Tuần rừng ngày xuân

Tuần tra rừng vùng giáp ranh đỉnh dãy Yên Tử.

Họ vẫn cần mẫn ngày đêm lặng lẽ làm việc để giữ bình yên cho những cánh rừng. Với họ, không có nghỉ Tết, Tết cũng gắn với rừng.

Ngày giáp Tết, từ thành phố Bắc Giang tôi cùng Đội Kiểm lâm cơ động và Phòng cháy chữa cháy rừng (Chi cục Kiểm lâm Bắc Giang), sau khi di chuyển gần hai giờ đồng hồ bằng ô tô theo tỉnh lộ 293, qua đèo Bụt ngoằn nghèo, 07 giờ sáng chúng tôi tới tại Trạm Kiểm lâm địa bàn Tân Lập (Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Tây Yên Tử), đóng quân ở vùng sâu, vùng xa thuộc thôn Mậu, xã Tuấn Mậu, huyện Sơn Động.

Trạm trưởng Đỗ Văn Mạnh đón chúng tôi bằng nụ cười rạng rỡ, tay bắt, gương mặt đầy cảm xúc. Rót chén trà nóng mời khách, anh Mạnh chia sẻ: “Trạm được biên chế 04 viên chức kiểm lâm, có nhiệm vụ quản lý, bảo vệ gần 2.700 ha rừng và đất rừng đặc dụng.

Ngày Tết, trạm chia làm 02 ca trực, tôi trực từ ngày 29 tháng Chạp, đến 10 giờ ngày mùng 02 Tết. Gắn bó với nghề đã 19 năm, cả quãng thời gian ấy khi Tết đến, xuân về tôi đều đón xuân, trực Tết giữa rừng già. Kiểm lâm thường không có thời gian nghỉ Tết; đón Tết với rừng đã thành thông lệ của cán bộ kiểm lâm”.

Sau khi trao đổi công việc về công tác bảo vệ rừng trên địa bàn, tôi cùng các “chiến sỹ” kiểm lâm đi tuần rừng đặc dụng Tây Yên Tử hùng vĩ. Ban đầu chúng tôi đi bằng xe máy, đi chừng bốn cây số rồi để xe máy ở bìa rừng, bắt đầu cuộc hành trình cuốc bộ xuyên rừng từ dưới lên đỉnh núi.

Chúng tôi đi theo lối mòn của người đi rừng, luồn sâu vào vùng lõi rừng đặc dụng, xuyên qua những cánh rừng già ẩm ướt, trơn trượt. Dưới tán rừng nguyên sinh rậm rạp, người đi trước cầm dao phạt các cành cây nhỏ, dây gai để đỡ mắc cỡ níu lấy ống quần của những người đi sau. Trên đường tuần rừng, dăm ba câu chuyện chia sẻ qua lại của các thành viên trong đoàn, khiến cuộc hành trình của chúng tôi như bớt khó khăn hơn.

Anh Mạnh cho biết, Khu Bảo tồn thiên nhiên Tây Yên Tử được thành lập năm 2002, có vị trí địa lý trải dài từ xã Lục Sơn, huyện Lục Nam đến xã An Lạc, huyện Sơn Động, với diện tích hơn 12 nghìn ha rừng và đất rừng đặc dụng. Diện tích chủ yếu nằm trên sườn tây của dãy núi Yên Tử, có đỉnh cao nhất so với mực nước biển là 1.068 m.

Rừng tự nhiên nơi đây là hệ sinh thái rừng nhiệt đới đặc trưng của vùng rừng Đông Bắc Việt Nam. Không chỉ là nơi có giá trị đa dạng sinh học cao về thành phần loài mà còn là nơi phân bố của nhiều loài thực vật rừng, động vật rừng quý hiếm. Trong đó, có loài thằn lằn cá sấu, loài động vật cực kỳ quý hiếm trên thế giới, phân bố ở dãy núi Yên Tử thuộc tỉnh Bắc Giang và tỉnh Quảng Ninh.

Đi bộ được vài giờ, hai chân tôi đã không nhấc nổi, đau ê ẩm, hai lòng bàn tay lúm phún gai nhỏ bán đau nhức, rỉ máu, mồ hôi ướt đẫm lưng. Các anh kiểm lâm áo đã chuyển mầu vì mồ hôi ra ướt sũng.

Đến một con suối, chúng tôi nghỉ chân. Cách chỗ tôi ngồi không xa là những cây gỗ lớn sừng sững, có tuổi đời hàng chục năm mới có, một biểu tượng của thiên nhiên. Không khí nơi đây dường như loãng hơn. Đâu đó thỉnh thoảng có tiếng chim hót vọng lại, kèm theo những làn gió mát, mang theo hương thơm thoang thoảng của hoa rừng đưa tới chỗ chúng tôi. Tất cả như hòa với nhau, làm cho thiên nhiên, đất trời nơi đây trở nên thanh bình, tĩnh lặng.

