thông Chris Green. Giới quan sát đánh giá, động thái này là thách thức đối với bà May. Đặc biệt, chính trường Anh đang lan đi những đồn đoán về việc một nhóm các nghị sĩ đảng Bảo thủ có thể gửi đơn kiến nghị lên Uỷ ban 1922 tại Hạ viện để thể hiện sự bất tín nhiệm với Thủ tướng. Một cuộc bỏ phiếu như vậy có thể diễn ra nếu những người phản đối bà May thu thập được từ 48 chữ ký cần thiết.
Tuy nhiên, AFP nhận xét khả năng bà May bị lung lay vị trí là khá thấp. Lý do bởi mục đích chính của phe phản đối trong đảng Bảo thủ là phản đối kế hoạch Brexit chứ không nhằm vào chiếc ghế Thủ tướng của bà. Ngay cả khi tiến hành được một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm, ít có khả năng những người chống đối kiếm được đủ 159 phiếu để loại bà May.
Reuters cho hay trong cuộc họp nội các hôm 9/7, bà May đã nhận được loạt pháo tay ủng hộ từ các nghị sĩ đảng Bảo thủ, trong khi bà cảnh báo về khả năng đảng Lao động của ông Jeremy Corbyn có thể giành quyền lực nếu đảng Bảo thủ không đoàn kết. “Tôi cho rằng nội các đúng đắn khi ủng hộ Thủ tướng và cùng chung sự thống nhất. Nếu ai đó không như vậy thì có thể ra đi”-Bộ trưởng Tư pháp David Gauke nói với BBC.
Bình luận trên Telegraph, cựu lãnh đạo đảng Bảo thủ William Hague nhận định trước mắt, những người chỉ trích Thủ tướng Theresa May thất bại vì không đưa ra được một đề xuất tin cậy, nhưng kế hoạch Brexit của bà có thể gặp rủi ro nếu làn sóng từ chức không dừng lại.
