Tự hào với cả nước

Niềm tự hào đó có được nhờ sự chỉ đạo sáng tạo, quyết liệt và đúng đắn của các cấp uỷ Đảng, chính quyền từ tỉnh đến tận xã, thôn, và không thể thiếu được sự đóng góp to lớn của nhân dân.

Đi trước một bước

Sáng 22/5, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã tổ chức Hội nghị Sơ kết 3 năm thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM giai đoạn 2011 - 2020.

Ông Hà Hoà Bình, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc, cho biết: Khi triển khai xây dựng NTM, Vĩnh Phúc đã được kế thừa thành quả sau 4 năm thực hiện Nghị quyết số 03 của Tỉnh uỷ (năm 2006) về “Phát triển nông nghiệp, nông thôn và nâng cao đời sống dân”. Vì thế cơ sở hạ tầng, kinh tế xã hội ở nông thôn được đầu tư nâng cấp, nhiều công trình ở các xã đã đạt chuẩn hoặc gần chuẩn tiêu chí NTM.

Sau 3 năm triển khai thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM, bộ mặt nông thôn ở Vĩnh Phúc đã có nhiều đổi mới. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn từ 17,28 triệu đồng (năm 2011) tăng lên 27 triệu đồng (năm 2013).

Hạ tầng thiết yếu được quan tâm xây dựng. Toàn tỉnh đã cứng hoá được 84% đường trục xã; 80,2% đường trục thôn, xóm. Tính đến cuối năm 2013, toàn tỉnh đã có 20 xã đạt chuẩn NTM (chiếm 17,86%), so với cả nước đứng thứ nhất về tỷ lệ và đứng thứ nhì về số xã đạt chuẩn. Bình quân chung toàn tỉnh đạt 11,27 tiêu chí/xã, so với năm 2010 tăng 4,61 tiêu chí.

Ông Nguyễn Tiến Phong, GĐ Sở NN- PTNT, đánh giá: Một trong những vấn đề được chỉ đạo và thực hiện quyết liệt trong thời gian qua là phát triển SX, nâng cao thu nhập cho bà con. Cơ cấu cây trồng, vật nuôi và mùa vụ được chuyển dịch tích cực theo hướng SX hàng hoá. Các tiến bộ kỹ thuật được áp dụng rộng rãi. Đã hình thành nhiều mô hình chuyên canh SX hàng hoá. Đặc biệt, các hộ nghèo được tiếp cận với các dịch vụ xã hội cơ bản và phấn đấu vươn lên thoát nghèo.

Những cách làm sáng tạo

Ở Vĩnh Phúc, mỗi huyện, mỗi xã có những cách làm đặc thù riêng để huy động sức dân và xây dựng NTM. Sông Lô với đặc thù của một huyện miền núi mới được thành lập, cơ sở vật chất kỹ thuật vừa yếu lại vừa thiếu, thu ngân sách trên địa bàn đạt thấp, SXNN gặp nhiều khó khăn, đất đai canh tác nhỏ lẻ, xây dựng NTM là việc làm rất khó.

Vậy mà trong 3 năm qua các xã trong huyện đã huy động được hàng nghìn tỷ đồng cho xây dựng NTM, trong đó người dân đóng góp tiền mặt hàng trăm tỷ đồng, tự nguyện hiến gần 10 ha đất, hàng vạn ngày công lao động, phá dỡ hàng nghìn mét tường rào phục vụ cho công cuộc xây dựng NTM.

Ông Nguyễn Xuân Đài, Bí thư Huyện uỷ Sông Lô, chia sẻ: Thực hiện một nhiệm vụ lớn, yêu cầu nguồn lực nhiều trong điều kiện một huyện nghèo thì muốn thành công trước tiên phải làm sao để cho nhân dân hiểu: Xây dựng NTM là gì? Tại sao phải làm? Ai làm và làm như thế nào? Phải để họ nhận thức được rõ trách nhiệm của mỗi người, từ đó làm dấy lên phong trào "Toàn dân chung tay xây dựng NTM".

Để đạt được hiệu ứng đó, công tác tuyên truyền có vai trò đặc biệt quan trọng, đặc biệt là tuyên truyền miệng và tuyên truyền thông qua các hội thi “Tìm hiểu về chương trình xây dựng NTM”. Đồng thời, phải phát huy tốt quy chế dân chủ cơ sở theo phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” là chìa khoá để huy động nguồn lực nhân dân.