“Do đây là địa bàn nhạy cảm, lâm tặc thường lợi dụng dịp lễ, tết để xâm hại đến tài nguyên rừng, nên việc đi tuần rừng phải thường xuyên, liên tục không kể ngày lễ, Tết, hay ngày nghỉ. Những năm đầu mới vào ngành, khi Tết đến, xuân về phải trực Tết cảm giác rất buồn và nhớ nhà, nhất là lúc sắp đến giao thừa. Nhưng rồi cảm giác ấy cũng qua nhanh, lại nhường chỗ cho quyết tâm công việc. Giờ rừng là ngôi nhà thứ hai của tôi, nếu xa rừng vài ngày lại thấy nhớ rừng vô cùng. Chỉ có yêu nghề, có tình yêu thật sự với rừng mới có thể bán trụ được với nghề kiểm lâm”, anh Mạnh chia sẻ.

“Với đặc thù công việc, chúng tôi phải tập trung, ngày đêm bám trụ với rừng, vì vậy luôn đối diện với nhiều nguy hiểm, rủi ro. Điển hình, mới đây nhất, cuối năm ngoái, trong khi trực tại Chốt bảo vệ rừng Vũng Tròn, nằm trong vùng lõi rừng đặc dụng Tây Yên Tử, một đồng nghiệp của tôi, anh Hoàng Văn Sơn bị một con rắn Chàm quạp hay còn gọi là rắn Khô mộc xà, là loài rắn độc đặc biệt nguy hiểm cắn vào chân.

May mà đã được đồng nghiệp cõng anh Sơn vượt rừng ra đường ô tô, rồi nhanh chóng đưa tới Trung tâm Y tế huyện Sơn Động cấp cứu. Sơ cứu xong, sau đó khẩn trương chuyển tiếp ngay ra Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội cấp cứu. Các bác sĩ ở đây bảo, nếu chỉ chậm chút nữa thì không còn cách gì...”, anh Mạnh nói.

Nghỉ giải lao chừng 30 phút, chúng tôi tiếp tục cuộc hành trình băng qua những con suối nước chảy róc rách, rồi lại leo lên những con dốc đầy bùn và đá trơn trượt. Lắm lúc chúng tôi như bị lạc hướng giữa lưng chừng dãy núi. Lúc ấy, chúng tôi lại di chuyển sang ngang để tìm lối mòn. Mỗi người di chuyển từng bước chân, hai bàn tay phải túm lấy các cành cây, lá rừng để giữ thăng bằng cho cơ thể mới có thể di chuyển được.

Quá trưa, chúng tôi tới đỉnh núi, nơi giáp ranh với huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh. Từ đây, chúng tôi có thể phóng tầm mắt ngắm nhìn khung cảnh trùng điệp của dãy Yên Tử hùng vĩ. Nhìn bao quát, cảnh vật nơi đây như một bức tranh lộng lẫy, căng tràn sức sống với thảm thực vật phong phú, đa dạng, cùng đủ sắc mầu của lá, hoa. Chưa bao giờ tôi thấy thiên nhiên gần gũi, thân thương đến vậy.

Phút nghỉ chân trên đường tuần tra.

Chúng tôi nghỉ giải lao chừng 30 phút, rồi rời cánh rừng theo một con đường khác. Khi về, tranh thủ độ dốc của núi, chúng tôi cố gắng đi nhanh để tránh sự đeo bám của lũ vắt ẩn mình dưới lớp đất mùn trên đường mòn.

Sự mệt mỏi đã khiến tôi mất cảm giác bị vắt bám vào chân. Chỉ đến khi thấy đau buốt và nhìn xuống chân thì đã thấy con vắt no máu căng tròn nằm đó.

Cứ như thế, mỗi một đoạn đường đi, chúng tôi lại phải dừng lại để xử lý một vết thương mới. Đến cuối giờ chiều đoàn chúng tôi về đến được điểm xuất phát, kết thúc một ngày tuần rừng mệt nhọc. Ai cũng ớn lạnh vì mồ hôi thấm ngược trở lại cơ thể, khi chiếc áo đang mặc trên người ướt sũng.

Băng đèo, lội suối, phơi nắng, phơi mưa để giữ và bảo vệ những cánh rừng, với các anh đó vừa là trách nhiệm là niềm tự hào đã bảo vệ được nguồn tài nguyên vô giá của đất nước.

Hơn ai hết, các anh hiểu rằng sự bình yên của những cánh rừng chính là niềm vui, niềm kiêu hãnh như có Tết ở chính trong lòng mình.