Lý do: các công ty này đã bán chất độc màu da cam cho chính phủ Mỹ sử dụng trong chiến tranh tại Việt Nam.
Bà Tran To Nga sinh năm 1942 tại Việt Nam, trong thời chiến là phóng viên và có thời điểm là nhà hoạt động xã hội.
Hồ sơ được bà nộp lên tòa lần đầu vào năm 2014, khởi kiện 14 công ty sản xuất hoặc bán loại hóa chất độc hại này, trong đó có Monsanto (hiện thuộc sở hữu của tập đoàn Bayer - Đức) và tập đoàn hóa chất Dow. Theo bà, các công ty này phải chịu trách nhiệm về các tổn thương của cá nhân bà cùng con cái và một lượng nạn nhân khác không đo đếm được cũng như môi trường nói chung.
“Một phán quyết của tòa lần này thừa nhận có nạn nhân dân sự người Việt Nam sẽ tạo ra tiền lệ ràng buộc pháp lý”, AFP dẫn nhận định của chuyên gia luật quốc tế Valerie Cabanes.
Đến nay, nhiều vụ kiện có nội dung tương tự đã được xét xử, nhưng chỉ có các cựu chiến binh quốc tịch Mỹ, Australia, Hàn Quốc được bồi thường. Luật sư Cabanes cho biết, mức độc hại trong các loại hóa chất dùng trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam cao gấp 13 lần loại được dùng trong công việc dân sự như glyphosate.
Theo đánh giá của nhiều tổ chức phi chính phủ quốc tế, khoảng 4 triệu người Việt Nam, Lào và Campuchia đã bị nhiễm chất độc da cam khi quân đội Mỹ sử dụng 76 triệu lít hoát chất diệt cỏ và làm rụng lá. Việc sử dụng chỉ chấm dứt từ năm 1971.
Bà Tran To Nga nói trước phiên tòa: “Tôi không chiến đấu vì bản thân mà vì con tôi và hàng triệu nạn nhân khác. Với cá nhân, bà hiện bị tiểu đường loại 2 và bệnh dị ứng insulin rất hiếm gặp - các triệu chứng điển hình trên người bị ảnh hưởng chất độc màu da cam. Bà từng 2 lần bị bệnh lao, đang bị ung thư và một trong các con gái của bà chết vì dị tật tim.
Trong nhiều vụ kiện trước đây, các công ty đa quốc gia biện luận họ không chịu trách nhiệm về việc sử dụng hóa chất họ sản xuất mà đó là trách nhiệm của quân đội Mỹ. Khi được AFP phỏng vấn, đại diện Bayer trả lời “việc sử dụng hoàn do quyết định của chính phủ Mỹ”.
Phiên tòa tại quận Evry trước được dự kiến diễn ra từ tháng 10/2020 nhưng bị hoãn do đại dịch Covid-19.