"Tôi nghĩ đến kỷ lục thế giới"

Nhiều người gọi nghệ sĩ Mai Đình Tới là “gã phù thuỷ” sau khi xem và nghe anh biểu diễn: Thổi sáo bằng mũi, Thổi lá cây, Gõ đàn chén, Kéo đàn bóng điện, Thổi dây ống nước, Đánh đàn cánh cửa… Anh vừa được trao bằng công nhận Kỷ lục Việt Nam hôm 17/8/2008 với sản phẩm độc đáo: Dàn nhạc cụ bằng ống nhựa.

Dàn nhạc được thiết kế rất cẩn thận

Dàn nhạc có chiều ngang 7 m, sâu 5,5 m và cao 6 m, hoành tráng và tuyệt hảo với sự xác nhận của các nhà chuyên môn về chất lượng âm thanh cũng như độ chính xác của nhạc điệu. Dàn nhạc có thể biểu diễn 3 thể loại nhạc với 10 nhạc cụ bao gồm: Sáo, đàn tranh, đàn bầu, đàn nhị, đàn kìm, krông pút, guitar bass, guitar classic, guitar phím lõm và trống. Dàn nhạc sẽ được ban nhạc Tiếng Quê hương trình diễn chương trình ca nhạc độc đáo ngày Lễ Quốc Khánh 2/9 năm nay tại Công viên Văn hóa Đầm Sen.

Gặp anh sau ngày nhận bằng kỷ lục, Mai Đình Tới vẫn đang ở… trên mây. Anh bộc bạch: “Tôi làm ra nó đấy, thế mà sau khi nghe ban nhạc chơi hòa tấu trong buổi lễ xác lập kỷ lục xong tôi vẫn cảm thấy như đang mơ. Tôi vẫn không ngờ mình đã thật sự thành công. Tôi sung sướng quá!”.

Anh mất thời gian bao lâu và hết bao nhiêu ống nhựa để hoàn thành dàn nhạc bằng ống nhựa này?

Ý tưởng có cách đây đúng một năm. Đan xen giữa các công việc hằng ngày, các cuộc biểu diễn trong và ngoài nước là những ngày tháng tôi miệt mài biến ước mơ thành hiện thực. Cũng mất hàng chục đêm thức trắng nghĩ suy, và thời gian hoàn thiện nó là hơn một tháng.

Quan trọng là ý tương ban đầu nhưng khi chọn ống nhựa làm chất liệu cho cả một dàn nhạc, phải chăng vì nó dễ làm?

Khi dàn nhạc chưa ra đời, có ai nghĩ ống nhựa làm được nhạc cụ không? Thật sự, quá trình làm rất nhiều khó khăn vì trong ý tưởng thế nhưng khi thực hiện thì nó lại khác. Ví dụ đàn krông pút, tôi phải mất riêng một tháng rưỡi. Khi làm riêng thì âm thanh rất tốt, nhưng đến lúc gắn nó vào dàn nhạc thì nó lại phát ra âm hoàn toàn khác, nốt đô bỗng hóa nốt xì…

Lại chỉnh, lại sửa. Và điều quan trọng nữa là bạn có biết nhựa sẽ bị mềm ở nhiệt độ bao nhiêu không? Cả một sân khấu dàn nhạc liên thông bằng ống nhựa đặt giữa trời nhiệt đới, khi nắng trưa lên cao sẽ ảnh hưởng thế nào đến độ cứng của ống, an toàn cho nhạc cụ, dàn nhạc và sân khấu ra sao… Tất cả những chi tiết ấy tôi cũng phải nghĩ đến. Không chỉ chất lượng nhạc điệu, âm thanh mà yếu tố an toàn cũng phải đảm bảo. Và cả độ bền màu sắc của ống nhựa nữa… Nhiều chi tiết phải quan tâm lắm.

Quá trình làm dàn nhạc này, có ai hỗ trợ anh và ảnh hưởng của họ thế nào trong việc cho ra đời dàn nhạc bằng ống nhựa?

Về ý tưởng, đến vợ tôi cũng không tin là tôi sẽ làm được. Thế nhưng có hai đơn vị đã tin tưởng và ủng hộ tôi hết lòng đó là Cty nhựa Đàn Hòa và Công viên Văn hóa Đầm Sen. Khi tôi đặt vấn đề yêu cầu tài trợ ống nhựa và địa điểm đặt dàn nhạc, cả hai đơn vị đều đồng ý ngay và hết lòng hỗ trợ dù tôi chẳng đưa ra được bản vẽ thiết kế.

Tất cả chỉ nằm trong đầu tôi thôi. Có khi đang làm, tôi cần đột xuất thêm các ống nhựa, Cty cũng cho người mang đến ngay dù lúc đó đã… quá nửa đêm. Dàn nhạc này ngốn hết 1.500 ống nhựa, 1.200 co và T. Nhưng số nhựa phải bỏ trong quá trình chế tác thì hơn thế nhiều. Còn Công viên Văn hóa Đầm Sen thì bảo “Anh cứ chọn chỗ nào anh thấy đẹp nhất mà đặt”.

Ngoài chất liệu là ống nhựa, dàn nhạc này còn có gì đặc biệt?

Đặc biệt lắm chứ. Đó là 10 nhạc cụ làm bằng ống nhựa. Và nó là hệ thống dàn nhạc liên thông. Cây đàn khi được đặt vào một góc của dàn nhạc thì âm thanh trôi xuống các ống khác và ở bất cứ vị trí nào của “sân khấu dàn nhạc” cũng có thể nghe được. Bản thân cây đàn cũng tham gia làm sân khấu.

Khi nhạc công đứng biểu diễn, họ không chỉ đang đứng trên sân khấu mà là đang đứng trên cây đàn của tôi đấy. Mà cái sân - khấu – dàn - nhạc ấy được gắn kết với nhau không hề có tí keo nào đâu nhá, tất cả gắn nhau bằng cách “cút” (dùng búa đóng cho khớp) mà thôi. Sự độc đáo của nó khiến tôi đang nghĩ đến việc sẽ đưa dàn nhạc ống nhựa tham gia kỷ lục ghi – nét thế giới sắp tới.

Từ trước đến giờ tôi chỉ làm ra được các nhạc cụ hay những dàn nhạc nhỏ cho chính mình chơi mà thôi. Còn lần này, tôi đã làm ra được không phải chỉ 1,2 nhạc cụ mà là một dàn nhạc. Và nó đạt tốt về mặt thẩm mỹ và hơn thế nữa các nhạc công khác đều có thể chơi được. Sau khi nghe các nhạc công biểu diễn, tôi chợt ngộ ra rằng, giờ đây, dàn nhạc ống nhựa đã không còn là của riêng Mai Đình Tới này nữa rồi, không phải của nhựa Đàn Hòa cũng không của riêng Đầm Sen. Nó đủ tư cách đại diện cho Việt Nam tham gia kỷ lục ghi –nét thế giới.

Quả là may mắn khi dàn nhạc của anh hoàn thành kịp để đưa ra trình diễn trong dịp lễ Quốc Khánh…

Vâng, may mắn và cũng là chủ đích của tôi. Tôi muốn dàn nhạc đi vào hoạt động ngày Quốc Khánh như một sự trả ơn. Dẫu thành quả đạt được là cả quá trình tích lũy, trăn trở và khổ luyện của bản thân nhưng vinh quang mà Mai Đình Tới có được lâu nay là nhờ Nhà nước đã tạo mọi điều kiện suốt bao năm qua.