Tối dưới chân hai nhà máy thủy điện

Bản Sậy, xã Trung Thành, huyện Quan Hóa (Thanh Hóa) nằm bên bờ sông Mã. Hai nhà máy thủy điện Thành Sơn và Trung Sơn nằm ở hai đầu bản, chỉ cách nhau chừng 8km. Khu dân cư bản Sậy chỉ cách thủy điện Thành Sơn vài trăm mét nhưng đến nay cả bản vẫn “khát” điện lưới.

Không có điện lưới, mỗi gia đình trong bản phải mua một tua bin, hàng trăm mét dây đặt ở suối Cú để phát điện sử dụng. Dây điện từ suối Cú đi về nhà các hộ dân mắc lòng thòng trên những cột tre luồng sát vách núi rất nguy hiểm.

Tuy nhiên, bóng điện chỉ sáng leo lét, lại chập chờn, thiếu ổn định. Về mùa mưa tua bin thường xuyên bị cháy hoặc dòng suối cuốn trôi khiến người dân phải bỏ tiền mua thay thế. Vì thế, chi phí để có được điện thắp sáng bằng tua bin của dân bản rất cao.

Ông Hà Văn Thiệp, dân bản Sậy cho biết: “Để có điện sử dụng chúng tôi phải dùng tua bin nhưng điện cũng chập chờn yếu lắm chỉ thắp sáng được bóng đèn. Ở đây không ai dùng nồi cơm điện và tivi vì có mua về cũng không sử dụng được.

Trong bản khi làm nhà, làm cửa bằng gỗ thì phải dùng máy nổ để phát điện nên chi phí lên rất cao. Chúng tôi ở cạnh nhà máy thủy điện, nhiều hộ dân đã hi sinh đất đai để xây dựng thủy điện nhưng lại không có điện lưới để thắp là quá bất công.”.

Không có điện lưới đời sống người dân gặp nhiều khó khăn, không nắm bắt được thông tin, lạc hậu so với những nơi khác, ảnh hưởng đến việc học hành của con em, mọi chi phí sinh hoạt đắt đỏ....

Ông Hà Văn Lân trưởng bản Sậy, cho biết, bản được thành lập từ năm 1935 đến nay có 78 hộ dân sinh sống bản vẫn chưa có điện lưới quốc gia để sử dụng mặc dù bản sống giữa 2 nhà máy thủy điện đã phát điện. Đã không ít lần dân bản kiến nghị ngành điện kéo điện lưới nhưng đến nay vẫn chưa được đáp ứng.

“Năm 2010 bản đã có quy hoạch để kéo điện nhưng không hiểu lý do vì sao đến nay bản vẫn chưa được kéo điện và cũng không có hồi âm. Người dân chúng tôi cũng đã kiến nghị nhiều lần nhưng đến nay vẫn chưa có điện”, ông Lân cho hay.

Ông Hà Công Toàn, Chủ tịch UBND xã Trung Thành cho biết thêm, không chỉ thiếu điện lưới, bản Bãi Sậy ở rất cabo, những con đường vào bản 100% vẫn là đường đất, gần như chỉ là lối mòn nhỏ ven theo vách núi rộng 2-3 m.

Đường sá đi lại khó khăn lại không có điện lưới nên kinh tế dân bản Bãi Sậy thuộc diện khó khăn nhất xã: “Xã Trung Thành có 19% hộ nghèo trong khi bản Sậy có gần 22% hộ nghèo, trên 38% hộ cận nghèo. Nếu không có điện lưới thì dân bản còn nghèo mãi. Một số hộ dân tự bỏ chi phí mua dây kéo điện qua sông Mã để sử dụng điện từ xã Thành Sơn nhưng điện cũng không ổn định và rất nguy hiểm, nhất là mùa mưa lũ”.

Ông Ngô Sĩ Tâm, Chánh Văn phòng UBND huyện Quan Hóa cho biết, toàn huyện Quan Hóa hiện có 3 nhà máy thủy điện đã hòa điện lưới quốc gia.

Trong đó, Thủy điện Trung Sơn có công suất lắp máy 260 MW với 4 tổ máy; Thủy điện Thành Sơn có công suất lắp máy 30 MW với 2 tổ máy. Tuy nhiên, đến nay toàn huyện vẫn còn 8 bản chưa được sử dụng điện lưới.

“Cử tri cũng đã nhiều lần kiến nghị có đề nghị tiếp tục đầu tư xây dựng đường điện lưới quốc gia đối với 8 bản chưa có điện. Trong đó, lộ trình trong năm 2020 sẽ có 4 bản là Bâu, Nót (xã Nam Động) Pượn (xã Trung Sơn) và Yên (xã Hiền Chung) đã được quy hoạch kéo điện”, ông Tâm cho hay.