Năm 2013, huyện Sông Lô đã có 3 xã hoàn thành Chương trình xây dựng NTM, trong đó có xã Nhạo Sơn không nằm trong danh sách xã điểm của tỉnh và nhận được sự hỗ trợ của địa phương rất khiêm tốn.

Ở xã Tam Phúc (huyện Vĩnh Tường) có một khẩu hiệu được nhiều đại biểu chú ý, đó là: “Huy động nguồn lực từ cộng đồng là quyết định, sự tham gia của DN là quan trọng, sự hỗ trợ của Nhà nước là cần thiết để xây dựng NTM”.

Chủ tịch UBND xã Tam Phúc Trần Thị Huệ cho biết: “Tam Phúc đã triển khai thực hiện cụ thể từng nhiệm vụ, từng đối tượng tham gia. Xây dựng GTNT vận động người dân hiến đất mở rộng đường. Toàn bộ đường ngõ, xóm do nhân dân trong ngõ tự đóng góp kinh phí xây dựng. Xây dựng hệ thống rãnh thoát nước thải trong các đường ngõ, xóm do nhân dân tự làm.

Chính quyền xã cũng chủ động tổ chức hội nghị mời con em quê hương thành đạt về dự, huy động sự chung tay góp sức xây dựng NTM. Chỉ một buổi họp đã huy động được 263 triệu đồng. Đến hết năm 2013, nhân dân trong xã đã góp tiền mặt trên 30 tỷ đồng".

Nhân dân góp hơn 875 tỷ đồng

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc Phùng Quang Hùng đã chỉ ra những bài học kinh nghiệm trong xây dựng NTM. Thứ nhất là phải kiểm tra giám sát quyết liệt, liên tục và không có chuyện đánh trống bỏ dùi.

“Thừa hưởng thành quả sau 4 năm thực hiện Nghị quyết 03 của Tỉnh uỷ, chúng ta cứ tưởng quy hoạch của mình đã tốt lắm rồi, ai cũng chủ quan. Nhưng đến năm 2011, khi xét lại mới thấy chưa có xã nào hoàn thành. Tỉnh uỷ, UBND chỉ đạo quyết liệt, chỉ trong vòng 6 tháng từ cuối năm 2011, Vĩnh Phúc làm xong tất quy hoạch, đề án và trở thành tỉnh dẫn đầu cả nước.

Đến năm 2012, có đầy đủ nguồn lực, đầy đủ quy hoạch, đề án. Tỉnh thậm chí còn chuẩn bị sẵn tiền để thưởng cho 10 xã đầu đạt NTM đầu tiên mỗi xã 1 tỷ đồng, 10 xã thứ hai mỗi xã được 500 triệu nhưng suốt cả năm 2012 không xã nào đạt. Ban Chỉ đạo lại họp bàn và quyết định chọn 20 xã ở tất cả các huyện, thị để siết chặt chỉ đạo triển khai. Đến năm 2013 có thì 19/20 xã điểm cán đích”, ông Hùng chia sẻ.

Thứ hai, điểm mấu chốt là phải tuyên truyền sâu rộng đến từng hộ nông dân. Phải phân cấp, phân quyền, phân ngân sách và phân trách nhiệm đối với từng tiêu chí. Người dân, DN phải biết họ phải làm gì, đóng góp bao nhiêu, còn các cấp, ngành khác đóng góp thế nào; đồng thời phải công khai minh bạch mọi nguồn hỗ trợ thì người ta mới tin.

Tại 20 xã điểm xây dựng NTM, năm 2012 nhân dân mới đóng góp 4,98% và DN 0,61% tổng số vốn huy động xây dựng NTM. Đến năm 2013, dân đã đóng góp 38,5% (tương đương 875,5 tỷ đồng). Vốn từ DN cũng tăng từ 0,61% lên 2,1%.

Mặt khác, 20 xã điểm thiếu 56 nhà văn hoá và 16 thiết chế văn hoá nhưng đến bây giờ chỉ trong vòng vài tháng tự dân bỏ tiền ra xây dựng nhà văn hoá, một sự huy động tổng lực tuyệt vời.

"Tất cả các xã đạt 19 tiêu chí NTM của tỉnh Vĩnh Phúc đều được đo bằng định lượng cụ thể nên các xã NTM có thể tự hào với các xã trên cả nước", ông Phùng Quang Hùng nói.