Trả lại tên cho anh, người đã ngã xuống vì Tổ quốc

Hướng về ngày Thương binh Liệt sỹ, chúng ta vẫn thường nhắc nhở nhau, hãy làm tất cả những gì có thể làm được, là trách nhiệm, là bổn phận làm người để tri ân, tưởng nhớ những người Anh hùng đã hy sinh vì độc lập dân tộc. Với nhận thức đó, xin được đề cập về sự nhầm lẫn thông tin của mộ phần một Liệt sỹ tại Nghĩa trang Liệt sỹ Trường Sơn.
 

Bia mộ mang tên người đang sống

Bia mộ ghi tên Liệt sỹ Lưu Sỹ Mùi (Năm sinh 1954. Quê quán: Văn Yên, Đại Từ, Thái Nguyên. Nhập ngũ đơn vị 559. Hy sinh ngày 14/12/1972).

Faceboook của nhà báo Lưu Sỹ Mùi (người ôm bia mộ Liệt sỹ) đăng tải hình ảnh ông và mọi người về thăm Nghĩa trang Liệt sỹ Trường Sơn

Từ gần 20 năm trước, ông Lưu Sỹ Mùi (Quê quán ở xã Văn Yên, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên) là nhà báo, công tác tại Báo Thái Nguyên đã từng biết và kể về sự nhầm lẫn trên. Gần đây, trên Facebook của mình, ông Mùi còn đăng tải hình ảnh đang đứng trước bia mộ tại Nghĩa trang Liệt sỹ Trường Sơn ghi tên chính mình. Tuy nhiên, bản thân ông Mùi lại không đi bộ đội và chưa hề kinh qua quân ngũ. Có thể nào đang tồn tại một đối tượng nghiễm nhiên hưởng chế độ của Liệt sỹ mang tên Lưu Sỹ Mùi ở xã Văn Yên hay không?. Xuất phát từ lo lắng đó, chúng tôi đã làm việc với Phòng Lao động - TBXH huyện Đại Từ.

Tại công văn số 62 ngày 10/04/2017 của Phòng LĐTBXH huyện Đại Từ phúc đáp công văn của Văn Phòng Đại diện Báo NNVN Khu vực Việt Bắc và đề nghị Sở LĐTBXH tỉnh Thái xem xét giải quyết, nêu rõ: Tổng số Liệt sỹ của huyện Đại Từ là 1556; trong đó thời kỳ chống Pháp có 145 Liệt sỹ, chống Mỹ có 1277 Liệt sỹ và tham gia chiến tranh biên giới có 134 Liệt sỹ. Qua rà soát danh sách các Liệt sỹ xã Văn Yên không có liệt sĩ nào là Lưu Sỹ Mùi.

Công văn 62 cũng nêu rõ, ông Lưu Sỹ Mùi (quê xóm Đình 2, xã Văn Yên, công tác tại Báo Thái Nguyên hiện tại đã nghỉ hưu tại Thành phố Thái Nguyên) có anh trai là Liệt sỹ Lưu Sỹ Hợi, sinh năm 1947, nhập ngũ tháng 05/1966, hy sinh ngày 30/6/1967 trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, bằng TQGC số 8736B. Hiện tại, phần mộ Liệt sỹ Lưu Sỹ Hợi đang ở Nghĩa trang Liệt sỹ Trường Sơn.

Công văn số 62 ngày 10/04/2017 của Phòng LĐTBXH huyện Đại Từ (Thái Nguyên)

Liệt sỹ Lưu Sỹ Hợi hy sinh ngày 30/06/1967, trong khi phần mộ của Liệt sỹ bị nhầm lẫn lại ghi ngày hy sinh là 14/12/1972. Thời gian cách nhau hơn 5 năm trong chiến tranh thì rất ít khả năng có sự liên kết nào đó. Có rất nhiều giả thuyết được đưa ra. Nhiều người chung nhận định rằng hài cốt của Liệt sỹ khi được mai táng có vật dụng nào đó mang tên Lưu Sỹ Mùi. Về xã Văn Yên, chúng tôi đã tìm được câu trả lời có cơ sở xác đáng hơn.

