Cuối tháng 5/2014, hãng tin Tân Hoa Xã cho công chúng biết thực đơn chi tiết của một hội nghị tầm cỡ châu lục mà Trung Quốc là chủ nhà. Sự kiện có phần tham dự của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin cùng lãnh đạo nhiều quốc gia khác.
“Con đường tơ lụa”
Theo Nhật báo Thượng Hải, buổi quốc yến được tổ chức tại một khách sạn 5 sao ở khu Phố Đông mới, thành phố Thượng Hải. Các đầu bếp đã được giao nhiệm vụ trước đó hơn nửa năm. Việc của họ là phải thiết kế một bữa tiệc gồm các món ăn đặc trưng của vùng phía nam sông Dương Tử, theo lời vì đầu bếp trưởng họ Từ.
 |
| Các sản phẩm tinh xảo được giới thiệu trong quốc yến của Trung Quốc (CGTN) |
Thực đơn, lấy chủ đề là “Con đường tơ lụa”, bao gồm bong bóng cá om với nấm, bò hầm, sò điệp xào, tôm ướp hai lần, cá bơn nấu với nước tương…
Các món ăn đều được trình bày trên các loại đồ sứ đặc trưng, biểu tượng cho “Con đường tơ lụa” xa xưa, khi Trung Quốc trở nên nổi tiếng nhờ các sản phẩm gốm sứ.
Quốc yến do vậy có vai trò quan trọng, là phương tiện ngoại giao của bất cứ quốc gia nào. Các nước tổ chức quốc yến đều muốn lồng vào nét văn hóa của đất nước mình vào các món bày trên bàn tiệc…
Hãy thử xem qua vài thực đơn quốc yến mà Trung Quốc đã sử dụng trong các hội nghị thượng đỉnh. Tại hội nghị thượng đỉnh APEC tổ chức tại Thượng Hải vào tháng 10/2001, thực đơn quốc yến gồm: Món khai vị, nấm thông nấu với nước gà hầm, tôm sốt chanh, bò bít tết kiểu Trung Quốc, rau theo mùa… Đồ uống gồm rượu Mao Đài, bia Thanh Đảo, nước cam, nước khoáng…
Có thể thấy, thực đơn này khá đơn giản và phần nào theo kiểu phương Tây, cho thấy một Trung Quốc còn “ẩn mình chờ thời”, nhẫn nhịn, khiêm tốn với thiên hạ.
Năm 2008, Trung Quốc là chủ nhà Olympic mùa hè ở Bắc Kinh. Quốc yến gồm các món đậu phụ bọc cá, gan ngỗng, thạch tôm, bít tết hoa sen, cá tuyết nấu nước tương, súp nấm thông; vịt quay Bắc Kinh.
Thực đơn lần này đã có “chất” Trung Hoa hơn năm 2001 khá nhiều.
Đến sự kiện World Expo năm 2010 cũng ở Thượng Hải, các món đã cầu kỳ hơn rất nhiều. Thực đơn bao gồm món nguội và món nóng. Các món nguội là ngỗng quay, bào ngư sữa, tảo biển cuộn trứng, tôm và một số món khác. Món nóng gồm có cá chép sông om rau tề, mực hầm bọc tôm, măng xào với hạt đậu, bò om.
Món đặc trưng Trung Quốc được đưa vào là dim sum, làm theo phong cách Thượng Hải.
Sự hoành tráng và tinh vi, có vẻ phô trương của quốc yến những năm gần đây thể hiện một Trung Quốc đã lớn mạnh, đã qua rồi thời “ẩn mình”.
Quảng bá đồ gốm
Không chỉ truyền thông điệp ngoại giao, thể hiện bản sắc văn hóa, quốc yến còn là dịp chủ nhà quảng bá một số sản phẩm đặc biệt của nước mình. Đài CCTV cho hay, trong dịp quốc yến chào mừng hội nghị thượng đỉnh BRICS (hội nghị các nền kinh tế lớn và mới nổi, bao gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi) mới đây, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã khéo léo sử dụng đồ gốm sứ Trung Quốc với sắc trắng - xanh dương truyền thống để quảng bá với thế giới.
 |
| Các sản phẩm tinh xảo được giới thiệu trong quốc yến của Trung Quốc (CGTN) |
Cảm hứng cho bộ đồ gồm này đến từ đảo Cổ Lãng thuộc thành phố Hạ Môn, một điểm du lịch nổi tiếng được UNESCO đưa vào danh sách di sản thế giới vào tháng 7/2017. Ngay trên chiếc lồng chụp món ăn bằng sứ là một hình đảo Cổ Lãng mạ vàng, xung quanh là lớp lớp sóng biển.
Bộ đồ ăn cao cấp này được thực hiện xoay quanh chủ đề hòn đảo di sản, với những hình vỏ sò, thuyền và lầu ngắm cảnh…
“Quốc yến là một nghi lễ, do vậy đồ gốm dùng trong quốc yến mang ý nghĩa trưng bày, phô diễn nhiều hơn là mục đích dùng trong đời thường”, Hoàng Xuân Mao, nhà thiết kế bộ đồ gốm sứ này nói với Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc. Thách thức lớn nhất đối với tôi là tìm ra cách thể hiện để phô diễn nét đặc trưng của thành phố Hạ Môn nhưng không được biến chúng thành những đồ vật làm quà lưu niệm dành cho khách du lịch. Việc lãnh đạo cấp cao tham gia quảng bá các sản phẩm đậm chất nghệ thuật truyền thống sẽ giúp gia tăng sự tự tin của người Trung Quốc đối với văn hóa cha ông”.
Đây không phải là lần đầu tiên Hoàng thiết kế bộ đồ ăn cho một lễ quốc yến. Đồ gốm sứ của ông đã từng phục vụ các sự kiện cao cấp nhất của nhà nước, bao gồm hội nghị thượng đỉnh APEC 2014 và hội nghị thượng đỉnh G20, tổ chức năm 2016 ở Hàng Châu.
Nhưng những loại sản phẩm cao cấp này không chỉ để trưng bày, mà thực ra là để bán. Giá của chúng cũng cao ngất ngưởng, tương tự những chiếc túi xách hàng hiệu làm thủ công. “Bộ đồ gốm G20 bán khá chạy”, Lưu Quan Huy, nhà sản xuất đồ gốm cho sự kiện G20 nói. “Cho đến nay chúng tôi đã bán được 200 triệu nhân dân tệ (khoảng 30,5 triệu USD hay 700 tỉ đồng), kể từ khi hội nghị thượng đỉnh G20 được tổ chức ở Hàng Châu, tháng 9/2016. Người ta thường mua về làm quà”.
