Ông Dương Nghĩa Quốc, GĐ Sở NN-PTNT Đồng Tháp
Đã hơn một tháng chính quyền và nông dân Đồng Tháp chống chọi quyết liệt với lũ, canh giữ đê, bảo vệ lúa thu đông khi đỉnh lũ trên mức báo động 3. Hiện nay, nước xuống dần, sản lượng lúa cả năm của tỉnh Đồng Tháp đã vượt con số 3 triệu tấn, cao nhất từ trước đến nay. 
Báo NNVN đã có cuộc phỏng vấn TS Dương Nghĩa Quốc, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Đồng Tháp về kết quả SXNN của tỉnh trong năm 2011 này.
Xin ông đánh giá chung về kết quả SXNN của tỉnh trong năm 2011?
Năm 2011 tuy gặp nhiều khó khăn về thiên tai, dịch bệnh, nhưng các chỉ tiêu cơ bản về SXNN đều đạt kế hoạch đề ra. Tuy vụ 3 lũ lớn, nhưng sản lượng lúa của tỉnh Đồng Tháp đã vượt con số 3 triệu tấn cả năm, cao nhất từ trước đến nay, trong đó có gần 60% lúa chất lượng cao. Hoa màu và cây công nghiệp ngắn ngày đạt 31.399 ha, cao hơn so với cùng kỳ 3.491 ha. Sản lượng cá tra đạt 305.000 tấn, cao hơn năm 2010 là 13.519 tấn. Để đạt được kết quả trên, Sở NN-PTNT đã triển khai thực hiện các giải pháp ngay từ đầu năm.
Năm 2011 tỉnh đã hỗ trợ cho nông dân lãi suất vay là 254,9 triệu đồng để mua 100 máy gặt đập liên hợp (GĐLH). Nâng tổng số máy phục vụ cho sản xuất nông nghiệp trên toàn tỉnh đến nay là: 1.085 máy GĐLH, 917 máy gặt xếp dãy, 15 máy gom suốt, 683 lò sấy, 3.633 máy xới tay 2 bánh, 1.811 máy cày, 11.876 công cụ sạ hàng, 762 trạm bơm điện, 257 trạm bơm đầu, 30.818 máy phun thuốc trừ sâu có động cơ, 1.967 máy suốt, 13 máy sạ hàng - phun xịt.
Kết quả tỷ lệ diện tích cơ giới hóa khâu thu hoạch lúa ước đạt 60% diện tích xuống giống, tăng hơn 9% so với năm 2010; nông dân đã giảm chi phí sản xuất nhờ thu hoạch bằng máy bình quân 900.000 đồng/ha và giảm đáng kể lượng lúa thất thoát trong khâu thu hoạch. Tính trên toàn tỉnh, giảm chi phí sản xuất nhờ thu hoạch lúa bằng máy khoảng 270 tỷ đồng.
Ông có thể phân tích thiệt hại do mùa lũ năm nay đối với SXNN của tỉnh?
Đồng Tháp năm nay phải đối phó với trận lũ với mực nước gần bằng năm 2000, nhưng nhìn chung thiệt hại hại do lũ thấp nếu so với Campuchia hay Thái Lan, như vậy cho thấy các bờ bao chống lũ kết hợp giao thông nông thôn, các tuyến dân cư tập trung đã phát huy tác dụng, góp phần hạn chế thiệt hại do lũ đến mức thấp nhất.
Về mặt thiệt hại do lũ, ngoài 2.073 ha bị mất trắng do vỡ đê, còn 345 ha hoa màu bị ngập úng, trong đó mất trắng 19 ha, ngập 123.000 giỏ hoa kiểng, ước thiệt hại 360 triệu đồng, 5.848 ha vườn cây ăn trái bị ngập, trong đó mất trắng 3,5 ha.
