Hội nghị triển khai thực hiện Quyết định 445 của Thủ tướng Chính phủ về thí điểm củng cố và phát triển HTX trong lĩnh vực nông nghiệp tại ĐBSCL
Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Trần Thanh Nam đồng chủ trì hội nghị với ông Võ Kim Cự, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, ông Nguyễn Trung Hiếu, Phó BCĐ Tây Nam Bộ, cùng sự tham dự của Bộ KH&ĐT, Bộ Công Thương và các tỉnh ĐBSCL.
Quyết định 445 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 21/3/2016, với tên gọi Đề án “Thí điểm hoàn thiện, nhân rộng mô hình HTX kiểu mới tại vùng ĐBSCL giai đoại 2016-2020”. Sau hơn 5 tháng lắng nghe nhiều ý kiến đóng góp, quyết định này đến nay đã có kế hoạch cụ thể để các tỉnh vào cuộc.
Thứ trưởng Trần Thanh Nam cho rằng: Trước tiên, sẽ thí điểm ở mỗi tỉnh từ 10-15 HTX, ưu tiên các vấn đề nóng là: Nâng cao năng lực quản trị, đào tạo cán bộ quản lý của HTX. Huy động các nguồn lực cho HTX. Đẩy mạnh liên kết, mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản và hỗ trợ kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển SX cho các HTX. Thứ trưởng cũng cho biết, củng cố, phát triển HTX sẽ là một trong những tiêu chí để xét công nhận xã NTM.
Ông Christian Staacke, Cố vấn trưởng dự án Liên minh HTX Đức tại Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm rằng: Nông dân ĐBSCL đang thay đổi làm ra sản phẩm từ số lượng chú ý đến chất lượng. Chuyển từ SX nhỏ lẻ sang lớn hơn bằng cách liên kết. Sự chuyển biến này không phải diễn ra dễ dàng mà người nông dân phải thấy được lợi ích mới tham gia.
Theo ông Christian Staacke, mỗi HTX phải xác định được thế mạnh của mình. Công việc nào HTX có thể đảm đương được một cách tốt nhất trong chuỗi giá trị thì làm chứ không phải ôm đồm hết. “Xu hướng kinh doanh là rất thành công trong việc phát triển HTX. Quyết định 445 là điểm khởi đầu cho việc phát triển hàng triệu nông dân ĐBSCL tốt hơn”. Ông Christian nói.
Ông Nguyễn Văn Đồng, GĐ Sở NN-PTNT Hậu Giang cho rằng: Các tỉnh rất trông chờ để triển khai quyết định 445 thật sớm. Hậu Giang đã khảo sát và chọn được 12 HTX để thực hiện. Tuy nhiên, cần chú ý đến các HTX trong vùng quy hoạch, các địa bàn gần nhau để tiến tới liên hiệp HTX và liên kết vùng.
Về nhân lực cho HTX, ông Đồng thẳng thắn cho rằng: “Các chủ nhiệm HTX hiện nay chủ yếu sống lâu lên lão làng. Do đó, chỉ cần ghi có chính sách thu hút nguồn nhân lực chứ không cần cụ thể là sinh viên tốt nghiệp mới ra trường để dễ vận dụng”.
Ngoài ra, ông cũng đề nghị muốn thành công phải có Đảng tham gia, hệ thống chính trị phải vào cuộc. Nhất là phải thành lập Ban chỉ đạo cấp tỉnh chứ không chỉ là Tổ như dự thảo kế hoạch. Trong đó, trưởng ban là PCT tỉnh, phó ban là GĐ Sở NN-PTNT, Chủ tịch LMHTX và phải có thêm GĐ Sở KH&ĐT thì mới ổn.
