Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu về báo cáo việc làm mới công bố. Ảnh: AP.
Bốn tháng trước, kế hoạch của Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lại vào tháng 11 là khá rõ ràng. Các cử tri được hỏi câu hỏi tương tự mà Ronald Reagan đưa ra trong chiến dịch tranh cử lần thứ hai thành công vào năm 1984: Bạn có giàu có hơn bốn năm trước không?
Nước Mỹ bước vào đầu năm 2020 có mức thất nghiệp thấp kỷ lục và một thị trường chứng khoán cao kỷ lục. Đó là nền kinh tế Mỹ lớn nhất trong lịch sử, ông Trump ca ngợi như vậy. Một nền kinh tế, ông tin rằng, nhờ đó sẽ đưa mình trở lại Nhà Trắng bằng con đường hiệu quả.
Sang tháng 6, môi trường bầu cử thay đổi hoàn toàn. Đã qua rồi thời kì việc làm phong phú, thay vào đó là 40 triệu người Mỹ nộp đơn xin thất nghiệp do quy định phong tỏa kìm chế virus Corona. Các doanh nghiệp đang đóng cửa. Suy thoái dần hiện ra.
Covid-19 ở Mỹ đã cướp đi khoảng 110.000 sinh mạng và làm 1,9 triệu người nhiễm bệnh, đặt mọi chú ý đến khả năng lèo lái đất nước vượt qua khủng hoảng của ông Trump. Và đó là tình hình diễn ra trước khi đường phố nổ ra trong cuộc biểu tình bạo lực trong tuần này.
Vài tháng đầy biến động đã chứng kiến Joe Biden, người đàn ông chắc chắn là ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ, giành được một số lượng lớn ủng hộ so với ông Trump trong một cuộc thăm dò ý kiến trong khi ngồi trong tầng hầm tòa nhà ở Delwar để tự cách ly.
Ở cấp độ quốc gia, ông Biden hiện có mức ủng hộ cao hơn ông Trump 7%, theo trung bình các cuộc thăm dò đáng tin cậy của Real Clear Politic. Barack Obama chỉ dẫn trước khoảng 2% trong cùng giai đoạn trong hai lần tranh cử tổng thống thành công của ông.
Trên các bang là chiến trường bầu cử - nơi mà thực sự sẽ quyết định thắng hoặc thua trong bầu cử - tình hình với ông Trump cũng tệ như vậy. Thăm dò ý kiến do tờ Telegraph thực hiện hồi tháng trước tiết lộ rằng ông Trump đứng sau cả sáu bang mà ông giành chiến thắng sít sao trong bầu cử năm 2016.
Tổng thống nổi giận ở nơi riêng tư và từ chối theo dõi ông Biden ở nơi công cộng.
“Tôi không phải là người thất bại trước Joe Biden”, ông Trump nói một cách hoài nghi với các nhà lãnh đạo chiến dịch của mình theo các báo cáo truyền thông rộng rãi của Hoa Kỳ.
Tác động chính trị của các cuộc biểu tình, sự phẫn nộ của đất nước, sự bất công phân biệt chủng tộc lan rộng đến hơn 140 thành phố trong tuần này, vẫn còn hiện hữu. Dấu hiệu ban đầu không tốt cho Tổng thống.
Gần 78% trả lời ‘Có’ với câu hỏi, “Bạn có nghĩ rằng sự tức giận dẫn đến những cuộc biểu tình này là hợp lý?” trong một cuộc thăm dò ý kiến.
Thời điểm này, chiến lược giành chiến thắng của ông Trump, dường như có hai điểm.
Đầu tiên: hạ thấp ông Biden. Cựu Phó tổng thống Mỹ bị mô tả như già nua, cực đoan, phóng túng, phân biệt chủng tộc.
Thứ hai, quay trở lại kế hoạch ban đầu. Nền kinh tế đã ở trong tình trạng đóng băng sâu. Nếu nó có thể bắt đầu tan băng đúng lúc, với việc dỡ bỏ phong tỏa và người Mỹ quay trở lại làm việc, thì có thể thấy những kết quả hồi phục vào tháng 11.
Hy vọng này, về một sự phục hồi kinh tế trở lại giúp hồi sinh triển vọng tái đắc cử của ông, đã quá rõ ràng vào ngày 5/6. Nghe tin con số thất nghiệp của Mỹ thực sự giảm từ tháng 4 đến tháng 5, với 2,5 triệu việc làm bổ sung, ông Trump đã ra một phát biểu báo chí đầy ngẫu hứng.
Các số liệu thống kê là "rất lớn", và "gây sốc", ông Trump nói trong khi hầu như không đề cập đến các cuộc biểu tình chống phân biệt chủng tộc lớn nhất trong nửa thế kỷ.
“Ngay bây giờ, chúng tôi khai trương, chúng tôi mở cửa bằng tiếng vang”, ông Trump tuyên bố, thêm vào sự tăng trưởng kinh tế mà ông hy vọng sẽ đến: Đây là một điều tốt hơn so với hình V. Đây là một tốc độ tên lửa".
Nhưng sự nhiệt tình nhấn mạnh sự nguy hiểm chính trị. Tổng thống biết một phép màu kinh tế, về sự phục hồi mạnh mẽ mà ông có thể tạo được sự tin cậy, là cơ hội tốt nhất để tái đắc cử.
Vấn đề? Ngày bỏ phiếu còn chưa đầy năm tháng.