Cựu binh Lưu Sỹ Mùi

Sổ vàng truyền thống cách mạng của xã Văn Yên ghi danh 66 Liệt sỹ. Trong đó, không hề có tên Liệt sỹ Lưu Sỹ Mùi. Nói về sự nhầm lẫn trên, ông Ngô Văn Thắng (Chủ tịch UBND xã Văn Yên) cho biết, trên địa bàn xã Văn Yên có 2 người tên là Lưu Sỹ Mùi. Ngoài ông Mùi nhà báo còn có ông Lưu Sỹ Mùi sinh ngày 20/7/1954. Tháng 12/1971 - 12/1972, ông đi bộ đội thuộc đơn vị huấn luyện tại Sơn Tây Hòa Bình; Tháng 12/1972 - 3/1973 ông đi chiến trường miền Nam, chiến đấu ở Thượng Lào tọa độ B5, bị thương ngày 14/12/1972, được đơn vị đưa vào Viện điều trị 3 tháng; Tháng 3/1973 - 12/1975, ông làm vệ binh tại trường Sỹ quan đặc công Hòa Bình; Tháng 12/1975 - 12/1977, ông xuất ngũ về địa phương xã Văn Yên, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, làm Bí thư HTX Hợp Nhất, xã Văn Yên; Tháng 12/1977 - 08/1978, làm ruộng tại xã Văn Yên, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên; Tháng 8/1978 - 12/1978, tái ngũ học trường Sỹ quan đặc công tại Chu Lai - Đà Nẵng; Tháng 12/1978, ông Huấn luyện ở Tiểu đoàn đặc Công tại Thịnh Đán, Thái Nguyên; Tháng 12/1978 - 12/1987, Chỉ huy quân tại mặt trận Cao Bằng thuộc đơn vị Sư đoàn 322 trực thuộc Quân khu 1; Tháng 12/1987 đến nay, về nghỉ chế độ Bệnh binh tại xã Văn Yên, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên.

Cựu binh Lưu Sỹ Mùi và Huân chương chiến sỹ vẻ vang do Chủ tịch Hội đồng Nhà nước tặng thưởng.

Kinh qua 2 cuộc chiến vệ quốc, đón tuổi 64, cựu binh, Bệnh binh Lưu Sỹ Mùi dù vóc dáng nhỏ thó nhưng vẫn còn nhanh nhẹn lắm. Tố chất người lính đặc công giúp ông phản ứng linh hoạt. Vậy nhưng, khi nghe chúng tôi hỏi về phần mộ Liệt sỹ ghi danh chính mình, thái độ ông Mùi bỗng trùng xuống, nghẹn ngào.

Hồi ức tàn khốc của ngày 14/12/1972 như ùa về hiển hiện khiến ông so người vì lạnh, tìm thành ghế để tựa người, mắt rơm rớm, ông kể: Đó là ngày ông bị thương và cũng là ngày hy sinh ghi trên bia mộ của liệt sỹ bị nhầm lẫn đáng tiếc là Lưu Sỹ Mùi. Tọa độ B5 Thượng Lào giữa trưa ngày 14/12/1972. Ông Mùi và đơn vị chiến đấu của mình bị 2 máy bay phản lực và 3 chiếc B52 của Mỹ chút bom ồ ạt.

Chiến sỹ Lưu Sỹ Mùi còn chưa kịp định thần thì đã thấy thủ trưởng của mình ngã xuống. Làm liên lạc viên cho Đại đội trưởng Nguyễn Duy Hiến nên lúc nào chiến sỹ Mùi cũng đi bên cạnh thủ trưởng, ông nhào xuống bên cạnh nhưng Đại đội trưởng của ông đã vĩnh viễn nằm xuống mà không kịp nói một lời nào. Chưa kịp hoàn hồn, trong hỗn độn, nhiều chiến sỹ tử trận, bị thương, giữa bom đạn mịt mù, ông lại nhận ra người chiến sỹ đồng hương Đại Từ là Trần Văn Kỳ bị thương nặng.