Diện tích cây ăn trái bị ngập vẫn tiếp tục gia tăng do nước lũ ở các huyện phía Nam còn tăng do ảnh hưởng của triều cường và nước lũ ở thượng nguồn đổ về. Nhưng bên cạnh đó lũ còn có lợi là mang lượng phù sa lớn đổ về, vệ sinh đồng ruộng hứa hẹn vụ ĐX 2011-2012 thắng lợi, nguồn lợi thủy sản khai thác đánh bắt cá tự nhiên rất lớn.
Định hướng của ngành nông nghiệp trong những năm tới về vấn đề lúa vụ 3 như thế nào?
Lần đầu tiên Đồng Tháp xuống giống lúa vụ thu đông được 98.858 ha, lớn nhất từ trước đến nay, nhưng chỉ có 2.073 ha bị ngập (2,1%), năng suất 5,24 tấn/ha (đã thu hoạch 77.485 ha, sản lượng 406.021 tấn). Thời gian tới tỉnh vẫn duy trì sản xuất lúa vụ thu đông vì đây là vụ giải quyết lúa lúc giáp hạt và để giống cho vụ ĐX.
Tỉnh sẽ tập trung vào các việc: Chỉ đạo chặt chẽ lịch xuống giống tập trung trước tháng 7 để né lũ, không trễ quá đầu tháng 8. Như vậy sẽ thu hoạch tháng 9, cắt đứt nguồn sâu bệnh cho lúa ĐX. Gia cố các bờ đê ở các huyện phía Bắc. Các đê này kết hợp tuyến dân cư để có lực lượng tại chỗ gia cố đê khi nước lớn.
Trước mắt cần tập trung thực hiện những biện pháp gì cho vụ lúa ĐX, thưa ông?
Cần tập trung thực hiện những biện pháp sau:
- Vệ sinh đồng ruộng để diệt nguồn lưu tồn của sâu bệnh hại; thu bắt, tiêu diệt ốc bươu vàng trước khi xuống giống, trang bằng mặt ruộng nhằm giúp quản lý tốt dinh dưỡng và dịch hại, tạo điều kiện cho lúa phát triển tốt ngay từ đầu vụ. Những vùng canh tác 3 vụ còn nhiều gốc rạ tươi, lúa rài, lúa chét, cần cày xới, chôn vùi xác bã hữu cơ trước xuống giống 25-30 ngày tạo điều kiện cho xác bã thực vật tươi phân huỷ tốt; nếu đất không bảo đảm thời gian cách ly cần bơm và tháo nước rửa độc chất hữu cơ, bón vôi trước khi xuống giống, hạn chế nguy cơ ngộ độc hữu cơ.
- Xử lí đúng quy trình kỹ thuật cho các vườn cây ăn trái sau lũ để bảo vệ vườn cây. Khai rãnh ở mặt liếp, bơm thoát nước trong mương để hạ nhanh mực thuỷ cấp trong liếp, giúp vườn cây thông thoáng.
- Gia cố đê bao, cống bọng, nạo vét hệ thống thủy lợi nội đồng, đường nước tưới tiêu để bảo đảm cho việc tiêu thoát, chống úng tốt và chủ động trong quản lý mực nước ruộng để thu bắt, quản lý ốc bươu vàng, cỏ dại và lúa cỏ ngay từ đầu vụ. Điều tra đánh giá thiệt hại của các hộ nông dân trong mùa lũ, để kịp thời hỗ trợ nông dân trong sản xuất các vụ kế tiếp.
- Xây dựng kế hoạch bảo vệ sản xuất, quy hoạch hệ thống đê bao và hệ thống công trình thuỷ lợi sau lũ để chuẩn bị sản xuất nông nghiệp vụ ĐX 2011-2012. Đặc biệt là qui hoạch lại vùng sản xuất theo từng mùa vụ, bố trí diện tích, mùa vụ hợp lý, lập kế hoạch xuống giống lúa vụ 3 năm 2012 sao cho đến khi mùa lũ về là lúa đã thu hoạch được.
Xin cám ơn ông!