Ông Nguyễn Đức Phước, Phó Chủ tịch Liên minh HTX TP Cần Thơ cho rằng: Trong tiêu chí chọn lựa HTX của đề án thuộc 3 lĩnh vực lúa gạo, thủy sản, trái cây và dịch vụ tổng hợp có liên quan đến 3 lĩnh vực đó. Cần Thơ có HTX trong lĩnh vực thủy sản (nuôi cá tra) doanh thu khoảng 300 tỷ. Thực tế, HTX này đang liên kết với nông dân làm theo chuỗi giá trị. Mặc dù đã có Luật HTX năm 2012, nhưng ông băn khoăn đến việc thuế thu nhập, thuế chồng thuế của HTX.
Ông Võ Công Minh, Phó Chủ tịch Liên minh HTX Đồng Tháp cho biết: Tỉnh Đồng Tháp đang phát triển 2 mô hình HTX kiểu mới. Tạm thời chỉ có HTX về lúa làm ăn hiệu quả nhưng vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn. Đơn vị đang phối hợp Sở NN-PTNT tham mưu cho tỉnh thành lập Ban chỉ đạo để thực hiện quyết định trên. Ông Minh cho rằng, cái cần trước mắt là phải củng cố các HTX đang có, hướng tới xây dựng Liên hiệp HTX. Trong đó, tỉnh Đồng Tháp phát triển ngành hàng thế mạnh lúa gạo, trái cây và cá tra.
Cái cần nhất hiện nay, phải hoàn thiện quy hoạch phát triển HTX và phải đảm bảo quy hoạch gắn với phát triển của từng tỉnh, liên tỉnh, của cả vùng ĐBSCL
Nói về những khó khăn, ông Minh nhấn mạnh vấn đề nguồn nhân lực. Theo ông Minh, cán bộ chuyên trách thì ít, chuyên môn nghiệp vụ còn hạn chế. Thực tế, nguồn nhân lực hiện nay không đủ cả về chất và lượng.
Ông Nguyễn Thành Nam, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Sóc Trăng tán thành với các kế hoạch được hội nghị đưa ra. Tuy nhiên, theo ông để đạt kế hoạch này thì cần có nhiều chính sách ưu đãi, hỗ trợ hơn nữa đối với các HTX. Cụ thể, ông Nam cho rằng về vấn đề thuế đã có những ưu đãi, nhưng hiện nay hầu như tất cả các HTX đều có khoảng trên dưới 50 xã viên và nằm gọn trên địa bàn một xã. Vậy nên chăng việc tiêu thụ sản phẩm trên địa bàn xã này không cần phải đóng thuế.
Ông Nam cũng cho biết, một trong những khó khăn cơ bản của các HTX trên địa bàn đang gặp là việc xây dựng trụ sở. Từ đó, đại biểu đến từ Sóc Trăng kiến nghị giữa Trung ương và địa phương nên có chính sách hỗ trợ phần nào để HTX nhẹ bớt gánh nặng.
Ông Võ Kim Cự, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam cho biết: Cái cần nhất hiện nay, phải hoàn thiện quy hoạch phát triển HTX và phải đảm bảo quy hoạch gắn với phát triển của từng tỉnh, liên tỉnh, của cả vùng ĐBSCL. Phát triển HTX kiểu mới là điều tất yếu, nhưng phải đi cùng với các sản phẩm chủ lực, có quy mô lớn hoặc tương đối lớn.
Bên cạnh đó, cần nâng cao chất lượng sản phẩm làm ra để cạnh tranh giá với thị trường nhiều nước trên thế giới. Cần áp dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, nguồn nhân lực đảm bảo sự phát triển để hướng tới sự đồng nhất. “Tiêu thụ sản phẩm hiện nay còn hạn chế, nhưng các HTX lại rất cần liên kết tiêu thụ sản phẩm. Theo tôi, tiêu thụ sản phẩm trong tương lai phải có tổ chức, tập thể thì mới đáp ứng được”. Ông Cự nói.
| Trong kế hoạch triển khai này, đặc biệt chú trọng đến vai trò của truyền thông. Theo đó, Cục Kinh tế hợp tác và phát triển nông thôn xây dựng một chương trình truyền thông, quảng bá phát triển HTX nông nghiệp kiểu mới, thông qua các kênh truyền hình, báo chí, Internet, panô và tổ chức sự kiện. |