Ông lao đến bên cạnh chiến sỹ Kỳ, nâng đầu đồng đội trên tay, ông cúi xuống hút hết máu mồm, máu mũi ộc ra nghẹt cứng đường hô hấp của anh. Những đồng đội khác chạy lại thì cũng là lúc ông thấy một tia sáng lạnh thấu xuyên qua cơ thể mình, cơ thể rệu rã, mắt ông mờ đi, ông chìm vào mê sảng.

Khi tỉnh dậy, ông Mùi thấy mình đang trong bệnh viện và đến giờ ông cũng không biết đó là bệnh viện nào. Bác sỹ cho biết, ông bị mảnh bom và sức ép khiến máu mất nhiều nên đã ngất lịm. Vì áo quần không còn lành lặn và phải mặc quần áo bệnh nhân nên thẻ căn cước quân nhân của ông bị thất lạc. Ông nghĩ, liệu có thể rằng, căn cước của ông đã được thu gom cùng với thi thể người Đại đội trưởng của mình hoặc bất kể một đồng đội nào đó của ông đã hy sinh giữa buổi trưa ngày 14/12 định mệnh ấy.
 

Thà như vô danh

Các anh - những người con ưu tú của đất mẹ anh hùng đã luôn một lòng quyết bảo vệ Tổ quốc, gìn giữ bờ cõi non sông đất nước. Những người con bất khuất, kiên cường đã anh dũng hy sinh vì độc lập, tự do cho dân tộc, vì sự toàn vẹn lãnh thổ. Các anh ra đi vĩnh viễn khi trưa kịp dùng bữa trưa ngày 14/12. Chắc các anh sẽ lạnh lòng lắm! Không gì có thể bù đắp được những hy sinh, mất mát to lớn đó. Chúng ta vẫn phải chấp nhận một thực tế là còn rất nhiều những tồn tại, thiếu xót mà không thể nào thay đổi, bù đắp được. Đó là hàng vạn liệt sỹ không tên, không tuổi,...”trắng hàng bia những ngôi sao không nói, rưng rưng cỏ mọc dưới chân”...Chính vì vậy mà chúng ta càng phải nỗ lực, quyết liệt, rõ ràng, mạnh mẽ để khắc phục những tồn tại khi biết rõ đó là sự nhầm lẫn do chiến tranh, bởi chiến tranh.

Sổ vàng truyền thống cách mạng của xã Văn Yên không có tên Liệt sỹ nào là Lưu Sỹ Mùi

Cựu binh Lưu Sỹ Mùi cho biết, hồi tháng 8/1978 - 12/1978, ông tái ngũ học trường Sỹ quan đặc công tại Chu Lai (Đà Nẵng). Như có sự sắp đặt, ông đã thuê ở trọ vào chính ngôi nhà của người vợ Thủ trưởng Nguyễn Duy Hiến của mình. Ngủ trong căn nhà của Thủ trưởng, trong cơn mơ, ông đã thấy Thủ trưởng về gọi mà trách rằng, tại sao khi tớ hy sinh, cậu nằm ngay bên cạnh mà lại không nhớ đến tớ?. Theo ông Mùi, có thể đó là vấn đề tâm linh nhưng thực tế thì phần mộ của Liệt sỹ Nguyễn Duy Hiến vẫn không biết đang ở đâu.

Ông không trách việc nhầm lẫn ghi bia mộ Liệt sỹ mang tên người đang sống nhưng ông có vẻ giận vì tại sao đã biết là nhầm lẫn mà lại để tồn tại lâu đến vậy. Mấy năm trước, ông đã cho các con của mình tìm đến tận ngôi mộ để chụp ảnh. Dưng dưng buồn, ông trải lòng, Liệt sỹ trong phần mộ, linh cốt ấy, linh hồn ấy làm sao có thể siêu thoát khi mang danh một người khác. Và bản thân ông, mãi hoài trăn trở như còn một món nợ lớn với gia đình Thủ trưởng Nguyễn Duy Hiến mà không biết làm thế nào trả được. Sự việc được phát hiện đã lâu, ông mong muốn xóa tên ông trên bia mộ không phải vì sợ hãi gì mà muốn chính đồng đội của ông, người nằm xuống được trả lại chính danh, hoặc thà là vô danh.